Skólablaðið - 01.12.1985, Blaðsíða 23

MERKISVIÐTAL
Ritnefnd langaöi að fræðast aðal-
lega um hagi og þá aðallega fjárhagi
Framtíðarinnar. Við spurðum Hlyn
Níels Grímsson, gjaldkera Framtíðar-
innar frétta, og sagði hann okkur allt af
létta.
Nú er þú gjaldkeri Framtíðarinnar.
Hvernig gengur að rétta við fjárhaginn
eftir sukkið og svínaríið undanfarin ár?
Það gengur ágætlega. Ekki þurfti að
vísu að reisa hann alveg við. En það voru
þó ýmsir reikningar, sem þurfti að
borga. Sala á söngbók Framtíðarinnar
gengur vonum framar, og vona ég, að svo
verði áfram.
Nú hefur ræðuliði skólans gengið vel á
ræðumótum í vetur, og hafa forseti og
stjórn Framtíðarinnar unnið þar gott
verk. Vinnið þið að fleiri stórverk-
efnum?
Já. Vil ég þar fyrst nefna útgáfu Skin-
faxa, málgangns félagsins, en einnig
stendur endurskoðun laga yfir.
Menntskælingar þurfa þá ekki að
hafa áhyggjur af óskabarni skólans,
Framtíðinni?
Ég held ekki, þetta er allt á góðri leið.
Að lokum vildi Hlynur taka fram, að
ræða hans á kosningakvöldinu í fyrra
Framtíðin er óskabarn skólans. Er Hlynur
óskabarn Framtíðarinnar?
hefði verið misskilin. Þar hefði ekkí
verið um að ræða gagnrýni á einstaka
frambjóðendur.
Persónuleikar kennara
Hér vil ég reyna að gefa þér svar við
spurningunni: Hvernig á kennari að
vera?
Líklegast myndu engir tveir, sem
spyrðir væru, gefa sams konar svar við
henni, en ég held, að eftirfarandi yrði
samþykkt af flestum.
I fyrsta lagi: Persónuleiki kennarans
ætti að vera þægilega lifandi og haldinn
smá-aðdráttarafli. Þetta á alls ekki við
það fólk, sem er líkamlega ósköp venju-
legt eða hreint og beint ljótt, því að
margt slíkt hefur umtalsverða persónu-
töfra. En þetta gildir hins vegar um það
fó!k, sem sleppir sér auðveldlega, er
haldið sjálfsvorkunn, er fráhrindandi,
kaldhæðið, biturt, sálsjúkt og er yfir-
þyrmandi. Ég vil líka segja, að þetta eigi
við allt leiðinlegt eða hreinlega neikvætt
fólk. Ég mun halda fast við það, er ég
ritaði í fyrri bók minni, að skólabörn
þjáist vafalaust meira af leiðindaseggj-
um en hrottum.
í öðru lagi er það ekki einungis þægi-
legt, heldur og nauðsynlegt, að kennari
hafi náttúrulega hæfileika til samúðar, í
fyllstu merkingu þeirra orða, — hæfi-
leika til að stilla sjálfan sig inn á bylgju-
lengd tilfinninga og hugsana annars
fólks, og þá sérstaklega, — vegna þess að
flestir kennarar eru barnaskólakennarar,
— inn á tilfinningar og hugsanir barna.
Náskyldur þessu er hæfileikinn að vera
umburðarlyndur, — ekki, að sjálfsögðu,
gagnvart ranglæti, heldur gagnvart þeim
veikleika og vanþroska fólks, sem leiðir
það — og þá aftur sérstaklega börn — til
mistaka.
í þriðja lagi finnst mér það nauðsyn-
legt hverjum kennara að vera bæði and-
lega og siðferðislega heiðarlegur. Þetta
táknar ekki, að sá eigi að vera hreinn
dýrlingur. Það táknar, að hann eigi að
gera sér grein fyrir andlegum styrk sínum
og takmörkunum og verði að hafa
hugsað um og ákveðið, eftir hvaða sið-
ferðisreglum líf hans eigi að stjórnast.
Það er engin mótsögn, sem felst í því, að
ég segi, að kennari eigi einnig að vera
nokkur leikari. Það er hluti af þeirri
tækni að kenna, sem krefst þess, að
kennari eigi að geta öðru hverju sett eitt-
hvað smávegis á svið — til að lífga upp
kennslustund, leiðrétta vitleysu eða
hrósa. Börn, sérstaklega ung börn, lifa í
heimi talsvert stærri en hinum raunveru-
lega.
Kennari verður að halda sér á verði
andlega. Hann mun ekki komast inn í
starfsgreinina, ef hann er of litlum
gáfum búinn, en það er allt of auðvelt,
jafnvel fyrir fólk búið gáfum yfir meðal-
lagi, að staðna í veitsmunum — og það
táknar innri hrörnun. Kennari verður að
vera fljótur að aðlaga sig hvaða aðstæð-
um sem er, hversu ólíklegar sem þær
annars virðast (slíkar koma oft upp), og
vera fær um að snúa sig út úr þeim sam-
stundis. (Ég vil hér láta það koma fram,
að notkun persónufornafnsnins „hann“
í þessari bók er einungis til hagræðingar
og þæginda.)
Á hinn bóginn verður kennari að vera
búinn óendanlegri þolinmæði. En hún er
að mínu viti — að miklu leyti byggð upp
á sjálfsaga og sjálfstjórn; engu okkar er
gefin hún í vöggugjöf. Hann verður að
vera býsna stæltur, kennsla er mjög
taugastrekkjandi. Og hann verður að
geta átt við óteljandi vandamál, sem þjá
þá fullorðnu, er umgangast börn.
Að lokum held ég, að kennari ætti að
vera þannig skapi farinn, að hann vilji
aldrei hætta að læra. Kennsla er starf,
sem enginn getur fullkomnað; það er
alltaf eitthvað nýtt að brjótast upp á yfir-
borðið í kennslumálum. Það eru þó þrjú
aðalmálefni, sem helst má læra af: grein
sú eða greinar, sem kennarinn kennir —
aðferðir þær, sem ganga best við að
kenna þær einstökum nemendum, og —
síðast en ekki síst — börnin, unga fólkið
eða þeir fullorðnu, sem á að kenna. Tvö
aðalmálefnin í breskri menntastefnu nú
á tímum eru þau, að menntun er mennt-
un heillar persónu, og það, að hennar er
best aflað með fullum og áhrifaríkum
skilningi milli tveggja persóna, kennar-
ans og nemandans.
(úr TEACHING AS A CARREER eftir H.C.DENT)
lauslega snarað úr ensku af Þóri Sandholt.
23