Austri - 20.07.1967, Síða 1

Ctgefandi: Kjördæmlssamband FraTnHÓWnarmnnna í Austurlandskjðrdæml. Aastri 12. árgangur. Neskaup'stað, 20. júlí 1967. 16. tölublað. Ritstjórar og ábyrgðarmenn: Kristján Ingólfsson Vilhjálmur Hjálmarsson Fjármái og auglýsingar: Björn Stelndórsson, Neskaupstað. NESPRKNT
Hú mii samstflöfl Austfirðinga í enp bresta
Vá fyrir dyrum ef ekki úr rœtist
/
A Egilsstaðafundinum stóðu fundarmenn
saman sem einn maður
Á mánudaginn var haldinn
fundur um fjárhagsvandamál at-
vinnufyrirtækja og sveitarfélaga
á Austurlandi.
Fundurinn var haldinn að Eg-
ilsstöðum að tilhlutan Sambands
sveitarfélaga í Austurlandskjör-
dæmi. Sátu hann um eða yfir 80
fulltrúar, sveitarstjórnarmenn,
stjórnarnefndarmenn í Félagi
síldarsaltenda á Norður- og
Austurlandi og í síldarverksmiðju-
samtökuniun austanlands og norð-
an og aðrir forsvarsmenn útvegs-
mála og fiskiðnaðar á Austur-
landi.
Fundarboð'endur höfðu farið
þess á leit, að ráðherrar sjávar-
útvegsmála og viðskipta og aðal-
bankastjóri Seðlabankans mættu
á fundinum, en þeir töldu sig ekki
geta mætt m. a. vegna lítils fyrir-
vara.
Af þingmönnum kjördæmisins
mættu þeir Vilhjálmur Hjálmarsi-
son, Lúðvík Jósepsson og Jónas
Pétursson og 2. varaþingmaður
Framsóknarmanna Kristján Ing-
ólfsson en þeir Eysteinn og Páll
Þorsteinsson höfðu boðað forföll.
Magnús E. Guðjónsson fram-
kvæmdastjóri Samb. ísl. sveitar-
félaga sat fundinn. Hann flutti
ávarp og kveðjur frá sambands-
stjórn.
Hér á eftir verður í stuttu máli
sagt frá framsöguræðum og get-
ið annarra ræðumanna:
Fyrsti framsögumaður, Jóhann
Klausen, oddviti og framkvæmda-
stjóri á Eskifirði, rakti fyrri að-
gerðir í þessu máli, sagði frá á-
lyktun fundar, sem stjórn sveita-
félagasambandsins hélt með' for-
svarsmönnum útvegsins og fisk-
iðnaðarins 28. apríl og svörum
stjórnarvalda og lánastofnana.
En frá þessum aðilum lá ekk-
ert annað fyrir en bréf Lands-
bankans og TJtvegsbankans.
Báðir svara að sér sé ekki
kunnugt um ástæður til umkvört-
unar út af rekstursfjárskorti at-
vinnufyrirtækja á Austurlandi!
Jóhann kvað það skyldu sveit-
arstjórna að standa vörð um
hagsmuni fólksins og eðlilegt að
þær hefðu forustu um sameigin-
iegt viðnám á eríiðum tímum og
rakti nokkuð fjárhagsvandræöi
fyrirtækja og sveitarfélaga. Á-
standiö væri alvariegt og gæti
komið til stöðvunar eftir íáar
vikur ef ekkert væri að gert.
Annar framsögumaður var Jó-
hannes Stefánsson, framkvæmda-
stjóri og forseti bæjarstjórnar í
Neskaupstað.
Hann ræddi einkum málefni
síldarverksmiðjanna, sýndi með
tölum hversu hlutur þeirra í
framleiðslu sildarafurða og í
þjóðarframleiðslunni í heild er
gífurlega mikill og gerði grein
fyrir því með ljósum dæmum
hvernig þessi fyrirtæki hafa ver-
ið afskipt með stofnlán og nú í
vor bætt gráu ofan á svart með
því að ákveða að veita þeim eng-
in lán til að komast af stað.
Jóhannes ieiddi rök að því að
grundvöilur væri fyrir hækkun
afurðalána úr Seðlabankanum.
Hann sagði frá fundi í samtök-
um síldarverksmiðjanna, en meg-
inkröfur þess fundar voru:
1. Aukin stofnlán.
2. Rekstrarlán er nemi minnst
2% af veltu sl. árs.
3. Hækkun afurðalána í allt að
75% af útflutningsverðmæti.
Þriðji framsögumaður var Jón
Árnason, framkvæmdastjóri og
formaður félags síldarsaltenda
norðanlands og austan.
Hann ræddi viðhorf síldarsölt-
unarinnar og síldariðnaðarins al-
mennt. Þessi þýðingarmikli at-
vinnurekstur sem um hríð hefði
skilað í þjóðarbúið mjög stórum
hiuta útflutningsframleiðslunnar,
hefði notið það lítillar fyrir-
greiðslu um stofn- og rekstrarlán
að leitt hefði til greiðslutregðu
og raunar beinna vanskila við
hina ýmsu viðskiptaaðila, þ. e.
bátana, verzlanir, starfsfólk o. s.
frv. Um skeið gátu ýmsir þessir
aðilar þolað slíka viðskiptahætti,
en því er ekki lengur til að dreifa,
sagði framsögumaður. Beint
hættuástand er að skapast að
þessu leyti ef ekki verður að gert,
og gæti það leitt til stórfelldra
truflana og jafnvel stöðvunar í
söltuninni.
Hrólfur Ingólfsson, bæjarstjóri
á Seyðisfirði, talaði síðastur
framsögumanna. Hann lagði fram
drög að ályktun af hálfu fundar-
boðenda og reifaði þau.
Tillögurnar voru í 9 liðum og
fjölluðu m. a. um hina ýmsu
þætti lánamála atvinnuvega og
sveitarfélaga, um ríkisábyrgð á
verði hráefnis, um viðskipti sveit-
arfélaga og ríkissjóðs og loks um
það hversu vinna skuli að þess-
um málum næsta áfangann.
Fundarmenn gerðu góðan róm
að máli framsögumanna. Hófust
nú almennar umræður.
Guðmundur Björnsson tók
fyrstur til máls. Hann lagði ríka
áherzlu á það hversu hættulegt
það væri og óeðlilegt, þegar þýð-
ingarm’kill atvinnurelcstur gæti
ekki starfað með venjulegum
hætti og neyddist til að vera með
Búnaðarsamband Austurlands
boðaði til fundar með stjórnum
hreppabúnaðarfélaga á sambands-
svæðinu í Valaskjálf sl. sunnudag.
Verkefni fundarins var að
ganga frá sameiningu Ræktunar-
sambanda á Austurlandi, þ. e.
stofnun eins ræktunarsambands á
starfssvæði B.S.A.
Stjórn B.S.A. lagði fram frum-
varp að jarðræktarsamþykkt fyr-
ir h’ð nýja samband er hlaut
nafnið Ræktunarsamband Austur-
lands.
Eftir að frumvarpið hafði ver-
ið rætt allýtarlega á fundinum og
tekið til meðferðar í nefnd, var
það samþykkt með 34 atkv. gegn
1 en sjö greiddu ekki atkvæði.
1 frásögn Austra af aðalfundi
B.S.A. var sagt frá undirbúningi
þessa máls og rökstuðningi hvata-
manna og verður það ekki endur-
lausaskuldir í ýmsum áttum
vegna lánsfjársveltu.
Hann ræddi einnig málefni
sveitarfélaga, m. a. hversu að
hefur sorfið víða vegna van-
greiddra framlaga ríkissjóðs til
verklegra framkvæmda s. s. skóla,
hafnargerða og fleiri þátta.
Lúðvík Jósepsson ræddi fyrst
þær breytingar sem orðnar eru á
fyrirgreiðslum bankanna. Áður
veittu þeir verksmiðjunum lán til
að komast í gang að vorinu. —
Nú alls ekki. Áður var raunveru-
lega lánað út á framleiðsluvöruna
þar sem þurfti. Einnig það er
breytt.
Lúðvík kvað tillögur fundar-
boðenda aðeins fjalla um annan
þátt vandans, lánsfjárskortinn.
Hinn væri eigi veigaminni, rekst-
ursgrundvöllur síldarútgerðar og
vinnslu væri að bresta. Þessi at-
vinnurekstur þolir ekki lengur
sérsköttun eins og 8% útflutn-
ingsgjaldið á mjöl og lýsi. Hann
ræddi og fleiri þætti og vék m. a.
að þeim möguleika að semja um
lækkun aðflutningsgjalda í Bret-
landi.
Næstir töluðu Bjarni Þórðar-
son, Sigurjón Þorbergsson, fram-
Framh. á 3. slðu.
tekið hér. — Fundarmenn á
sunnudaginn voru einhuga um
það, að aukin ræktun og trygg-
ari fóðuröflun væri algert frum-
skilyrði fyrir farsælum búskap og
að þörf væri nýrra og skipulagðra
átaka í ræktunarmálum.
Jarðræktarsamþykktin er að
sjálfsögðu sniðin eftir gildandi
lögum og reglugerð og ákvæði -um
tilhögun, fjáröflun og tækjakaup,
framkvæmda, verðlagsákvarðanir,
greiðslufyrirkomulag, reiknings-
haid og framkvæmdastjórn, ýmist
samhljóða eða mjög lík þeim er
gilt hafa í smærri samböndun-
um.
Aðalfundur B.S.A. verður jafn-
framt aðalfundur Ræktunarsam-
bands Austurlands. Rætt var um
fjölgun fulltrúa á aðalfund og
Framh. á 3. siðu.
Rœktunarsamband
Austurlands