Monitor - 31.03.2011, Blaðsíða 8

8 Monitor FIMMTUDAGUR 31. MARS 2011
NU-METALL Á ÍSLANDI
Nu-metal bylgjan náði fótfes
tu hér á landi eins og annars
staðar. Á árunum 1998-2002
mátti
heyra dántjúnaðan angistarm
álminn úr öðrum hverjum bíl
skúr á landinu. Ókrýndir kon
ungar
stefnunnar hér á landi voru
strákarnir í Spitsign. Í kringu
m sveitina myndaðist lítill en
ástríðufullur
kjarni sem enn má finna leif
ar af í dag. Spitsign-strákarn
ir fóru í ólíkar áttir eftir að s
veitin var lögð
niður. Meðlimi hennar mátti
síðar finna í hljómsveitum á
borð við Mínus, Reykjavík! og
Quarashi.
En Spitsign voru ekki lengi e
inir í paradís. Holskefla bílsk
úrsbanda á borð við Toymac
hine, B-Eyez,
Elexír, Delta-9 og d.u.s.t. fylg
du í kjölfarið. Listinn er nokk
uð langur. Sum bandanna gá
fu út demó,
örfáar gerðu breiðskífur, en
flestar þeirra aðeins fáein lö
g sem skiptu um hendur á s
krifuðum
diskum á tónleikum. Vefsíða
n Dordingull.com var stofnuð
til þess að halda um heimas
íður þessara
hljómsveita, umbreyttist í Ha
rðkjarna.com og lifir enn í da
g, með breyttum áherslum þ
ó.
Hvað varð um
nu-metalinn?
Uppruninn
Mönnum greinir á um hver raunverulegur
uppruni nu-metalsins sé. Auðveldast er að
benda á Kaliforníu-sveitina Korn sem gaf
út sína fyrstu breiðskífu í lok ársins 1994.
Það tók þá þrjár plötur að verða að því
ofvaxna batteríi sem þeir á endanum urðu,
en strax eftir fyrstu plötuna spruttu upp ótal
margar sveitir sem vildu vera eins og þeir.
Aðrir telja upprunann staðsettan ári fyrr
þegar kvikmyndin Judgment Night kom út.
Tónlistin úr myndinni varð geysivinsæl og
samanstóð af lögum í flutningi stærstu sveita
þungarokksins annars vegar og rapps hins
vegar. Thrash-kóngarnir í Slayer voru paraðir
saman með Ice-T, Everlast og félagar í House
of Pain gerðu lag með Helmet, nýbylgjubörnin
í Sonic Youth áttu lag með Cypress Hill og
svo mætti lengi telja. Kokkteillinn þótti vel
heppnaður og sýndi fram á það að rapp og
rokk gæti átt samleið.
Rage Against the Machine
Enn aðrir vilja rekja upprunann til
hljómsveitarinnar Rage Against the Machine.
Þó þeir séu ekki nákvæmlega samkvæmt
nu-metal forskriftinni þá má færa rök fyrir
því að þessi ágæta sveit hafi verið seinni tíma
nu-metal sveitum þó nokkur áhrifavaldur.
Rage-liðar sömdu einföld lög, oft í Drop-
D stillingunni (auðveld gítarstilling fyrir
byrjendur) og frontmaðurinn Zach De La
Rocha rappaði og öskraði á víxl.
ÚtBre1ð5la nU-meTal fl3nsunnar
Eins og fram hefur komið voru það
drengirnir í Korn sem fóru fyrstir manna „alla
leið“ með nu-metalinn. Á fyrstu plötunni
spiluðu þeir furðulega blöndu af hiphoppi og
þungarokki, sungu um angist táningsins og
skreyttu músíkina á köflum með sekkjapípu.
Á næstu plötum urðu hiphop-áhrifin meira
áberandi. Söngvarinn, Jonathan Davis, var
farinn að hneigjast til rapps og hljómurinn
slípaðist smám saman. Í kjölfar vinsælda
Korn komu aðrar sveitir sem sóttu í sama
sarp. Limp Bizkit gengu skrefinu lengra
og voru með plötusnúð innanborðs sem
skratsaði á viðeigandi stöðum á meðan Fred
Durst rappaði og söng um mál sem voru
honum hugleikin, kynlíf og unglingaveiki.
Limp-drengirnir urðu stórstjörnur líkt og
átrúnaðargoð þeirra í Korn og nu-metallinn
var nú orðinn áberandi í útvarpi og á MTV.
Minni spámenn vildu einnig fá bita af
kökunni og er listinn yfir löngu gleymdar
sveitir úr þessari bylgju nánast óteljandi.
Einhverjir kannast ef til vill
við sveitir á borð við Snot,
Powerman 5000 og Coal
Chamber. Færri gætu þó raulað
með þeim lag.
Eldri sveitir smitast
Nu-metallinn var, líkt og
spænska veikin forðum daga,
bráðsmitandi og vinsælar
rokksveitir í eldri kantinum
tóku til við að twizta.
Brasilíumennirnir í Sepultura
gáfu út plötuna Roots
árið 1996 sem var undir
miklum áhrifum frá hinni nýju bylgju,
þó vissulega sé plata þeirra Chaos A.D. frá
árinu 1993 fyrirboði um hina breyttu stefnu.
Á Roots döðruðu drengirnir við hiphoppið,
fengu til liðs við sig brasilíska frumbyggja
sem börðu bumbur, og buðu plötusnúð í
kaffi í einhverjum laganna. Nýju lögin voru
einfaldari en áður og hljómurinn var dýpri.
Allt samkvæmt hinni nýju uppskrift. Gömlu
brýnin í Slayer voru varkárari í nálgun sinni
á nu-metalinn. Þeir létu sér nægja að stilla
gítarana niður um heilnótu og poppa sig
upp. Platan Diabolus in Musica var hægari og
auðmeltari en fyrri verk, gítarsólóum fækkaði
um helming og textasmíðarnar leituðu meira
inn á við. En það voru ekki bara rokksveitir
sem námu land á rappslóðum. Rapparar
fóru í auknum mæli að herða sig. Sjálfur Ice
Cube rappaði stundum með rokksveitum og
Cypress Hill gáfu út þungarokksplötu. Meira
að segja næntís-goðið Vanilla Ice tók ímynd
sína og tónlist í nu-metal meikóver og gaf út
plötuna Hard to Swallow.
Heimsyfirráð
Nu-metal æðið náði hámarki á
árunum 1998-2001. Á MTV mátti vart
sjá tyggjókúlupoppara lengur. Allir voru
húðflúraðir, með rafmagnsgítar og derhúfu.
Gítarsóló höfðu ekki heyrst í mainstream
þungarokki í mörg ár og þekktasta
þungarokkshátíð heims, Donington-hátíðin,
hafði verið lögð af. Gamla þungarokkið
þótti ekki lengur móðins og nú fóru menn á
Family Values-túrinn (furðulegt rapp/rokk-
hringleikahús runnið undan rifjum Korn og
Limp Bizkit). Enginn var maður með mönnum
nema hann stafsetti hljómsveitarnafn sitt
með furðulegum táknum, bókstöfum og
tölum. Korn voru, eins og frægt er orðið,
stafsettir með R-ið á röngunni (KoЯn), og
nöfnin urðu æ glórulausari. (həd) p.e., Puddle
of Mudd, Kill II This og Lostprophets voru
aðeins nokkur fjöldamargra banda sem gáfu
skít í hefðbundna stafsetningu og málfræði.
Hnignun og yfirhylming
Upp úr 2001 fór þrettándinn að þynnast. Ekki
er alveg vitað hvað gerðist, en nu-metallinn
fór smám saman að þykja hallærislegur.
Líklegast var ástæðan sú að listamennirnir
gengu svo langt í æðinu að þeir enduðu sem
paródía af sjálfum sér. Fléttaðir hökutoppar
og silfruð andlitsmálning þótti um miðjan
síðasta áratug álíka aulaleg og skræpótt
rave-tíska fyrri hluta 10. áratugarins og hægt
og rólega fóru stærstu nöfn nu-metalsins
yfir í hefðbundnara rokk. Í seinni tíð er þessi
merkilega en stórundarlega tónlistarstefna
eins og vandræðaleg fermingarmynd.
Fyrirsætan skammast sín og geymir myndina
í læstum skáp uppi á háalofti. Að sama skapi
reyna margar sveitir að gera lítið úr eldri
afrekum sínum á sviði nu-metals. Sérstaklega
gömlu sveitirnar sem hermikrákuðu út einni
eða tveimur plötum í þessum stíl áður en
þær héldu áfram sinni upprunalegu stefnu.
Nu-metallinn er kominn og farinn. Það þýðir
víst lítið fyrir þessar sveitir að afneita þáttöku
sinni því sönnunargögnin liggja fyrir. Yfirleitt
í formi rykfallinna geisladiska í hirslum ungra
manna á aldrinum 25-30 ára. Þar liggja þeir
með sín ömurlega ljótu umslög og stórkostlega
fyndnu lagaheiti. Þetta er ekkert til að
skammast sín fyrir. Ég er þrælsekur sjálfur.
Þetta er spurning sem fáir
spyrja sig að dags daglega
,
enda er þessi tegund tónli
star oftast álitin smánarbl
ettur
á rokksögunni. Þó er það a
lltaf merkilegt þegar vinsæ
l
tónlistarstefna fer að sofa
að kvöldi og vaknar aldrei
aftur. Nu-metal blaðran sp
rakk og leifar hennar þutu
út í
loftið með aumu freti. Hljóm
sveitirnar voru mýmargar,
en
aðeins örfáar sveitir lifðu n
u-metal bylgjuna af. Hauku
r
Viðar Alfreðsson fer yfir ri
s og hnignun nu-metalsins
.
HVAÐ ER NU-METALL?
Nu-metall er tegund rokktón
listar sem öðlaðist
miklar vinsældir upp úr miðju
m tíunda áratugnum og
lifði í tæp tíu ár. Aldrei var b
úið til fullnægjandi orð
um fyrirbærið á íslensku, en
nýmálmur og rapp-rokk
voru meðal þeirra heita sem
notuð voru en festust
þó aldrei. Tónlistin var í grun
ninn þungt rokk, en
ólíkt hefðbundna þungarokk
inu voru gítarriff nu-
metalsins einföld og lagaupp
byggingin líkari því
sem gengur og gerist í popp
tónlist. Stundum voru
hiphop-áhrifin í stóru hlutve
rki. Rapparar í stað
söngvara og plötusnúðar í s
tað sólógítarleikara.
Erindin oftar en ekki röppuð
og viðlögin annað hvort
sungin eða öskruð af mikilli
angist.
RAGE AGAINST THE MACHINE
HAFÐI MIKIL ÁHRIF
JONATHAN DAVIS ÚR KORN
NOTAR EKKI PANTENE PRO-V
MY WAY OR THE HIGHWAY...
FRED DURST Á WOODSTOCK ‘99