Austri - 13.02.1981, Blaðsíða 4

4
AUSTRI
Egilsstöðum, 13. febrúar 1981.
Rangfrersla
Lesandabréf
Undanfarin ár hafa margar
stofnanir, m.a. á vegum sam-
einuðuþjóðanna, Japana og
efnahagsbandalags Evrópu,
gert spár um þróun mála í
heiminum næstu 20 ár eða tíma
bilið til aldamóta. Að lang mestu
leyti er útkoman af athugunum
þessara stofnana samhljóða. Og
meðal annars sú, að á næstu 20
árum muni fólkinu í heiminum
fjölga um þriðjung eða um 2000
milljónir og að nærri öll þessi
fjölgun verði í Asíu og Afríku,
og að einhverju leyti í Suður-
Ameríku, eða í þeim heimshlut-
um þar sem ástandið er bágast
nú þegar.
Jafnhliða þessari gífurlegu
fólksfjölgun ganga auðlindir
heimsins jafnt og þétt til þurð-
ar, meðal annars þjáir vatns-
leysi verulegan hluta heimsins,
jafnvel svo að hðlmingur mann-
kynsins hefur ekki annað en
mengað vatn. Og sums staðar er
alger skortur á vatni bæði til
neyslu og ræktunar. Og í kjölfar
þessa vatnsleysis fylgir svo
stórkostleg gróðureyðing svo
sífellt stælcka uppblásin svæði
og eyðimerkur. Kol og olía
ganga til þurðar á nokkrum ára-
tugum, samkvæmt því óum-
breytanlega lögmáli að eyðist
það sem af er tekið ef ekki kem-
ur nýtt í staðinn. Þessar stað-
reyndir ógna kannski mannkyn-
inu meira en nokkurn tíma eld-
flaugar og vetnissprengjur. Og
segja má með miklu sanni að
heimurinn sé á heljar þröm.
Án alls efa er ekkert land og
engin þjóð eins vel sett eins og
við íslendingar, það er að segja
ef við kunnum fótum okkar for-
ráð, og að fara með það sem
okkur er í lófa lagt. Ein mesta
auðlind okkar Islendinga er hið
stóra og auðuga haf í kringum
landið, gott útlit er fyrir að
gætt verði hófs í öllum veiðum
meðan fiskistofnarnir eru að ná
sér upp og stækka eftir 100 ára
rányrkju margra þjóða. Hér má
ekki slaka á um alla aðgæslu,
né láta stundar hagsmuni ráða.
Og hvað svo sem kann að standa
í kennslubókum vita allir að
loðna hefur verið og er mikils-
verð fæða fyrir þorsk.
Auðvitað er landið sjálft það
mikilsverðasta af öllu en það er
víða að blása upp og verða að
gróðurlausri auðn. Hér þarf að
snúa vörn í sókn, friða og rækta
upp auðnirnar og græða hvern
blásinn mel, hefja skógrækt í
stórum stíl, og rækta sandana.
Slík starfsemi þarf ekki að
koma að neinu leyti í bága við
blómlegan landbúnað, sem er
hverri þjóð alger lífsnauðsyn
allra hluta vegna. Ef vel er að
landinu búið er það gott og gjöf-
U'lt.
Þriðja atriðið sem gerir land-
ið gott og framtíðarmöguleika
þess mikla, er orkan í fallvötn-
um landsins og iðrum jarðar og
á með virkjun að renna sterkum
stoðum undir gott mannlíf í
landinu. En hér þarf mjög að
gæta að, og þá fyrst að ofmeta
ekki þessa orku. Það eru til út-
reikningar á því hvað mikla raf-
orku er hægt að framleiða með
vatnsafli í landinu og sam-
kvæmt því er ekki virkjað nema
lítið brot af því sem hægt er.
Utreikningar standast sjaldan
eða aldrei, og t.d. kólnandi veðr-
átta og minnkandi úrfelli gætu
sett þarna strik í reikninginn.
Það er orkukreppa í heiminum
og mikið um hana rætt og ritað.
Þó er þessi orkukreppa aðeins
smámunir í samanburði við það
sem hún verður eftir 20 ár hvað
þá eftir 50 eða 100 ár. Þegar
tímar líða verður öll sú orka
sem íslendingar hafa yfir að
ráða margfallt dýrmætari og
verðmeiri en hún er nú. Það er
nauðsynlegt að átta sig á þessu
atriði. Og vegna þessa m.a.
má það aldrei ske að þessi orka
verði látin í hendur erlendra
auðhringa, Islendingar geta
sjálfir virkjað sín fallvötn
smátt og smátt, og komið sér
upp verksmiðjum og öðru til að
nýta sína raforku. Við erum
ekki nein stórþjóð Islendingar
og þurfum engin risa fyrirtæki.
Og ekki heldur neinn hagvöxt.
En þurfum að læra að fara bet-
ur með gæði hafs og lands og
annað.
Hallur Steinsson.
Sverrir Hermannsson skrifar
grein í Þingmúla þann 27. jan-
úar sem hann nefnir á gagn-
vegum, og er tungutak hans sér-
kennilegt að vanda, og er gott
að sjá að málfar Sverris hefur
ekki beðið tiltakanlegan skaða í
þeim væringum sem verið hafa
í Sjálfstæðisflokknum undan-
farið.
Ég ætla ekki að munnhöggv-
ast við Sverrir um orkumálin,
en hann gumar mjög af því að
hafa slysast til að flytja þings-
ályktunartillögu um stórvirkjun
og stóriðju fyrir átta árum. Um
þetta mætti skrifa langt mál.
Sverrir gleymdi auðvitað að
tryggj a sér þá samstöðu heima
fyrir sem þarf til slíks tillögu-
flutnings, og það er mín skoðun
að ekki hefði verið tímabært að
hefja slíkar stórframkvæmdir á
þeim tíma þegar sú uppbygging
til sjávarins sem verið hefur á
síðasta áratug var rétt að hefj-
ast. Tillöguflutningur Sverris
var sprottinn af þeirri trú við-
reisnaráranna að ekkert nema
stóriðja gæti bjargað atvinnu-
lífinu á Islandi, og gera mætti
samninga ámóta og álsamning-
urinn er til þess að fá útlend-
inga hingað með atvinnurekst-
ur.
Hins vegar er ein rangfærsla
í grein Sverris sem verður að
leiðrétta, og það er í sambandi
við framlög til Byggðasjóðs.
Þau framlög eru samkvæmt lög-
um þar um, sem sjálfstæðis-
menn hafa sjálfir samþykkt og
viljað hafa svo, að ráðstöfunar-
fé Byggðasjóðs eigi að vera 20%
af fjárlögum. Sverrir segir hins
vegar að framlag ríkisins til
Byggðasjóðs eigi að vera 2% af
fjárlögum, en sjálfstæðismenn
hafa aldrei samþykkt að svo
yrði, þótt ekki hafi staðið á
framsóknarmönnum að sam-
þykkja slíkt í hvaða ríkisstjórn
sem vera skal.
Ráðstöfunarfé Byggðasjóðs
er framlag ríkisins ár hvert,
eigið fé hans sem laust er til
ráðstöfunar og þau lán sem
sjóðurinn tekur. Þetta er nátt-
úrlega allt annar hlutur en
framlög ríkisins til sjóðsins.
Klásúla Sverris um byggða-
sjóð í áðurnefndri grein er því
tómar blekkingar, en allir vita
að framsóknarmenn hafa ætíð
verið reiðubúnir að efla þennan
sjóð, og hafa átt drýgstan þátt
í því að koma honum á laggirn-
ar. Andófsmennirnir gegn hon-
um eru einkum í öðrum flokk-
um, ekki síst í flokki Sverris.
J. K.
Myndin tekin á dansnámskeiði í Egilsstaðaskóla í desember s.l.
Dnnsinn rfunnr
Þriðjudaginn 10. febrúar var
æfing hjá Fiðrildunum í Vala-
skjálf og jafnframt haldinn að-
alfundur í kaffihléinu.
Starfsemi Fiðrildanna stend-
ur nú með miklum blóma og
hefur margt ungt fólk, bæði úr
Menntaskólanum og efstu bekkj-
um grunnskólans, stundað æf-
ingar í vetur.
Stjórn félagsins er nú þannig
skipuð:
Þráinn Skarphéðinsson, form.
Gunnhildur Ingvarsd. varaform.
Bergljót Þórarinsd. gjaldkeri
Karl Sigurðsson, ritari
Jón A. Gunnlaugss., meðstj.
Friðrik Ingvarsson, meðstj.
Endurskoðendur:
Ingigerður Benediksdóttir og
Hrafn Sveinbjarnarson.
Fram kom á fundinum að
dansnámskeið höfðu verið hald-
in á síðasta ári á Borgarfirði
eystra, barnaskólanum Eiðum,
Alþýðuskólanum Eiðum og
grunnskólanum á Egilsstöðum.
Voru þessi námskeið mjög vel
sótt og komust mikið færri að
en vildu á Egilsstöðum. Nám-
skeiðsgjöld renna óskipt í ferða-
sjóð Fiðrildanna. Þá standa nú
yfir námskeið í Egilsstaðaskóla
og er fullbókað í þau. Nám-
skeiðsgjald er 50 kr. fyrir nem-
anda og getur það varla talist
hátt fyrir 10 tíma kennslu.
Nokkuð hefur verið spurt um
byrjendanámskeið fyrir full-
orðna, en ekki hefur fengist
húsnæði fyrir það, því húsnæði
fyrir félagsstarfsemi liggur ekki
á lausu á Egilsstöðum, Vala-
skjálf fullbókað frá morgni til
kvölds. En rétt er að benda fólki
á að mæta bara á venjulegar
þriðjudagsæfingar í Valaskjálf,
því nýliðum er vel tekið og allt
gert til þess að auðvelda þeim
að blandast hópnum sem fyrir
er.
Næstu æfingar verða sem hér
segir: 24. febr. 10. og 31. mars,
14. og 28. apríl.
Þ. S.