Framsóknarblaðið - 18.01.1956, Blaðsíða 1

Útgefandi:
Framsóknarfélag
Vestmannaey ja..
19. árgangur.
Vestm.eyjum. 18. janúar 1956
Málgagn Framsóknar- og samvinnu
manna í Vestmannaeyjum.
tölublað.
Að afliðnum áramótum.
OJafir færðar Gagnfræðaskólanum.
■ Sjaldan he£i ég hlustað á
snjallari kirkjuræðu en þá,
sem biskupinn, hr. Ásmundur
Guðmundsson, flutti í útvarp
á nýársdag. í ræðu sinni ræddi
hann m. a. um viðhorf æsku-
lýðsins til síns eigin jijóðielags.
Hann drap á gildi ungntenna-
félagsstarfseminnar í landinu,
þá öldu þjóðernisvakningar og
manndómsmetnaðar, sem sú
félagsstarfsemi bar í skauti
sínu og veitti inn í þjóðlífið
íslenzka. Biskup sagði rétti-
lega og spaklega, að þá hafi
ungi íslendingurinn sptirt
sjálfan sig: Hvað get ég mest
og bezt gert: fyrir þjóð mína
henni til gagns og gengis. Nú
er öldin önnur, sagði biskup.
Nú spyr íslenzkur æskulýður:
- Hvað gettir þjóðin gert fyrir
mig? Hvernig get eg hagnazt
mest og bezt á þjóðfélaginu?
Andi efnishyggjunnar og
sérgæzkunnar hefur hcltekið
íslenzka þjóðfélagið. Áhrif-
anna frá „ismunum“ að vestan
og austan gætir nú orðið veru-
lega í þjóðfélaginu. Þessi hug-
sjónasnauða efnis- ogsérhyggja
þrungin af gróðafýsn annars-
vegar og lítilsvirðingu fyrir
þjóðlegum verðmætum hins-
vegar verður okkur íslending-
um fótakefli áður en langt um
líður, ef við gætum okkar ekki
í tírna. Við erum að verða sem
lús á milli tveggja nagla. Eins
og sakir standa valda þrír hóp
ar innan þjóðfélagsins mestri
hættunni.
í fyrsta lagi er of mikill
hluti embættismannastéttarinn
ar íslenzku makráður og
nautnafíkinn lýður, sem lætur
sig þjóðleg verðmæti of litlu
skipta.
Spillingin í þjóðfélögunum
kemur jafnan að ofan. Það
höfðingjarnir hafast að, hinir
ætla sér leyfist það. Embættis-
mannastéttina íslenzku skortir
í dag sanna þjóðerniskennd og
hugsjónabrímann, sem glæðir
innsta neista hvers þjóðfélags
og ver stoðir þess fúa eða
feyskju. Þó viðurkenni ég þar
margar heiðarlegar undantekn
ingar.
í öðru iagi eru milliliðastétt
ir þjóðfélagsins allt of valda-
miklar og öflugar. Þær reyn-
ast yfirleitt í öllum þjóðfélög-
um hinar hugsjónasnauðu eig-
inhagsmunastéttir, sem lítið
hirða um þjóðerni og þjóðar-
hag, nema slíkt yfirskin leiði
þær sjálfar til auðs og valda.
Þriðja skaðræðishópinn fylla
síðan pólitískir ofsatrúar-
menn, sem hafa lýst því hátíð-
lega yfir, að þá varðaði ekkert
um íslenzkan {Djóðarhag. Sá
liópur íslendinga er skilgetið
afsprengi ríkra og valdamikilla
milliliðastétta, sem lifa ,,háu“
lífi á því að skattleggja alla
framleiðslu og allar nauðþurft
ir almennings í landinu. Sti
fjárplógsstarfsemi veldur idf-
úð og gremju með þeim, sem
við hana búa og fyrir hana
líða. Þriðji mannfélagshópur-
inn notar sér síðan þau hugar-
sárind.i til þess að sá í þann
akur'fræjum haturs og ofbeld-
ishneigðar og fiskar síðan í því
„óhreina vatni“.
Þannig er ástatt um íslenzku
þjóðina í dag. Það er á hana
leitað að austan og vestan. Á-
róðurinn og gylliboðin eiga
sér lítil takmörk. Þessi veslings
litla þjóð á bágt, af því að hún
er ekki nógu sjálfstæð í hjarta
sínu. Þess vegna veit hún ekki
hvað hún vill. Sagan endurtek
ur sig jafnan, þó að stundum
sé í dálítið breyttri mynd.
Hin vestrænu og austrænu öfl
vilja leiða íslenzku þjóðina
upp á hið ofurháa ljall freist-
inganna. Þar leitast þau við að
skinta henni í tvo andsfæða
hópa, og benda þeim síðan á
hin voldugu ríki, annað í
austri en hitt í vestri. Allt þetta
skal ég gefa þér, ef þú fellur
fram! Allt of margir íslending
ar gleyma sinni eigin þjóð og
þjóðerni í fjallgöngu þessari
og gerast tmdirlægjur erlendu
valdaríkjanna.
Jón Eiríksson skattstjóri er
einn þeirra manna, sem finn-
ur sárt til þess, hversu söng-
lífi og tónlistarlífi hefur hrak-
að hér í bæ undanfarin ár.
Hann hefur manna mest beitt
sér fyrir tilveru tónlistarskól-
ans hér og stjórnað rekstri
hans öðrum þræði.
Eg hef líka fundið sárt til
þess, hversu mikið vantar í
dcólastarfið og skólalífið, þar
sent enginn söngur er iðkaður
eða tónlist höfð um hönd. Svo'
er um Gagnfræðaskólann hér.
Hér á árum naut skólinn
söngkenrtslu, en hún enti öll
á sama hátt. Kennararnir gáf
ust upp við að kenna ungling-
unum söng á þessu reki.
Ekki sjaldan hafa nemend-
urnir sjálfir myndað með sér
saintök og æft hljómsveitir, og
hefir nemendahópurinn oft
haft rnikla ánægju af þeirri
viðleitni.
í haust færði Jón Eiríksson
skattstjóri skólanum nokkra
peningaupphæð, á 3. þúsund
krónur, og mælti svo fyrir, að
þeirri gjöf skyldi verja til stofn
unar sjóðs til að efla tónlist í
skólanum.
Fyrir þessa góðu gjöf og göf
tigu hugsun, sem að baki henn
ar býr, færir skólinn Jóni skatt
stjóra beztu þakkir með virð-
ingu og árnaðaróskum. Síðan
hafa bætzt í þennan hljómlist
arsjóð okkar um kr. 500,00.
Nú þegar hafa verið lögð
drög að því, að skólinn eign-
ist lúðra og önntir hljóð-
færi fyrir afl þessa sjóðs, sem
við viljum gjarnan biðja Eyja
búa að efla með ávöxtum gjaf-
Af heilum hug óska ég þjóð
minni þess við áramótin, að
hún megi bera gæfu til að
rækta það bezta og þjóðleg-
asta, sem með henni býr, efla
með sér anda lýðræðis og sam-
vinnu og vara sig jafnframt á
,.vinum“ sínum.
Þ. Þ. V.
miidar sinnar og góðrai'
hyggju.
í vor gaf maður hér í bæ
ferðasjóði nemenda Gagn-
fræðaskólans kr. 800,00. Sá gef
andi tók það fram, að hann
vildi ekki láta nafns síns getið.
Fyrir þá gjöf þökkum við
einnig kærlega.
í þriðja lagi ber okkur að
þakka af alúð og góðum ósk-
um gjöf, sem gamall nentandi
Gagnfræðaskólans færði hon-
um á s. 1. ári. Gjöfin er steina-
safn, er nemandinn keypti vest
ur í Ameríku til þess að gefa
skólanum.
Hér er urn að ræða 30 teg-
undir sjaldgæfra steina, sem
búið er um á sérstakan hátt,
svo að auðvelt er að sýna nem
endum þá við kennslu.
Gefandinn er Friðrik járn-
smiður Eiríksson Jónssonar
kaupmanns hér í Verkamanna
skýlinu.
Öllum þessum gefendum
færum við okkar beztu og al-'
úðarfyllstu þakkír og árnaðar-
óskir.
F. h. Gagnfræðaskólans,
Þorst. Þ. J'íglundsson.
Ánægjulegt
kveld.
Kvenfélagið Líkn í Vest-
mannaeyjum bjó aldurhnignu
fólki Eyjanna ánægjulegt
kveld þann 10. þ. m. Þetta
mun vera árleg venja þessa
ágæta félags, og ber því sánn-
arlega heilhuga þakkir allra
bæjarbúa fyrir þá hugulsemi.
Þessi hátíð fór hið bezta
fram í veglegum salarkynnum
Samkomuhússins, enda var til
hennar vandað að öllu leyti.
Kaffið og aðrar kræsingar var
framreitt af rausn og myndar-
skap. Skemmtiatriðin voru
fjölþætt og ágæt í alla staði,
cnda nutu hinir mörgu gestir
þessa alls með fullkominni
Framhald á 4. síðu.