Fréttablaðið - 06.10.2011, Blaðsíða 48

6. OKTÓBER 2011 FIMMTUDAGUR8 ● Bleika slaufan
Síðastliðið vor kom út skýrsla á vegum Norræna krabbameins-
sambandsins (Nordic Cancer Union, NCU) þar sem gerð er til-
raun til að bera saman kostnað norrænu þjóðanna af krabbamein-
um. Skýrslan er lýsandi, bæði hvað varðar kostnað af krabba-
meinum og um mismunandi skipulag þjóðanna.
Kostnaður á hvern þjóðfélagsþegn er gefinn upp í evrum. Með-
ferð við krabbameinum er dýrust í Noregi, 133 evrur, en hér á
landi er hún næstódýrust eða 110 evrur. Það má því segja að Ís-
lendingar hafi upp á töluvert að hlaupa hvað varðar að auka
kostnað við meðferð krabbameina miðað við hin norrænu lönd-
in, sérstaklega með tilliti til nýrra lyfja og nýrra tækja við geisla-
meðferð. Þetta eru mikilvægar upplýsingar þar sem við berum
okkur saman við þessi lönd þegar um meðferð sjúkdóma er að
ræða.
Kostnaður af leit að brjóstakrabbameini er hæstur í Svíþjóð
en næsthæstur hér á landi. Kostnaður vegna leitar að legháls-
krabbameini er hæstur hér á landi. Samkvæmt skýrslunni standa
Svíar og Íslendingar sig best í leitarstarfinu.
Opinber kostnaður af tekjumissi og örorku vegna krabbameina
er minnstur á Íslandi eða 10 evrur. Hann er hæstur í Noregi eða
45 evrur. Hluti af skýringunni getur verið sá að vinnuveitendur
hér á landi taki meiri þátt í þessum kostnaði en gert er í hinum
löndunum.
Niðurstaðan er því sú að við stöndum okkur ágætlega hvað
varðar þann kostnað sem þjóðfélagið hefur af krabbameinum.
Einnig kemur berlega í ljós að mestur kostnaður af völdum
krabbameina er vegna meðferðar en þar er kostnaðurinn samt
næstlægstur hér á landi. Hins vegar er bent á það í skýrslunni
að búast megi við því að kostnaður Norðurlandaþjóðanna vegna
krabbameina eigi eftir að aukast á næstu árum og áratugum,
meðal annars vegna vaxandi tíðni sjúkdómsins.
Kostnaður vegna krabba-
meina á eftir að aukast
● Jakob Jóhannsson læknir segir að kostnaðurinn sé
minni hér á landi en í hinum norrænu löndunum.
Jakob Jóhannsson er krabbameinslæknir með meistaragráðu í heilsuhagfræði.
FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Fyrir tuttugu árum keyptu Krabba-
meinsfélagið og Rauði krossinn
tvær íbúðir í Reykjavík fyrir fólk
sem kom utan af landi og fór í með-
ferð við krabbameini. Þörfin var
svo mikil að nú eru íbúðirnar orðn-
ar átta, allar við Rauðarárstíg.
Steinunn Friðriksdóttir hefur séð
um íbúðamálin fyrir Krabbameins-
félagið frá upphafi. „Þá áttu marg-
ir sjúklinganna að vísu ættingja í
bænum en þeim fannst óþægilegt að
setjast upp hjá þeim í langan tíma
og hóteldvöl var of dýr,“ segir hún.
„Það var því mikið framfaraspor
þegar ákveðið var að kaupa fyrstu
íbúðirnar og stuðningur Rauða
krossins var ómetanlegur.“
Sex íbúðanna eru eign Krabba-
meinsfélags Íslands og Rauða kross
Íslands, ein er eign félagsins og
Hússjóðs Öryrkjabandalagsins og
ein eign félagsins og Styrktar sjóðs
Samtaka starfsmanna fjármála-
fyrirtækja. Allar íbúðirnar eru vel
búnar húsgögnum og tækjum.
„Sjúklingarnir eru mjög þakk-
látir fyrir að geta dvalið í ró og næði
í íbúðunum og oftast eru aðstand-
endurnir með,“ segir Steinunn. „Það
skiptir miklu máli hvernig fólki
líður í meðferðinni og að geta haft
hjá sér einhvern sem manni þykir
vænt um til að geta deilt með gleði
og sorg.“
Landspítalinn sér um rekstur
íbúðanna og úthlutun þeirra. Nánari
upplýsingar eru veittar í síma 543
6800 eða 543 6801. Leigugjaldið er
1.600 krónur fyrir hvern dag. Mörg
krabbameinsfélög á landsbyggðinni
endurgreiða kostnað sjúklinganna.
Átta íbúðir fyrir fólk í meðferð
Íbúðirnar á Rauðarárstígnum eru allar mjög vistlegar. Hér er Steinunn í einni þeirra.
Hefur þú stundað íþróttir frá unga
aldri?
Já, ég byrjaði í fimleikum fimm
ára gömul og svo í fótbolta átta ára.
Skiptir það ekki miklu máli fyrir
árangur í íþróttum að lifa heil-
brigðu lífi?
Jú, það skiptir heilmiklu máli.
Að borða hollan og fjölbreyttan
mat og fá nægan svefn eru mikil-
vægir þættir í að ná langt. Svo er
að sjálfsögðu bannað að reykja!
Hvað er æskilegt að fólk hreyfi
sig mikið í hverri viku?
Það er mjög gott að hreyfa sig
daglega. Hvaða tegund hreyfingar,
hversu mikil og hversu erfið hreyf-
ingin á að vera fer eftir heilsu,
aldri og markmiðum einstaklings-
ins. Það er til dæmis mikill munur
á æskilegri hreyfingu fyrir afreks-
íþróttamann og manneskju með al-
varlegan hjartasjúkdóm.
En hvað segir þú um mataræðið?
Það er mikilvægt að borða holla
og fjölbreytta fæðu, en einnig þarf
að passa upp á að borða hæfilega
mikið. Afreksíþróttamaður þarf til
dæmis að borða meira en mann-
eskja sem hreyfir sig lítið. Það er
ekki alltaf auðvelt að vita hvað er
hollt og getur því stundum verið
gott að tala við heimilislækninn
sinn eða næringarráðgjafa og fá
ráðleggingar.
Er samband á milli hreyfingar-
leysis og hættu á krabbameini?
Hreyfing er gríðarmikilvæg
fyrir heilsuna. Rannsóknir hafa
sýnt að með reglulegri hreyfingu
er hægt að minnka líkur á fjöl-
mörgum sjúkdómum, eins og til
dæmis hjartasjúkdómum, offitu,
sykursýki, stoðkerfisvandamálum,
geðröskunum en einnig sumum
tegunda krabbameina.
Hvaða skilaboðum vilt þú koma
á framfæri við fólk um gildi heil-
brigðs lífs?
Eins og ég sagði áðan er mikil-
vægt að hugsa um eigin heilsu með
því að borða hollan mat, hreyfa
sig reglulega, fá nægan svefn og
forðast skaðvalda eins og reyk-
ingar. Hins vegar er mikilvægt
að vera ekki of ýktur. Ef þú vilt
taka þig á þarf að setja sér lang-
tímamarkmið. Lífsstílsbreytingar
eiga ekki að vera hraðar. Ég hef til
dæmis allt of oft orðið vitni að því
þegar fólk ætlar sér að léttast allt
of hratt með fáránlegum matar-
kúr eða fer of geyst af stað með
hreyfinguna og það fær fljótlega
álagsmeiðsli. Hérna er þolin mæði
lykilorð. Fagfólk eins og heim-
ilislæknar, íþróttafræðingar og
næringarráðgjafar geta verið til
mikillar hjálpar.
Lífsnauðsyn að hreyfa sig
● Katrín Jónsdóttir læknir er fyrirliði íslenska kvennalandsliðsins í knattspyrnu. Hún hefur
í námi sínu og starfi kynnst gildi hreyfingar fyrir heilsuna, en á síðustu árum hafa verið
birtar niðurstöður sífellt fleiri rannsókna sem sýna að heilbrigðir lífshættir bæta líðanina og
draga úr líkum á ýmsum sjúkdómum, meðal annars krabbameinum.
Katrín Jónsdóttir læknir er fyrirliði íslenska kvennalandsliðsins í knattspyrnu. MYND/ANTON
● VEL HEPPNUÐ ORLOFSHELGI AÐ EIÐUM Dagana 26.-28.
ágúst 2011 var krabbameinsgreindum og aðstandendum boðið að koma
og taka þátt í orlofshelgi að Eiðum á vegum Krabbameinsfélags Austfjarða
og Krabbameinsfélags Austurlands. Í Kirkjumiðstöð Austurland var boðið
upp á fræðslu, svæðanudd, gönguferðir, helgistund, samveru og fleira og
nutu þátttakendur helgarinnar
svo sannarlega.
Boðið hefur verið upp á orlofs-
helgi á Eiðum undanfarin fimm
ár og síðustu tvö árin í sam-
starfi við Kraft, stuðningsfélag
fyrir ungt fólk með krabbamein.
Kraftur hefur boðið félögum
sínum að fljúga austur ásamt
sínum nánasta vini eða maka og
taka þannig þátt í dagskránni
þeim að kostnaðarlausu. Fólk
sem er í meðferð eða hefur nýlokið henni hefur verið boðið sérstaklega
velkomið. Auk þess er þetta góð leið til að brjóta upp hversdagsleikann
með sínum nánustu, enda um einstaklega fallegt og róandi umhverfi að
ræða. Að hvíldarhelginni lokinni sagði einn þátttakandinn: „Takk fyrir mig.
Þetta er ferð sem var endurnærandi á sál og líkama og yndislegt að vera
fyrir austan.“
Hluti af hópnum slakar á fyrir utan Kirkju-
miðstöðina á Eiðum.