Monitor - 29.09.2011, Qupperneq 12
12 Monitor FIMMTUDAGUR 29. SEPTEMBER 2011
Egill Ólafsson hefur verið iðinn við kolann í tón- og leik-
list hérlendis í 37 ár. Hann hefur farið fyrir vinsælustu
hljómsveitum landsins og leikið aðalhlutverk í einni ást-
sælustu kvikmynd Íslands, Með allt á hreinu, sem Egill
segist sjálfur aðeins hafa séð tvisvar. Um þessar mundir
fer hann með hlutverk í sýningunni Alvöru menn, sem
er að hans sögn sviðsetning sem lítill, samheldinn hópur
góðra drengja stendur að í Austurbæ. Leiðarljósið er
jákvæðni og leikgleði. Samstarfið við hópinn segir hann
forréttindi sem felast í því að mæta til vinnu hvern
einasta morgun fullur af spenningi og tilhlökkun.
Sem leikari og söngvari byggir þú atvinnu þína á
röddinni. Ert þú fyrir vikið alltaf með trefil og drekkur
te í gríð og erg?
Ég er meðvitaður um að afkoma mín og hamingja
byggir á röddinni og því reyni ég að fara vel með hana. Á
álagstímum reyni ég að sofa vel, það er regla númer eitt.
Áfengi er bannað, til að tala hreint út um það og reyking-
ar eru auðvitað ekki á dagskrá. Röddin er afskaplega lítið
og viðkvæmt hljóðfæri, það er ekki nema upp á nokkra
millímetra, og það er mjög berskjaldað fyrir alls kyns
sýkingum og hnjaski. Til þess að röddin sé í toppformi,
þarf að stunda reglusamt líferni, annars er hætt við að
tónninn verði bjagaður og óhreinn.
Þú varst einn af fjórmenningunum í Spilverki þjóðanna
sem varð til í Menntaskólanum við Hamrahlíð. Hvernig
týpa varst þú í menntaskóla?
Feiminn og hafði mig frekar lítt í frammi en reyndi að
bæta mér það upp með því að komast á svið. Mér leið þó
best einn með sjálfum mér og svo í þröngum spilverks-
og vinahópi en að öðru leyti var ég óframfærinn og hélt
mig til baka. Ég var sérdeilis óöruggur innan um stelpur,
þær voru ólíkar móður minni, sem var eina konan sem
ég þekkti í þá tíð. Smám saman rjátlaðist þessi feimni af
mér, þó enn sé ég nervös og kvíðinn, en ég hef lært að lifa
með þessu og nota ástandið mér til framdráttar á sviðinu.
Nafn þessarar hljómsveitar hefur verið valið flottasta
hljómsveitarnafnið í íslenskri tónlistarsögu. Hvað
finnst þér um nafnið?
Já, þetta er dálítið sniðugt nafn og þegar við spilverka-
rar tókum okkur nafnið í munn í byrjun, þá var fram-
burðurinn jafnan hafður þannig að þjóðanna, var ávallt
fram borið með minnst sex N-um: þjóðannnnnna, með
sérstakri áherslu á annað atkvæði orðsins. Mig minnir
að þessi talsmáti hafi komið frá skólabróður okkar og
núverandi fréttahauki á Ríkisútvarpinu. Á gömlu gufunni
var siður hjá þulum, að kynna óþekkta tónlistarmenn,
sem þarlenda listamenn, okkur þótti nafngiftin og hafa
skyldleika við þessi hugtök. Þá hrifumst við einnig af
einni merkingu orðsins, spilverk, en það er lítill lágur
veggur. Ég var alltaf hrifnastur af þeirri merkingu, við
vorum alin upp í kalda stríðinu og lítill, yfirstíganlegur
veggur var eitthvað jákvætt.
Gefið hefur verið út að Spilverkið hyggist koma saman
aftur, en Þursaflokkurinn kom aftur saman 2008. Kitlar
alltaf að kalla gömlu hljómsveitirnar aftur saman?
Hluti af þessu er að endurupplifa gamla glæpinn og
jafnframt er það löngun til að endurupplifa liðinn tíma.
Músíkin er eitthvert albesta tímahylki sem maðurinn
þekkir. Þegar þú ferð aftur inn í músík sem þú spilaðir
fyrir þrjátíu árum þá ferðast þú aftur í tímann og
minningin lifnar á ný. Reynslan er ótrúleg og það er ekki
fjarri lagi að þetti orki á mann líkamlega sömuleiðis,
þannig finnur maður sig ungan aftur. Það er ótrúlegt
hvernig minningin situr í bakhöfðinu, raddböndunum
og jafnvel fingrunum. Þá er þetta og upprifjun á gamalli
og náinni vináttu, sem verður oftar en ekki til í nánu
hljómsveitarsamstarfi því er þetta spennandi tilhugsun
og ég vona svo sannarlega að okkur takist að koma
Spilverkinu saman á nýjan leik, þó ekki væri nema fyrir
eina litla kvöldstund.
Ofan á þetta allt ertu þekktur sem söngvari poppgoð-
sagnanna í Stuðmönnum. Er rétt að þú hafir þó aldrei
haft áhuga á popptónlist?
Já, það er rétt, ég hef aldrei verið mjög hrifinn af
popptónlist. Ég hef alltaf hrifist af leitandi framsækinni
tónlist og mér finnst mér hafa tekist best upp við
mína tónlist þegar hún rær á framsæknu dökku miðin.
Auðvitað hef ég migið utan í popp en ég er miklu hrifnari
af óræðum hugsunum og þyngri slögum. Grunnslóðin er
fyrir lítil skip, ég vil hífa seglið og stefna dýpra í öldufans.
Örlagadísirnar tældu mig hins vegar annað.
Hvernig vildi það þá til að þú ákvaðst að taka þátt í
þessari popphljómsveit?
Við vorum skólafélagar og urðum mjög góðir vinir,
þetta voru strákar í sérflokki, algjörlega frábærir drengir,
vel gefnir og höfðu óbeislaða þrá til að gera eitthvað
fallegt og skemmtilegt og ég sogaðist inn í þennan góða
félagsskap. Við þurftum að finna okkar leið og þessi
tónlist var leiðin. Við erum verðandi táningar þegar
Bítlarnir koma fram, við ánetjumst æðinu. Allir vorum
við frá millistéttarheimilum þar sem vilji var til að
beina okkur inn á háleitar klassískar brautir tónlistar,
en við vorum truflaðir og í álögum af þessum tíma og
þekktum ekki fegurri samsetningu hljóðs en frá gítar,
bassa og trommum. Eftir á get ég spurt: „Hefði ég viljað
fara einhverja aðra leið?“ og ég svara neitandi því þetta
er mín leið, hún varð að vera þessi því öðruvísi er hún
ekki mín. Stór partur af því að verða fullorðinn er að
sættast við hlutskipti sitt. Ég hef sæst við þetta, en ég hef
líka viðurkennt fyrir sjálfum mér að ég var aldrei mjög
hrifinn af þessari tónlist. Ég hlustaði á tónlist sem jafn-
öldrum mínum þótti yfirleitt leiðinleg, ég var hálfgildings
nörd hvað þetta snertir. Ég var um tíma á leið til Milanó
að læra að verða alvörusöngvari, en áður en ég gat snúið
plötunni við voru bæði Spilverk og Stuðmenn orðin að
fyrirbæri og við komnir á kaf í vinnu við að búa til músík,
skemmtitónlist. Mest af því var rétt þokkalegt en svo er
hitt sem er bara „asskoti“ góð slagaramúsík með enn
betri textum.
Hvað finnst þér um íslenska popptónlist í dag?
Það er mikil gróska og það er gaman að sjá hvað það
er mikið af flinku fólki og fínum hljómsveitum. Ég
öfunda þetta fólk fyrir að vera svona flinkt og vera uppi
á þessum tímum sem eru skemmtilegir vegna þess að
samfélagið tekur þessu eins og alvöru músík. Sem betur
fer átta menn sig á því í dag að popp er líka músík og nú
skynja menn miklu betur að þetta er bara spurning um
góða og vonda músík yfirleitt. Þannig hefur þetta verið
á öllum tímum, meira að segja þegar Beethoven var og
hét þá var líka til vond og góð tónlist. Það er þannig með
obbann af músík, að tíminn mun sópa henni burt og þá
er öðru haldið til haga. Við getum sagt að Beethoven sé
búinn að sanna sig og svo eru til dæmis Bítlarnir á góðu
róli og komnir langleiðina með þetta (hlær).
Þú tókst þátt í tónlistarmyndbandi hjá Steinda Jr. og
lékst í Mannasiðaþáttunum hans nafna þíns, Gillz. Er
þetta einhver leið til að ná til nýs markhóps með þína
list?
Ég veit það nú ekki, þetta er meira viðleitni mín til að
segja: „Ókei, ég kann að vera „grumpy old man“ og hef
ýmislegt á hornum mér“ en ég er forvitinn um þetta fólk,
hvað er það að hugsa, skil ég þá hugsun?
Annars þykir mér sjónvarp, allt of oft, minna
á öskutunnu. Fólkið sem þar stjórnar hefur týnt sér í
sjálfhverfu og af þeim sökum er miðillinn ekki að spegla
samfélagið, sem hlýtur að vera markmið hjá fjölmiðli í
það minnsta sem er í eigu þjóðarinnar. Fjölmiðill á að
nærast á forsendum þess samfélags sem er þarna úti og
endurspegla það.
Hvert er eftirminnilegasta atvikið sem þú áttir með
Stuðmönnum?
Ég held að það hafi verið eftirvæntingin þegar við, rétt
rúmlega tvítugir óþekktir stráklingar, gerðum Sumar á
Sýrlandi og á einni nóttu kom hún út og var spiluð í drep
á einu útvarpsstöð landsins, aftur og aftur alla daga ár og
síð. Fyrir hafði ég harla litlar væntingar á yfirborðinu en
undir niðri voru væntingarnar auðvitað stórar. Ég held
að það hafi verið eitthvað það ánægjulegasta sem maður
hafði upplifað. Það næsta sem gerðist hjá þessum ungu
mönnum var að þeir fylltust sjúklegum ofurkrafti. Það er
erfitt að fóta sig í mikilli velgengni og þetta var mikið ok
sem sett var á unga menn. Við stóðumst það flestir, en
í raun varð maður aldrei samur, það klikkaðist eitthvað
í mínu fari, ég viðurkenni það, en tel mér trú um að ég
hafi samt jafnað mig að mestu hvað það varðar.
Þú hefur stigið á stokk með Bítlinum Ringo Starr í
Atlavík ‘84. Er það eitthvað sem stendur upp úr eða var
þetta eins og hvert annað gigg?
Það var auðvitað einstök upplifun að hitta eitt af átrún-
aðargoðum æskunnar. Menn mega ekki gleyma því að
fjarlægðin sem var þá milli goðsins og aðdáandans var
miklu meiri en í dag í margvíslegum skilningi. Nálgun
okkar við goðin í den var í formi svarthvítra ljósmynda
niðri í Frímerkjasölu við Lækjargötu, ekkert var sjónvarp-
ið og þetta var löngu fyrir daga myndbandsins. Þetta var
því einstakt og algjör tilviljun að hann skyldi koma og
heiðra okkur með nærveru sinni. Það var Jakob sem kom
þessu til leiðar, hann talaði við umboðsmann Ringos og
sá símaði til baka og sagði að Ringo væri í góðu skapi
þessa dagana og til í allt. Hann tók þó skýrt fram að hann
ætlaði sér þó ekki að spila með okkur, en Ringo lét síðan
slag standa eftir einn þrefaldan koníak í íslensku kóki.
Lagið Johnny B. Goode var tekið og Gunni Þórðar var
með okkur, þannig var tryggt að allt færi vel, Gunni er jú
talsmaður upphaflega Mersey-bítsins á Íslandi. Ég man
að Ringo hlustaði á okkur og var mjög hrifinn af einu
Stuðmannalagi, „Út í veður og vind“, hann féll algjörlega
fyrir því. Svo spurði hann: „Um hvað er textinn?“ og
þegar við fórum að þýða fyrir hann textann þá missti
Bítillinn andlitið. Hann skildi ekki hvernig mönnum
gat dottið í hug að setja texta við þetta fallega lag sem
fjallaði um það að míga úti (hlær).
Reyndir þú að setja þig í samband við Paul McCartney
þegar hann kom til Íslands árið 2000 upp á að spila
saman?
Við leituðum náttúrlega að honum úti um alla borg.
„Heyrðu Paul, við erum hérna gæjarnir sem hittum
Ringo“ ætluðum við að segja (hlær). Nei, hann fór víst
með veggjum og mig minnir að það hafi
bara verið Jón góði Ólafsson, sem hitti
hann.
Texti: Einar Lövdahl Gunnlaugsson einar@monitor.is
Myndir: Golli golli@mbl.is HRAÐASPURNINGAR
Fyrstu sex: 090253.
Uppáhaldsmatur: Fiskur.
Uppáhaldsstaður í heiminum: Flókið, ég
held að ég myndi segja norðurhluti Íslands.
Uppáhaldslag úr eigin smiðju: Það er nú
siður að gera ekki upp á milli barna sinna
en af því að þau eru ekki af holdi og blóði
og munu ekki hefna sín á mér þá myndi ég
segja Álagaþula Gláms.
Uppáhaldshljóðfæri: Selló.
Þegar við fórum að þýða
fyrir hann textann þá
missti Bítillinn andlitið. Hann
skildi ekki hvernig mönnum
gat dottið í hug að setja texta
við þetta fallega lag sem fjall-
aði um það að míga úti.
Egill Ólafsson hefur um árabil verið einn vinsælasti poppsöngvari landsins án þess þó
að vera hrifinn af popptónlist sem slíkri. Hann leikur nú í Alvöru mönnum sem hann
kveðst svo ánægður með að hann mætir til vinnu á hverjum morgni fullur tilhlökkunar.
Blýstendur til
lífsins og tilverunnar