Skólablaðið - 01.12.1985, Side 18

1 'iá t. V *’ r
SNUBBOTTUR
: jjÉ js ENDIR

„Kannski ekki undarlegt, en það er
eins og sumir menn eigi sér leyndarmál"
sagði Páll við vin sinn, Karl, þar sem þeir
sátu á kaffihúsi einu hér í bæ og töluðu
saman. Reyndar var það Karl, sem talaði
mestan tímann, því að hann var einn af
þessum „bullurum", sem þrátt fyrir
endalok öreigarómantíkurinnar er oft
nokkuð að marka.
Ég, sem kýs að láta ekki nafn míns get-
ið, hlustaði á þá félaga skeggræða ýmis
mál auk annarra. Samtalið birtist hér að
neðan eftir sólarhringsvinnslu mína og
athugun. Gefum Páli orðið:
Páll: „Nei, í alvörunni. Það er kvöld, þú
ert einn. Þú gengur um miðbæinn. Þú
hugsar, lætur hugann reika, en veist samt
ómeðvitað, að þú ert aðeins þátttakandi,
meðlimur í einhverri skrá, þú ert nafn og
númer. Þú býrð til spilaborgir, lætur
hugann reika til æskuáranna, þegar allt
var svo erfitt, svo erfitt, að það var auð-
velt. Þú kynnist konu, kvenmanni, sem
þú telur reiðubúna að eyða lífinu með
þér, — einhver kona, falleg kona, ljót
kona, en umfram allt kona. Þú elskar
eitthvað við hana, — sjálfstæðið, undir-
gefnina, röddina, augun. En . . . þú veist
jafnvel og ég, Kalli, að maðurinn er einn,
ekki með konu. Sókrates sagði: „Þekktu
sjálfan þig“ ekki: „Þekktu sjálfan þig
með konu“. Og þótt maður hafi heyrt
hressilegar svallsögur af Sókratesi, vissi
hann sínu vitií*
Karl (farinn að trúa Páli): „Hver var
Sókrates? (mjög undrandi).
Páll: „Þegiðu. Það varst þú, sem varst
með 10 í sögu og vissir ekki neitt. No
comment."
Karl: „Láttu ekki svona“ (sár, en harð-
ur).
Páll: „Hershöfðingi í síðari heimsstyrj-
öld.
Karl: „Já, hann (spekingslega)í‘
Páll: „Þegar þú stígur upp í strætisvagn-
inn á morgnana, ertu einn, þegar þú situr
við skrifstofuborðið ertu einn. Lifðu. í
kunningjasamræðum við hina og þessa
ertu einn. Þú enginn. Það völdu allir
ævistarf, en . . . en hittu ekki á rétt. í
raun eru allir einstæðingar. Sumir halda,
að þeir séu hamingjusamir, en það er
bara í ástandi, sem þeir hafa skapað og
þá með umhverfið sér við hlið. Og í lífi
hringrásar hluta og umhverfis er kapps-
mál að fylgjast með öllu því nýjasta, sem
kemur á markaðinn. En markaðnum er
stjórnað af mönnum, sem hlíta lífsregl-
um annars umhverfis og áhrifastofnun-
um. Markaðurinn er rotinn, — þú líka“
Karl: „Áttu eld“ (rödd atvinnumanns-
ins).
Páll: „Ertu að hlusta eða . . .?“
Karl: „Kúpplaðu þig niður, maður,
slappaðu af“
Páll: „Hvernig á maður að slappa af i
þjóðfélagi, þar sem fólk hleypur fram og
aftur? Nýjasta Ólympíugreinin er
keppni í göngu. Líka von, allt á fullu.
Fólk er að einangrast, annaðhvort í
sjálfu sér eða öðrum. Vandamál er tískan
í dag. Ástin er glíma. Við erum að verða
að þeirri fyrirmynd, sem allra svartsýn-
ustu listamennirnir spáðu, nema útkom-
an er enn ráðgáta. Þú verður að sjá hlut-
ina í fokus. Augun, merkilegt tæki.
Opna, loka, en samt sérðu eitthvað. Það
er myrkur, þú ert einn. Þarna stendur
hún. Ástin, holdi klædd, — ekki plat,
ekki áhrif markaðarins, — hrein, falleg,
hvítklædd. Lífið er dásemd. En . . . það
vonda nær undirtökunum, og þú lokar
augunum og þú ert einn á nýjan leik. Það
er sama, hvort þú hittir snilling eins og
mig á kaffihúsi. Ég er fífl, ég er einmana,
— þó að ég sé fyrrverandi lögfræðingur
og núverandi kaffihúsaprins, — láti
gamminn geisa, sé miðdepill á stundum,
þá hef ég veikleika. Ég heillast. Ég með-
tek áhrif óvart. Því miður er lífið saman-
hræringur af áhrifum, lífsstefnum og
fyrirframplönuðum spurningarmerkj-
um annarra. Ég reyni að safna hráefnum
í hrærigraut, þar sem ég læt hluti rekast
á svo oft, að mér tekst iðulega að hoppa
út úr grautnum og skella röksemdum á
borðið“
Karl: „Hættu þessari þvælu“ (sannfær-
andi pirraður).
Páll: „Þegiðu.
Þú veist ekki, hvaða hlutverki þú gegn-
ir í lífinu, þú hefur aldrei myndað sjálf-
stæða heild, fundið hluta af kjarnanum,
komist I snertingu við raunveruleikann.
Þú gegnir hlutverki, auðveldu hlutverki,
sem þú ættir að geta skilað án frekari
hugsana eða þvælu. Já, þarna er kjarni
þessa máls. Eina, sem gæti hugsanlega
eyðilegt stofudraum þinn, er vodka eða
hjónaskilnaður. Unglingavandamál er
spennandi, svo spennandi, að þú skilar
tvöföldum afköstum á skrifstofunni. Og
stelpan þín er byrjuð með Jóa pönk, og
þú skammast og rífst, en nýtur spenn-
unnar innra með þér og bíður næsta
mótleiks, sem er, ef ég þekki rétt, brott-
rekstur úr skóla.
Jæja, nú er ég búinn að brillera hér í 30
mínútur. Hvað ætlaðirðu að segja mér?“
Karl: „Ég skildi við Klöru í vikunni, og
þar sem ég hef lagt töluvert til hliðar hin
síðari ár, þá keypti ég flugmiða fyrir tvo
til Parísar. Eigum við að koma út á völl,
gamli bullari?“
Ari G. Bragason.
18