Austri - 18.09.1981, Blaðsíða 2

2
AUSTRI
Egilsstöðum, 18. september 1981.
Utgefandi:
Kjördæmissamband framsóknarmanna á Austurlandi.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Jón Kristjánsson, sími 97-1314.
Auglýsingar og áskrift:
Ásgeir Valdimarsson, sími 1585 og 1584
HÉRAÐSPRENT SF.
Skógrækt - framtíðaratvinnuvegur
Aðalfundur Skógræktarfélags íslands var haldinn í Valaskjálf
á Egilsstöðum um mánaðarmótin ágúst - september og komu þá
skógræktarmenn saman hvaðanæva að af landinu, til þess að ræða
sín mál og þá hugsjón að klæða landið skógi.
Það hefur verið hart deilt um það á undanförnum árum hve
skynsamlegt væri að leggja áherslu á skógrækt og hver gagnsemin
væri að því fyrir þjóðina. Hafa margir látið í ljós efasemdir um
að athafnir skógræktarmanna beri nokkurntíma þann árangur að
hægt verði með réttu að tala um nytjaskóg á fslandi. Sumir hafa
tekið svo djúpt í árinni að telja skógrækt til lýta. öðrum þykir hún
þrengja að í landinu og hafa nokkur skoðanaskipti orðið við for-
svarsmenn landbúnaðar á liðnum árum út af því hver væri rétt-
hærri í landinu, sauðkindin eða skógarplöntur.
Þess sáust glögg merki á fundinum í Valaskjálf að viðhorf eru
mjög að breytast í þessu efni og það er tímanna tákn í þessu efni
að búnaðarmálastjóri og formaður skógræktarfélags Islands voru
þarna sameinaðir í einum og sama manninum. Menn eru sem óð-
ast að komast að raun um að hagsmunir þessara aðila þurfa ekki
að rekast á ef vel er á málum haldið, og þessar greinar geta stutt
hvor aðra.
Fyrir 10 árum var hafist handa um merkilega tilraun í Fljóts-
dal, svokallaða bændaskóga. Þetta hófst með því að nokkrir bænd-
ur tóku frá land í því skyni að rækta þar lerki sem með tíð og tíma
gæti orðið nytjaskógur. Nú eru á þessum svæðum að vaxa upp
myndarlegir skógarreitir og sýnilegt er að á næstu áratugum geta
þeir orðið til margvíslegra nytja. Þetta starf þarf að efla og
reynslan hefur þegar sýnt að það á fullan rétt á sér á þeim svæðum
sem best eru fallin til skógræktar, og getur þegar tímar líða orðið
landbúnaðinum til styrktar. Einnig hefur það sýnt sig að þegar
skógurinn er vaxinn upp þá er hægt að nota skógarsvæðin til beit-
ar.
Það eru ekki ýkja mörg ár síðan að leiðarahöfundur hafði ekki
mikla trú á skógrækt yfirleitt. Hins vegar hefur dvöl á svæði þar
sem skógrækt er stunduð, og skógarilmurinn berst inn um glugg-
ann frá birkiskógum allt í kring, orðið lífsreynsla, sem hefur sann-
fært mig um að það ber að efla skógræktina, og vinna þannig að
henni að hún verði bæði til gagns og augnayndis.
Skógræktin getur gert þéttbýlið vistlegra heldur en það er, veitt
skjól fyrir veðri og vindum, en það er mjög nauðsynlegt í okkar
misviðrasama landi. I dreifbýli er sömu sögu að segja, skógur getur
veitt öðrum gróðri skjól, heft uppblástur og verið til verulegrar
prýði í landslagi sé plantað smekklega. Hins vegar er vandi að
velja land undir skógarreiti og nauðsynlegt er að gera það ekki af
handahófi.
Skógrækt er ekkert áhlaupaverk. Þolinmæðin þarf að vera ó-
þrjótandi og alls konar áföll dynja yfir af völdum veðurfars. Svo
að notuð séu orð skógræktarstjóra, er hann viðhafði í ræðu á fund-
inum í Valaskjálf, erum við „á mörkum hins mögulega í skógrækt
og mottó skógræktarmanna þarf að vera, „við skulum aldrei aldrei
gefast upp.” Þrjóska slíkra manna hefur skilað mörgum fallegum
reit í hendur okkar sem bætir landið og leggur gull í lófa komandi
kynslóða.
J. K.
Reglugerð um riðuveiki...
Framhald af bls. 4
skoða allar vafakindur. Sýni skal
taka þegar ástæða er til og alltaf úr
fyrstu kind á bæ, þar sem veikin hef-
ur ekki verið staðfest.
4. grein.
Aðilum er skylt að tilkynna riðu-
nefnd um alla flutninga á fé milli
bæja og svæða til lífs og dvalar eða
breytingu á upprekstri innan sveitar.
Óheimilt er án leyfis riðunefndar að
flytja til sveitarinnar eða milli bæja
hey, túnþökur, húsdýraáburð og
sláturúrgang; ennfremur óhreina ull
til geymslu eða flokkunar, svo og
umbúðir og annað, sem óhreinkast
hefur af sauðfé.
Riðunefnd er heimilt að stöðva
flutninga og notkun tækja í þessu
skyni. Jafnframt er riðunefnd heim-
ilt, að höfðu samráði við Sauðfjár-
veikivarnir, að láta flytja til baka eða
lóga fé, sem þannig hefur verið flutt
án leyfis. Nefndin getur leitað full-
tingis hreppstjóra, héraðsdýralæknis
og Sauðfjárveikivarna, sé þörf á því.
Aðilar geta einnig leitað til þeirra,
finnist þeim riðunefnd ganga á hlut
sinn. Náist ekki samkomulag, sker
sauðfjársjúkdómanefnd úr í samráði
við yfirdýralækni.
5. grein.
Riðunefnd skal hlutast til um að
litið sé eftir grunsamlegu fé í göng-
um, rekstrum og réttum og að fé sé
skoðað á húsi a.m.k. einu sinni á ári
og að fjáreigendur fái leiðbeiningar
um það, hvernig best verði fylgt
reglum um riðuvarnir. Riðunefnd
skal fylgjast með aðstöðu í og við
hús, réttir og girðingar.
6. grein.
Merkja skal allt fé á riðubæjum
með löggiltum lituðum eyrnamerkj-
um. Litinn ákveða Sauðfjárveiki-
varnir. Hyrndar kindur skal brenni-
merkja á bæði horn. Ærbók skal
halda á riðubæjum vegna skráning-
ar á ættum. Merkja skal lömb með
sömu númerum og mæður á meðan
skráning á ættum er ekki fullkomin.
Á grunuðum bæjum skal merkja fé
samkvæmt ákvörðun Sauðfjárveiki-
varna. Sama gildir um einstakar
varasamar kindur eða hópa.
Nægilega örugg merking og skrán-
ing að mati héraðsdýralæknis og
riðunefndar er iskilyrði fyrir bótum.
Dragi menn að láta vita um grun-
samlega kind eða brjóti á annan hátt
gegn varúðarreglum geta þeir misst
bótarétt.
7. grein.
Á riðubæjum er bónda skylt að til-
kynna um smithættuna þeim sem þar
koma í fjárhús frá ósýktum eða
minna sýktum stöðum og hafa tiltæk
stígvél eða hlífðarskó (plastpoka) og
sótthreinsiefni handa gestum. Riðu-
nefnd festi upp í samráði við héraðs-
dýralækni og húsráðendur viðvörun-
ar- og leiðbeiningarskilti á sérstök-
um hættustöðum eftir því sem við á
t.d. fjárhús, sjúkradilka í rétt, flutn-
ingstæki, sláturfjárrétt o.fl. Riðu-
nefnd hlutast til um útvegun á sótt-
hreinsiefni og varnarbúnaði í sam-
ráði við héraðsdýralækni. Varað er
við sameiginlegri notkun véla, tækja
og annars, sem snert hefur fé eða
saurgast á sýktum svæðum. Öheimilt
er að flytja nokkuð slíkt á ósýkta bæi
frá riðubæjum án sótthreinsunar, sem
héraðsdýralæknir samþykkir.
8. grein.
Alls ekki skal hýsa afbæjarfé
í fjárhúsum né fóðra eða brynna með
heimafé, hvorki við fjárrag á haust-
in né á öðrum tímum. Ef hýsing er
óumflýjanleg skal nota til þess hús
þar sem fé hefur ekki verið geymt, þó
ekki hlöður eða fjós. Lóga skal kind-
um frá ósýktum bæjum, sem hýstar
hafa verið eða lent í þröngbýli við
fé á riðubæjum, nema riðunefnd á-
kveði annað. Fé, sem kemur fyrir aö
hausti fjarri eiginlegum sumarhög-
um skal lóga. Riðunefnd ákveður í
samráði við sveitarstjórn og héraðs-
dýralækni hvernig þau mörk skuli
dregin. Sauðfjárveikivarnir stað-
festa þessa ákvörðun og samræma á
milli sveita sé þess þörf. Riðunefnd
má senda til slátrunar annað vara-
samt fé að fengnu samþykki Sauð-
fjárveikivarna.
Samræma skal lögboðnar smalanir
innan sveitar og milli sveita. Við
allar lögréttir og skilaréttir (auka-
réttir). skal vera aðstaða til ein-
angrunar veikra kinda. Sjúkt fé af
riðu eða öðru smitnæmu, línubrjótar
og annað fé, sem vekur grunsemdir
í göngum, rekstrum og fjársafni má
alls ekki færa með líffé til nátthaga,
réttar eða heim til sín eftir að það
hefur verið handsamað. Það skal ein-
angrað án tafar og sent beint til
sláturhúss eða lógað á staðnum á á-
byrgð rétts aðila, ef ekki er annars
kostur vegna fjarlægðar og dýra-
verndar. Alltaf skal taka til rann-
sóknar og staðfestingar hausinn og
önnur sýni eftir einkennum sam-
kvæmt áður fengnum leiðbeiningum
héraðsdýralæknis. Til að minnka fyr-
irferð má saga af snoppu til augna
og hom og leggja með sýni. Hræið
skal grafa djúpt eða urða rækilega.
Eiganda og héraðsdýralækni skal til-
kynnt um slíka lógun við fyrsta
tækifæri. Þegar lógað er fé frá
þekktum riðubæjum að viðstöddum
eiganda eða riðunefnd fer um sýna-
töku eftir ákvörðun héraðsdýralæknis.
Skylt er að fara vel og varlega með
fé af riðubæjum og sérmerkt fé og
láta það njóta forgangs við flutning
og við sundurdrátt hvar sem réttað
er. Það skal draga í sérstakan dilk
annan en sjúkradilk.
Varast skal að láta líffé frá mörg-
um bæjum til dvalar í þröng beitar-
hólf við réttir sem annars staðar.
Ábyrgð samkvæmt þessari grein
bera fjallkóngar, réttarstjórar og
hreppstjórar og bændur almennt við
smölun heimalanda sinna sbr. lög um
fjallskil o.fl. og lög um sauðfjár-
sjúkdómavamir. Við sérstakar að-
stæður má víkja frá ákvæðum 8.
greinar, ef Sauðfjárveikivarnirnar
og héraðsdýralæknir samþykkja.