Austri - 13.02.1981, Blaðsíða 1

Bréf frá iðnaðarráð
herra
Austri
hr. ritstjóri Jón Kristjánsson
700 Egilsstaðir
5. febrúar 1981
Það er vissulega fróðlegt að
lesa skrif þín og annarra í
Austra frá 30. janúar sl. um
orkumál og byggðalínur. Má
vart á milli sjá hvor betur hafi
í skrifum sínum um raforkumál
og Austurland í því samhengi
Austri eða Þingmúli, sem kom
út um svipað leyti.
Ég hef ekki séð ástæðu til að
elta ólar við árásir og gagnrýni
á mig sem orkuráðherra af
hálfu Framsóknarmanna eða
Sverris Hermannssonar, og
kemur þó minnst af þeim mál-
flutningi fram á prenti. Ein-
kennandi fyrir skrif Austra og
málflutning oddvita Framsókn-
arflokksins á Austurlandi um
virkjanamál á liðnum árum er
takmörkuð þekking á aðstæðum,
nema þá að vísvitandi sé greint
rangt frá efnisatriðum. Glöggt
dæmi um þetta er að finna í leið-
ara Austra frá 30. janúar sl. og
tel ég rétt að biðja um athuga-
semd í blaði þínu af því tilefni.
Þar skrifar J.K. m.a.:
„Eins og kunnugt er varð sú
stefna ofan á nú á síðustu ár-
um að leggja höfuðáherslu á
byggingu dreifilína og flutn-
ingslína um landsbyggðina, en
horfið var frá litlum og meðal-
stórum virkjunum. Áform um
Bessastaðaárvirkjun urðu fyrir
barðinu á þessari stefnu, og var
horfið frá því að hefja þar
framkvæmdir á sínum tíma,
þrátt fyrir að heimildarlög
væru til og fjármagn til byrjun-
ar þeirra væri komið inn á láns-
fjáráætlun. Var það m.a. vegna
neikvæðra umsagna Orkustofn-
unar og stjómar RARIK, er
virkjun var komin á fram-
kvæmdastig og vegna þess að
núverandi iðnaðarráðherra og
ráðuneyti hans ákvað í samráði
við Orkustofnun að rannsaka
nýjan virkjunarkost á Austur-
landi Múlavirkjun sem nú er
horfið frá. Einnig var á þess-
um tíma almennur áróður um
vatnsleysi á þessum slóðum, sem
menn lögðu eyrun við, en nú
hefur komið rækilega í hausinn
á þeim sem höfðu hann mest í
frammi.
Við þetta hliðarstökk glatað-
ist tími til framkvæmda á
Fljótsdalsheiði, en sagt var að
Bessastaðaárvirkjun gæti verið
fyrsti áfangi í virkjunarröð þar.
Einnig glataðist tími til mikil-
vægra rannsókna á Fljótsdals-
virkjun sem eru mestu virkjana-
möguleikar hér á landi. Af
þessu verður að draga lærdóma
sem að vísu eru ógnarlega dýr-
keyptir. Hins vegar er nú aðal-
atriðið að hefjast handa með
að nýta þessa möguleika með
því að hefja virkjunarfram-
kvæmdir á Fljótsdalsheiði.”
Hér ægir mörgu saman og er
flest hálfkveðið og annað skot-
hent. Byggingu dreifilína og
flutningslína um landsbyggðina
er teflt gegn virkjunum. Látið
er að því liggja, að byrjunar-
framkvæmdir við virkjun á
Austurlandi 1979 eða 1980
hefðu getað komið í veg fyrir
orkuskort í vetur. Vandlega er
þagað um hatramma andstöðu
Alþýðuflokksins o.fl. innan rík-
isstjórnar 1978-79 við að ráð-
ast í Bessastaðaárvirkjun. Full-
yrt er að ég hafi í samráði við
Orkustofnun ákveðið að rann-
saka nýjan virkjunarkost á
Austurlandi, Múlavirkjun. Glat-
ast hafi tími til mikilvægra
rannsókna á Fljótsdalsvirkjun.
Allur er þessi málflutningur
með miklum endemum og háll
ís fyrir Framsóknarmenn að
hætta sér út á. Skal það skýrt
með örfáum orðum.
Þegar fyrir lá á árinu 1979,
að ekki fengist fram ákvörðun
í ríkisstjórn um að ráðast í
framkvæmdir við Bessastaða-
árvirkjun, nema sýnt væri fram
á að hún gæti tengst stærri
heild, þ.e. fallið að virkjun Jök-
ulsár í Fljótsdal, beitti ég mér
fyrir að teknar yrðu upp rann-
sóknir á Jökulsá í framhaldi af
svonefndri mynsturáætlun varð-
andi virkjanir jökulsánna norð-
an Vatnajökuls, sem fyrir lá í
febrúar 1979.
Þessu mótmæltu báðir þáver-
andi þingmenn Framsóknar-
flokksins í kjördæminu og réð-
ust að mér í blaðagreinum, bæði
í Tímanum og Austra til viðbót-
ar við almenna rógsiðju í hér-
aði.
Auk vegalagningar inn eftir
Fljótsdalsheiði til að greiða fyr-
ir rannsóknum, var áhersla lögð
á að fá úr því skorið, hvort hag-
kvæmara væri talið að virkja
Jökulsá út Múla eða Fljótsdals-
heiði. Haustið 1979 höfðu líkur
verið leiddar að því, að virkjun
út heiði væri vænlegur kostur,
þótt Orkustofnun teldi þá ekki
tímabært að kveða upp úr með
hagkvæmnisamanburð á veitu
Jökulsár út Múla eða heiði.
Strax eftir stjórnarmyndun í
febrúar 1980 knúði ég á um nið-
urstöðu í þessu máli og lá fyrir
samdóma álit í skýrslu rann-
sóknaraðila um mánaðarmótin
mars-apríl 1980. Reyndist það í
vil veitu Jökulsár út heiði og þá
fdein «rð i lilefni
Leiðari Austra 30. janúar
hefur orðið iðnaðarráðherra til-
efni til bréfaskrifta til mín, og
þakka ég bréfið. Hins vegar eru
nokkur atriði í því sem ég verð
að minnast á og gera athuga-
semdir við.
Ég vísa eindregið á bug full-
yrðingum sem koma fram í
bréfinu um rógsiðju Framsókn-
armanna á hendur iðnaðarráð-
herra vegna orkumála. Sú full-
yrðing er úr lausu lofti gripin.
Umræður um orkumál eru hins
vegar miklar hér á Austurlandi,
hjá mönnum hvar í flokki sem
þeir standa. Það ætti iðnaðar-
ráðherra að vita, og ég man þá
tíð þegar hann var óbreyttur
liðsmaður Alþýðubandalagsins
hér fyrir austan að hann tjáði
sig einmitt um þessi mál mjög
hvatskeitlega á stundum, og var
ekki alltaf mjög sanngjarn.
Hvergi er minnst á það í um-
ræddum leiðara að Bessastaða-
-wm
-veri>
um leið vísa á Fljótsdalsvirkjun.
Jafnframt tókst að tryggja mun
meira fjármagn til áframhald-
andi rannsókna í þágu Fljóts-
dalsvirkjunar en fengist hafði
inn í fjárlagafrumvarp haustið
1979. Var enn aukið við þá fjár-
veitingu sl. sumar að beiðni iðn-
aðarráðuneytisins. —- Það er
vegna þessa undirbúnings, sem
stórvirkjun í Fljótsdal er nú
inni í myndinni í samlbandi við
væntanlegar ákvarðanir um
næstu virkjun fyrir landskerfið.
Því er það meira en lítil ósvífni,
að bera það á borð fyrir lesend-
ur Austra, að fyrir mitt tilstilli
hafi glatast tími til fram-
kvæmda á Fljótsdalsheiði og til
mikilvægra rannsókna á Fljóts-
dalsvirkjun. — Þingmenn Fram-
sóknarflokksins hafa sjálfir
vottað í orði og á borði, að þeir
beittu sér af alefli gegn þeim
undirbúningi, og það er því
notaleg tilbreyting að sjá þá nú
í hópi annarra Austfirðinga,
sem gera kröfu um Fljótsdals-
virkjun og uppbyggingu iðnað-
ar í tengslum við hana.
Með þökk fyrir birtinguna.
Hjörleifur Guttoimsson.
bré|s
árvirkjun hefði getað komið í
veg fyrir orkuskort í vetur,
enda er orkuskorturinn nú af
allt annarri stærð.
Undirritaður stefnir ekki
dreifilínum gegn virkjunum, en
vill undirstrika að forsendan
fyrir dreifilínum í mínum huga
er grunnafl hér fyrir austan og
heppilegra hefði verið að virkj-
un og samtenging hefðu fylgst
að.
Ég fæ ekki betur séð en iðn-
aðarráðherra staðfesti í grein
sinni ummæli mín um rannsókn
á Múlavirkjun.
Hann segir orðrétt: „Þegar
fyrir lá á árinu 1979, að ekki
fengist fram ákvörðun í ríkis-
stjórn um að ráðast í Bessa-
staðaárvirkjun, nema sýnt væri
fram á að hún gæti tengst,
stærri heild, þ.e. fallið að virkj-
un Jökulsár í Pljótsdal, beitti
ég mér fyrir því að teknar yrðu
framhald á bls. 3