Austri - 13.03.1981, Side 1

Hrafn Sæmundsson
Það verðuraðskapa
þjóðarvakningu
Með þessum örfáu orðum vil
ég skírskota til samvisku þeirra
sem þetta kunna að lesa.
öllum er kunnugt að á undan-
förnum áratugum höfum við
byggt upp nýtt þjóðfélag. Við
höfum endurnýjað skipastólinn.
Við höfum vélvætt sveitirnar.
Við höfum nánast endurnýjað
allan húsakost landsmanna. Við
höfum innleitt samfélag lífs-
gæða sem á fáa sína líka. Þetta
og margt fleira höfum við gert
á árunum frá stríðs'byrjun og til
þessa dags.
En við höfum einnig fórnað
miklu fyrir þessa velmegun. Við
urðum meðal annars að gjör-
breyta þjóðfélaginu og flestum
grunneiningum þess. Bænda-
þjóðfélagið leið endanlega und-
ir lok. Stórfjölskyldan hvarf og
kjarnafjölskyldan tók við. Stór
hluti þjóðarinnar varð að til-
einka sér nýja lífshætti. Unga
fólkið tileinkaði sér nýja hug-
myndafræði og nýtt verðmæta-
mat.
Eldri kynslóðin missti hins
vegar þá rótfestu sem hún hafði
haft um aldir. Það er þessi kyn-
slóð sem fór verst út úr öllu
þessu umróti. Það er vegna þess-
arar eldri kynslóðar sem ég
reyni að skírskota til samvisku
okkar.
Meðan við vorum að byggja
upp nýja þjóðfélagið okkar,
gleymdum við eldri kynslóðinni.
Þó átti hún ekki lítinn þátt í
þessari nýsköpun. Þessi eldri
kynslóð vann myrkranna á milli.
Þessi eldri kynslóð tileinkaði sér
ekki hina nýju peningaáhyggju.
Hún hélt áfram að spara. Og
hún kostaði að stærstum hluta
menntun þeirra sem nú standa
í blóma lífsins.
Þakklætið fyrir þetta fram-
lag var það að við rændum
sparnaði þessa fólks. Við skyld-
um það eftir utangátta. Og nú
ríkir neyðarástand meðal þess-
arar eldri kynslóðar.
Þetta neyðarástand er orðið
það gífurlegt að það verður ekki
bætt nema til komi sameigin-
legt átak allrar þjóðarinnar.
Það er ekki lengur á færi ein-
stakra sveitarfélaga að leysa
þessi mál.
Og málefni aldraðra eru orðin
eitt mál allrar þjóðarinnar
vegna þess að búferlaflutning-
ar til þéttbýliskjarnanna hefur
gert þjóðina að einni fjölskyldu.
Langflestir Islendingar eiga
fleiri eða færri ættingja sem
annað hvort búa enn á sjálfs
sín vegum eða eru á stofnunum
í kaupstöðunum.
Lesendur góðir: Ef við höf-
um einhverja sjálfsvirðingu, ef
við viljum teljast heiðarlegir
menn á einhverju siðferðislegu
plani, þá eigum við að viður-
kenna staðreyndimar um gamla
fólkið.
Það verður að vekja þjóðina
í þessum efnum. Það verður að
skapa þjóðarvakningu. Og við
verðum að borga þessa stóru
vanrækslusynd nú þegar.
Hrafn Sæmundsson.
frd TöilistorMDii
Fyrstu áskriftartónleikar
Tónlistarfélags Fljótsdalshér-
aðs á þessu starfsári verða
haldnir í Egilsstaðakirkju laug-
ardaginn 14, mars n.k. kl. 17.
Þá mun Sigurður Björnsson
syngja við undirleik Agnesar
Löve. Á efnisskránni verða
íslensk og erlend lög m.a. lög
úr óperum. Sigurður og Agnes
hafa að undanförnu farið um
Vestfirði og hvarvetna verið vel
tekið.
Aðalfundur félagsins var
haldinn 18. febr. s.l. Þar var
samþykkt að fjölga áskriftar-
tónleikum hvers starfsárs úr
tveim í þrjá.
Stjórn félagsins skipa: Guð-
rún Þorbjarnardóttir, formað-
ur, Emilía Sigmarsdóttir, Her-
mann Eiríksson, Árni ísleifsson
á Egilsstöðum og Jónbjörg Ey-
jólfsdóttir Eiðum. Þeir sem
óska að gerast félagar geta snú-
ið sér til þeirra.
Suðurgöngur og
orkumál
Suðurganga þeirra Húnvetn-
inga var skemmtileg uppákoma
í rysjóttu tíðarfari á útmánuð-
um, og tilefni langra umræðna
utan dagskrár í þinginu um
orkumál. Varla markar þessi
ganga þó dýpri spor fremur en
aðrar slíkar, því ef ákvarðanir
alþingis ættu að fara eftir því
hvaða höfðingjar úr héraði
væru liðflestir í anddyri og á
áhorfendapöllum þingsins, þá
fer nú að versna í því.
Umræður utan dagskrár um
orkumál skildu lítið eftir, og
eru alveg dæmigerðar um þá
þingfréttamennsku sem sjón-
varpið temur sér í seinni tíð,
þ.e. að elta uppi alla auglýsinga-
starfsemi sem fer fram innan
veggja þinghússins og láta alla
alvarlega umræðu lönd og leið,
og þar með það sjónarmið að
fræða um það sem gerist, og
þann grunn sem er að baki mál-
um. Nú dugði ekki minna en að
ryðja af dagskrá sjónvarpsins
til þess að sjónvarpa þessum
umræðum, sem voru mörg orð
í tilefni af fjölmenni á áhorf-
endapöllum, en áhorfendur voru
engu nær um næstu aðgerðir í
orkumálum.
En þjóðin bíður eftir tillögum
iðnaðarráðuneytisins í þessum
málum, því þær tillögur verða
að koma þessum umræðum á
fast ef svo má segja. Þær til-
lögur verða að sjálfsögðu til um-
ræðu á alþingi og afgreiddar
þar, en þangað til þær sjá dags-
ins ljós eru umræður um þessi
mál meira og minna í vindinum,
ef svo má að orði komast.
Það sem helst er hægt að
festa hendur á eins og er í um-
ræðum um orkumál er það að nú
halda ýmsir því fram að virkja
eigi þrjár virkjanir með mik-
illi ferð á 8 - 12 árum með mik-
illi stóriðju. Iðnaðarráðherra
hefur ekki tjáð sig út um þess-
ar hugmyndir mér vitanlega, og
kannski gerir hann það ekki
fyrr en með tillögugerð sinni.
Hins vegar mætti sjónvarpið
efna til umræðuþáttar fróðra
manna um þetta atriði meðan
málin eru í biðstöðu. Hver á-
hrif hafa þrjár stórvirkjanir á
átta árum, og eru til heppilegir
stóriðjukostir í því sambandi.
Þetta er mjög áhugavert efni og
raunhæfar umræður og fræðsla
í þessu sambandi eru mjög
nauðsynlegar eins og nú standa
sakir.
Það er nauðsynlegt að tillögu-
gerð í orkumálum dragist ekki
á langinn, því að það eykur að-
eins á þá togstreitu og þær upp-
ákomur sem láta á sér kræla um
þessar mundir.
J. K.