Monitor - 20.04.2011, Blaðsíða 18

18 Monitor MIÐVIKUDAGUR 20. APRÍL 2011
Það er góðviðrisdagur þegar ég stíg inn á Paradise-
krána í Kensal Green-hverfinu í London. Jamie Cull-
um valdi að hitta mig þarna svo hann gæti labbað á
staðinn. Hann býr í nokkurra mínútna fjarlægð ásamt
eiginkonu sinni, sjónvarpskonunni og fyrirsætunni
Sophie Dahl og dóttur þeirra sem fæddist í mars. „Ég
bar mikla virðingu fyrir konum áður, en eftir að dóttir
okkar fæddist hefur hún margfaldast,“ er á meðal
þess fyrsta sem Cullum segir þegar hann mætir.
Ég er vopnaður brennivíni, íslensku neftóbaki og
stóru páskaeggi til að færa Cullum. Það fellur vel í
kramið hjá honum. „Drekka Íslendingar þetta í raun
og veru eða er þetta bara fyrir túrista?“ spyr Cullum
sem kann þó að meta búsið. Ein af mörgum ummæl-
um hans sem gefa til kynna að hér sé bráðskarpur
náungi á ferð. Hann er spenntur fyrir því að koma til
Íslands í júní og spyr mikið út í land og þjóð.
Cullum er söluhæsti djasslistamaður allra tíma
í Bretlandi. Hann hefur verið tilnefndur til fjölda
verðlauna, þar á meðal Golden Globe fyrir að semja
tónlistina í kvikmyndinni Gran Torino. Hann hefur
verið lofsamaður af Elísabetu Bretlandsdrottningu,
Iron Maiden og flestum þar á milli. Ekkert í fari hans
bendir þó til þess að hér sé á ferðinni heimsfrægur
tónlistarmaður með svo margar skrautfjaðrir í hatt-
inum. Þvert á móti kemur hann fyrir sem eðlilegur,
hógvær og raunverulega nettur náungi. Gaur sem þú
gætir hugsað þér að fara á krána og fá þér bjór með,
nú eða brennivín og páskaegg.
Þú ert búinn að mæta í þúsundir viðtala. Hvaða
spurningu ertu orðinn þreyttastur á að svara? Að
hverju spyrja þig allir?
Ætli mér þyki ekki mest þreytandi að vera beðinn
um að koma sjálfur með spurningu sem ég hef aldrei
verið spurður að, því í sannleika sagt held ég að það
sé ekki til sú spurning sem ég hef ekki fengið áður.
Sú spurning sem ég er oftast spurður að er hvernig ég
fékk áhuga á djassi þegar ég var ungur og af hverju
ég hafi áhuga á „tónlist fyrir gamalt fólk“. En fólk sem
spyr mig þessarar spurningar veit yfirleitt ekkert um
tónlistina mína. Það telur sig vita eitthvað um mig en
hefur greinilega aldrei komið á tónleika eða hlustað
almennilega á plöturnar mínar.
Fyrir þá sem falla undir þessa skilgreiningu, hver er
Jamie Cullum?
Ég er djasstónlistarmaður sem ólst upp við að
hlusta á hipp hopp, Nirvana, popptónlist, raftónlist,
rokktónlist og þar fram eftir götunum. Þó ég hafi alla
tíð haft áhuga á djassi var ég í hljómsveitum sem
tengdust djassi ekki á nokkurn hátt. Það má segja að
ég sé djasstónlistarmaður sem reynir að hræra öllum
þessum stefnum saman. Oft höfðar þetta til fólks
sem telur sig ekki hafa gaman af djassi.
Þegar þú gafst út fyrstu plötuna þína árið 1999
(Jamie Cullum Trio - Heard it All Before) voru plötur
Westlife, Boyzone og Robbie Williams á meðal
þeirra 10 söluhæstu í Bretlandi. Hugsaðir þú aldrei:
„Til fjandans með þetta djasskjaftæði, ég ætla að
finna mér strákaband og meika það“?
Ætli ég hafi ekki alltaf verið hálfgert nörd og ég
er ekki að þykjast vera eitthvað hógvær þegar ég
segi það. Ég hef alltaf haft mikinn áhuga á sjálfri
tónlistinni og þegar ég fór á tónleika sem krakki var
ég spenntastur fyrir trommaranum eða bassaleikar-
anum og ég vildi sjá hvernig magnara hljómsveitin
notaði. Ég fékk alltaf að hitta hetjurnar mínar því
þær voru aldrei gaurarnir fremst á sviðinu. Þeir voru
umkringdir þúsundum aðdáenda en ég vildi tala við
bassaleikarann sem sat makindalegur fyrir aftan og
reykti. Ég gerðist ekki tónlistarmaður til að fá athygli.
Raunar var ég frekar feiminn og fannst eiginlega
skemmtilegra að vera í bakgrunni. Ég er ekki að segja
að mér finnist frægðin vera eitthvað sorp en frægðin
sjálf hefur aldrei vakið áhuga minn. Ég hef reyndar
gaman af því sem fylgir henni; bílunum, peningun-
um og stelpunum (hlær). En tónlistin hefur alltaf
verið í fyrsta sæti. Ég myndi spila þótt það mættu
bara tveir að horfa á en ég álít mig heppinn að fá að
gera það fyrir framan fjölda fólks.
Kom það þér á óvart að þú skyldir ná svona
útbreiddum vinsældum?
Það kom mér mikið á óvart og gerir enn. Það sem ég
geri er hvorki í tísku né ekki í tísku, þetta fellur ein-
hvern veginn þarna á milli. Það er ein af ástæðunum
fyrir því að ég fæ að spila svona víða. Í einu landi er
ég kannski fenginn til að spila á MTV á meðan ég er
fenginn til að spila í aðalmenningarþættinum í öðru
landi. Ég held að þetta eigi við fáa tónlistarmenn.
Er það rétt að þú hafir eitt sinn starfað sem píanó-
leikari á Pizza Express (bresk pítsastaðakeðja)?
Já. Þú myndir ekki trúa því hvaða störf ég hef unnið.
Eitt árið spilaði ég í svo mörgum brúðkaupum að ég
vildi aldrei mæta í annað brúðkaup, þar með talið
mitt eigið. Ég hef spilað í jarðarförum, á blússtöðum,
nektardansstöðum, skemmtiferðaskipi, í kafbáti...
Í kafbáti?
Já, ég meina ef það er píanó á staðnum og fólk
býður mér að spila og borgar mér pening... En það er
rétt að þegar ég flutti fyrst til London spilaði ég nær
eingöngu á pítsastöðum. Þá var það vanalega þannig
að ég spilaði í tvo klukkutíma og fékk fyrir það 50
pund og pítsu. Það borgar leiguna.
Er það rétt að þú ákveðir aldrei fyrirfram hvaða
lög þú tekur á tónleikum og að þú spinnir hverja
tónleika fyrir sig.
Já. Vissulega eru ákveðin munstur sem endurtaka
sig milli tónleika en það er yfirleitt af slysni. Mér
finnst best að stíga á svið með óttablandna tilfinn-
ingu og hafa ekki hugmynd um hvað er að fara að
gerast. Ég þrífst á þeirri tengingu við tónlistarmenn-
ina sem spila með mér, þegar enginn veit hvað gerist
næst. Í dag er svo algengt að fara á tónleika þar sem
allt er undirbúið fyrirfram, allir vita hvað þeir eru að
fara að spila, sólóin eru fyrirfram ákveðin og sama
spjallið á milli laga. Tónleikarnir mínir eru ekkert
í líkingu við það. Auðvitað þýðir það að margt fer
úrskeiðis, en mér finnst það heillandi.
Þannig að þú getur ekki sagt okkur við hverju við
eigum að búast á tónleikunum á Íslandi?
Ég vildi að ég gæti það! Þetta verða einna fyrstu
tónleikarnir sem ég held á árinu. Ég er búinn að vera
í fríi í kringum barnsfæðinguna og ég verð örugglega
að springa af orku þegar ég stíg á svið. Við ætlum
að spila öll lögin sem fólk þekkir, eitthvað af nýjum
lögum, klikkaðar ábreiður og hver veit nema við
tökum íslensk þjóðlög í bland.
Þú ert frægur fyrir að taka upp á alls kyns óhefð-
bundnum hlutum á tónleikum, allt frá því að hoppa
ofan af píanóinu yfir í að halda appelsínum á lofti.
Hvaðan kemur þetta?
Ég er sjálfsöruggur tónlistarmaður, þó ég sé ekki
endilega sjálfsörugg manneskja. Mér líður ekki eins
og rokkstjörnu eða svakalega valdamiklum manni
þegar ég stíg á svið. Mér finnst ég valdamikill þegar
ég sit við hljóðfærið sem ég elska og er öruggur með.
Þó ég eigi margt ólært á píanó finnst mér ég hafa
ákveðið vald þegar ég sit við það og þess vegna þori
ég að taka áhættur. Mér er sama þó mér mistakist og
ég held að svoleiðis mannlegheit séu í ætt við hvern-
ig tónlistin var á sjöunda og áttunda áratugnum, þeg-
ar þetta snerist meira um orkuna en það að búa til
eitthvað fullkomið. Sjálfstraust mitt stafar ekki síst af
því að ég er með hljómsveitina með mér á sviðinu. Ef
mig langar að spila eitthvað nýtt í 20 mínútur þá veit
ég að hún fylgir mér og við hittumst við endalínuna.
Það gefur tónleikunum ákveðna spennu.
Hver eru áhugamál þín fyrir utan vinnuna? Hvernig
„chillar“ Jamie Cullum?
Talandi um mig í þriðju persónu (hlær)? Ég elska að
lesa bækur, ég hef gaman af því að hjóla, mér finnst
gaman að fara á barinn og spila billjard. Mestum
tíma utan vinnu eyði ég með fjölskyldu og vinum.
Þegar ég er ekki að gera eitthvað af þessu eða að
spila á tónleikum getur þú yfirleitt fundið mig inni í
hljóðveri að spila á trommur.
Finnst þér skemmtilegra að spila á trommur en
píanó?
Já, yfirleitt.
Þú kemur fyrir sem afar eðlilegur náungi og þú
hefur áður sagt að frægðin hafi ekkert breytt þér. Er
raunverulega hægt að lifa eðlilegu lífi þegar maður
hefur náð eins langt og þú?
Já, ég held að þetta fari algjörlega eftir því hvernig
lífi þú vilt lifa. Þú tekur ákvörðun um að vera eins
frægur og Brad Pitt. En þú getur líka farið á staði sem
eru ekki fyrir frægt fólk og gert venjulega hluti. Ég er
lifandi sönnun þess. Þú getur alveg lifað eðlilegu lífi
ef þú vilt og sá sem heldur öðru fram er einhver sem
vill greinilega ekki gera eðlilega hluti.
Þannig að þú getur labbað um göturnar hér án þess
að fólk sé að trufla þig?
Alla daga. En ég reyndar þekki alla hérna þannig að
ég er truflaður, en það er bara því að þetta er hverfið
mitt og ég spjalla við fólkið hérna.
Ég efast um að þú getir gengið um göturnar í
Reykjavík án þess að fólk komi upp að þér. Ed
Westwick úr Gossip Girl sagði að það hafi verið eins
og Bítlaæðið að endurtaka sig þegar hann kom til
Reykjavíkur á dögunum.
Það er engin smá fullyrðing! En hann er jú ofur-
stjarna. Ég held að fólk sem þekkir mig þekki mig
út af tónlistinni minni. Oft hitti ég aðdáendur mína
eftir tónleika og spjalla við þá og margir þeirra eru
líka tónlistarmenn. Aðdáendur mínir eru kannski
ekki beinlínis týpurnar sem fara að öskra á eftir mér.
Hann er hins vegar að leika í Gossip Girl, þannig að
líklega var fullyrðingin um Bítlaæðið rétt hjá honum.
Ed Westwick er virkilega flott klæddur.
Hvernig fannst þér að heyra Englandsdrottningu
hrósa þér í hástert?
Áttu við Elton John eða raunverulegu drottninguna?
Drottninguna. Þú spilaðir fyrir hana einhvern
tímann, ekki satt?
Jú, ég hef spilað fyrir þau bæði.
Báðar drottningarnar.
Já. Það var vissulega magnað að spila fyrir hana. Ég
er búinn að hitta hana þrisvar sinnum. Ég hef bæði
hitt hana fyrir framan myndavélarnar og einnig
þegar hún er „ekki á vakt“. Hún er mjög fáguð og með
frábæra áru. Hún hefur séð og upplifað svo margt. Ég
er mikill aðdáandi drottningarinnar, mér finnst hún
frábær.
Þú samdir tónlistina fyrir myndina Gran Torino og
Clint Eastwood (leikstjóri Gran Torino) hefur mætt
í útvarpsþáttinn þinn (Cullum er með vikulegan
djassútvarpsþátt á BBC Radio 2). Eruð þið vinir?
Ég get í hreinskilni sagt að ég er vinur Clint East-
wood og hann yrði ekkert ósáttur við að ég segi það.
Við höfum hangið saman, borðað, hlustað á tónlist
og drukkið bjór.
Hvernig hangir maður með Dirty
Harry?
Ég bauð honum bara út að borða í
London. Hann hefur mjög gaman af
Ég hitti Jack White
og ég var eins og einn
af íslensku aðdáendum Ed
Westwicks í kringum hann.
HVER ER MAÐURINN?
Jamie Cullum er fæddur 20. ágúst 1979 í bænum
Romford í norðausturhluta London. Hann var tvítugur
þegar fyrsta plata hans, Jamie Cullum Trio – Heard
it All Before, kom út árið 1999. Sú plata var framleidd
fyrir skít og kanil og aðeins 500 eintök voru gerð. Í dag
seljast þessi eintök á hátt í 100 þúsund íslenskar krónur
á eBay. Árið 2002 gaf Cullum út plötuna Pointless
Nostalgic sem kom honum heldur betur á kortið og er
hans söluhæsta plata enn í dag. Ári síðar skrifaði hann
undir milljón punda plötusamning við Universal. Síðan þá
hefur hann gefið út plöturnar Twentysomething (2003),
Catching Tales (2005) og The Pursuit (2009).
Golden Globe fyrir Gran Torino
Cullum er mikill hæfileikamaður og fáir standast honum
snúning í sviðsframkomu. Hann leikur vanalega á píanó
á tónleikum en þykir
ekki síðri trommuleikari
auk þess sem hann
er slarkfær á önnur
hljóðfæri. Cullum er
þekktur fyrir skrautleg
uppátæki á tónleikum
og er ekki óalgengt að
sjá hann taka upp á
hlutum á borð við að bítboxa, halda appelsínum á lofti
og stökkva af píanóinu. Allt í nafni þess að setja á svið
frábæra sýningu.
Þótt helst megi flokka tónlist Cullums undir djasspopp
má finna í henni áhrif úr rokki, hipp hoppi, R&B og fleiri
stefnum. Þannig hefur Cullum gert ábreiður af jafn ólík-
um lögum og Don‘t Stop the Music sem Rihanna gerði
vinsælt, Kanye West-slagaranum Gold Digger og High
and Dry eftir Radiohead. Hann gerði líka gott mót þegar
hann samdi tónlistina fyrir kvikmynd Clint Eastwood,
Gran Torino, árið 2007 og hlaut Golden Globe-tilnefningu
fyrir vikið.
Með barnabarni Roalds Dahl
Cullum er kvæntur Sophie Dahl sem
er einnig fræg í Bretlandi. Afi hennar
er rithöfundurinn Roald Dahl, sem
skrifaði meðal annars bækurnar Kalli
og sælgætisgerðin og Matthildur, og
amma hennar er óskarsverðlauna-
leikkonan Patricia Neal. Sophie Dahl
vakti fyrst athygli sem fyrirsæta en
sneri sér síðar að skrifum. Hún hefur gefið út nokkrar
bækur en vorið 2010 byrjaði hún með matreiðsluþætti á
BBC 2. Dahl og Cullum gengu í það heilaga í janúar 2010
og í mars á þessu ári fæddist dóttirin Lyra, þeirra fyrsta
barn. Hjónin vekja athygli hvar sem þau koma, ekki síst
fyrir þær sakir að Dahl er um 20 sentímetrum hærri en
Cullum sem er rétt rúmlega 1,60 á hæð.