Austri - 29.05.1969, Page 4

4 '
h ' AUSTRI
Neskaupstað, 29. maí 1969.
arðlxera fjdrfestinia
Víkjum duglausri
Það er alkunna, að síðustu ára-
tugj hefur legið stríður fólks-
straumur suður að Faxaflca frá
nálega öllum byggðarlögum
landsins. Þeir sem nenna, geta
aflað sér upplýsinga um tölu
fólkis, sem flutt hefur byggð sína
utan af landi í iherlegheitin og
frjósemina við Faxaflóann su,nn-
forystu til hliðar
en reisna skrifstofubákn fyrir 150
millj. sem aðeins er til augna-
yndis, að 25 millj. kr. fiskiskip
gefi af sér meiri arð en 200 millj.
sem varið er til að sprengja
vegagjá í blásaklausan Kópa-
vogshálsinn, — að þjóðinni væri
meiri nytsemd að þeim þúsund-
um handa til starfa í atvinnulífi
þjóðarinnar, en sem nú eru verk-
efni pappírsþræla í tvíhæða
stjórnkerfi ríkisvaldsins.
Mönnum hlýtur að veia það
ljóst, að fjárhagslegt gjaldþrot
þjóðarinnar er óhugnanlega ná-
lægt oig því verður aðeins forðað
með því, að fjármunum hennar
verði í stcrlega vaxandi mæli
beint til atvinnulífsins með skipu-
legri fjárfestingu í undirstöðuat-
vinnuvegum þjcðarinnar. Til þess
hafa stjórnvöldin ein vald, en þau
virðist skorta yfirsýn á mögu-
leika landsins alls, vit og þor til
að stjórna. Þess vegna gerist sú
spurning æ áleitnari við flesta
hugcandi menn, hvort dkki sé nú
brýnasta hagsmunamál alþjóðar
að sópa duglausum ráðherrum úr
valdastólum og láta þeim í té
ríkisfrsmfærin á hagkvæmari
máta cg hefja síðan nauðsynlega
uppbyggingu atvinnulífsins að
ieiðsögn nýrra, duga.ndi og ó-
þreyttra stjórnenda.
Mor um samgöniur d vori
anverðan. Um það eru aðgengi-
legar tölur í opinberum skýrsium.
Hitt er óvissara, ;hve mikinn auð
þetta fólk hefur flutt úr sinni
heimabyggð og fjárfest i grjóti
við flóann igóða suður þar. Hér
skaL engum getum. að því leitt,
hve mörg hundruð milljóna hafa
þannig skipt um samastað. Það
slkiptir ekki höfuðmáli. Hitt er
meira íhugunarefni, hvort eitt-
hvað af þeim hundruðum millj-
cna hefðu ekki fært þjóðinni
meiri arð í sínum heimahögum
en,í gerfi malbiks og skrauthalla
höfuðborgarinnar.
Við Austfirðingar höfum feng-
ið orð í eyra fyrir óhcflega fjár-
festingu í síldariðnaðinum undan-
farin uppgripaár, og því sé okk-
ur mátulega í rass rekið, að nú
hafi þrengt heldur betur að.
Þetta er að nokkru rétt. Flest-
um er það ljóst, að gálauslega
var að farið á síldarárunum og
lítil fyrirhyggja um að treysta
aðra þætti atvinnulífsins, esn þetta
var engum Ijósara en Austfirði-
ingum sjálfum, sem sáu liættuna
fyrir, þegar isíldveiðan* drægjust
saman og þeir vissu lika, að svo
mundi fara fyrr en séinna.
Hinsvegar var engum aðvörun-
arorðum sinnt, og lánastofnanir
cg rikisvaldið var þrálega lokað
fyrir þörfum allra annarra greina
atvinnulífsins, hvað þá, að frá
þessum aðilum örlaði á viðleitni
tili oð skipuleggja eða styrkja
aðra þætti atvinnulífsins hér
eystra. Þá var lifað í sælu líð-
andi stundar og aldrei fyrr hafði
straumur fjáihagnsins suður til
Faxaflóa verið istríðari en þá oig
enn sem fyrr fór mestur hlutinn
í dauða fjárfestingu á höfuð-
borgarsvæðinu.
Þeír valdsmenn þjóðarinnar,
sem ieita vilja síldargróðans í
síldai'plássunum eystra, þurfa
ekki í langa leit. Þeir hafa mest-
an hluta hans fyrir augum, nenni
þeir'að klífa tur.n Hallgrímskirkju
ög horfa þaðan til allra átta.
En nú er fánýtt að deila um
gerða hluti, þótt af þeim megi
ndkkuð læra. Hitt er þýðingar-
íneira að efla skilning fólks á
því, að nauðsynlegt er að fjár-
munum þjóðarinnar sé skynsam-
lega varið. Það sé nytsamlegra
að kpma á fót iðjufyrirlæki og
íeggja ti! þess 15 millj. fremur
Eftir snjóléttan vetur um Upp-
Hérað, stöndum við Héraðsbúar
nú enn einu sinni andspænis
köldu vori, ef ekki brsytir til
batnaðar á næstunni. Það sem af
er maímánuði hefur hér haldizt
cslitin norðainátt með frosti um
nætur. Gróðri fer mjög lítil fram
cg hætt er við að sauðburður
verði mörgum bóndanum erfiður
og gjafafrekur ef veðurfar helzt
óbreytt.
Það sem ofarlega er á baugi
hér um slóðir á hverju vori eru
vegamálin. Ekki er það þó fyrir
þær sakir, að vegir séu hér svo
góðir að umtalsvert sé, heldur
vegna þess, að segja má, að yfir
þennan tíma sé hér algjört neyð-
arástand 1 samgöngumálum og
ástand veganna þannig, að enginn
trúir nema sá, sem reynt hefur.
Og nú er clkkur t.jáð að á þessu
vori skuli ekki gert við vegina
nema sem aillra minnst og eina
bjargráðið sem forráðamenn
okkar í þessum málum sjá, er
það að banna umferð og vigta
bílana. Nú væri það kannski ráð,
að hætta að keyra möl í forar-
pytti eitt vor og gera svo virki-
legt áta'k í lagfæringu vegan.na
ef þeir yrðu einhvem tíma það
ve! færir að einhverju farartæki
yrði kiomið um þá án þess að
skemma meira en það lagar. En
verður slíkt átak gert á næst-
unni? Ég er því miður ákaflega
efins í því. Eins og ástatt er nú,
spyrr.ast vegirnir óðum sundur,
jafnt þeir spottar sem nýlagðir
eru og þeir vegir sem eldri eru
og afleiðingin blasir við öllum
sem taka sér ökuferð hér um ná-
grennið, malarlausir vegir sem
eru slarkfærir seinni part sumars
og í frostalíð á veturna.
Það mætli s'krifa langí mál um
samgöngurnar hér og mín skoð-
un er sú, að þær standi atvinnu-
lífi og almen.num framförum hér
í fjórðungnum meira fyrir þrif-
um en margan grunar. Og sann-
leikurinn 'er sá, að við Austfirð-
ingar höfum verið furðu tómlátir
um samgöngumál okkar. Við lát-
um okkur það lynda enn, á árinu
1969 að vera ekki í sambandi við
þjóðvegakerfi a.nnarra landshluta
öðruvísi en með vegi sem verða
ófærir í fyrstu snjcum og eru
e'kki færir fyrr en komið er fram
á sumar, þ. e. a. s. vegurinn um
Jckuldalsheiði. Vegarlagning um
Möðrudalsöræfi hefur staðið yfir
um margra ára skeið og á síð-
asta ári miðaði henni allvel
áfram, en aldrei heyrist hér nokk-
ur rcdd um að neitt kagræði sé
í því að ljúka þessum vegi. Ég
hélt, að það ætti að vera hverju
byggðarlagi hugsmuna- og metn-
aðarmál að tengjast öðrum byggð
arlögum viður.andi vegasambandi.
Þess vegna vekur þessi þögn um
veginn yfir Jökuldalsheiði og nið-
ur Jökuldal furðu mína.
Og meðan þessi vegur bíður
þarna ófær og ómokaður, látum
við okkur það lynda að vegurinn
um Fagradal, lífæð okkar Héraðs-
búa hvað aðdrætti snertir, er
bannaður nema fyrir fimm to.nna
öxulþunga langtímum saman
vegna aurbleytu, en það þýðir,
að vömflutningabílar sem al-
mennt eru notaðir nú m'ega aka
um hann nær tcmir. Af þessum
sökum liggur við að um þennan
vortíma séum við héraðsmenn
cinangraðir um flutninga á landi.
Ég tala um Héraðsmenn, af því
að þeir eru hér næst mér en
auðvitað vita allir að mörg
byggðarlög hér á Austurlandi búa
við algjöia einangrun hvað sam-
göngur snertir á landi, meirihlut-
ann úr árinu. Þetta leiðir meðal
annars af sér, að séu viðskipti
milli byggðarlaganna hér, geta
þau alls ekki farið fram með við-
unandi hætti. Við getum, sam-
gangnanna vegna, tæplega notað
þann mai'kað sem fyrir hendi er
innan fjórðungsins fyrir þær vör-
ur sem við framleiðum. Ég get
tekið dæmi isem ég er vel kunn-
ugur. Kaupfélag Héraðsbúa rek-
ur kjötvinnslu á Reyðarfirði.
Ógerlegt er, vegna samgaingna
að koma þessum vörum regiulega
um félagssvæði kaupfélagsins
hvað þá meira. Þetta er eitt dæmi
en nóg er af öðrum hliðstæðum.
Ég ætla mér ekki í þessari
grein að lýsa ábyrgð á hendur
neinum aðila á þessu ástandi. Það
er verkefni stjórnmálamannanr.a
að gera sI2kt upp. En nú þegar
okkur bíleigendum hefur verið
tilkynnt það, að fyrsta júní skul-
um við borga krónu í viðbót fyrir
benzínlíterinn og sú kró.na skuli
renna til vegamála, finnst mér
ekki úr vegi oð s'kora á hvern
þann sem einhver áhrif hefur í
þessum efnum og almenning hér
í Austurlandskjördæml, að hefja
nú herferð sem mætti verða til
þess að við fengjum betri vegi,
en betri vegir eru undirstaða
þess sem við köllum nú mann-
sæmandi líf, hvort sem það líkar
betur eða vsrr.
Jón Kristjánsson.
Strand/erðirnar
Austfii ðingar þekkja ófremd-
arástand strandferðasiglinganna.
Nýtt vöruflutningaskip kemur
senn í gagnið og hyrjað verður á
smíði a.nnars. En hér þarf að
fjsiru að hyggja.
Á öndverðu þingi í vetur fluttu
þeir Vilhjálmur Hjálmarsson, Sig-
urvin Einarsson, Tómas Árnason,
Bjarni Guðbjörnsson og Eysteinn
Jónsson eftirfarandi tillögu:
„Alþingi ályktar að fela ríkis-
stjórninni:
1. Að láta kanna, hverra úrbóta
er þörf á húsakosti og aðstöðu
við hafnir í Reylkjavík og ann-
ars staðar, til þess að hin nýju
vöruflutningaskip, er Skipaút-
gerð ríkisins á í smíðum, komi
að sem fyllstum notum, og
greiða fyrir þeim framkvæmd-
um, er nauðsynlegar reynast.
2. Að láta hefja undirbúning að
smíði farþegaskips til innan-
landssiglinga í stað Heklu 'Og
Esju. Stefnt verði að því, að
smíði skipsins geti hafizt um
það leyti sem þau vöruflutn-
1 Framh. á 2. siðu.