Fréttablaðið - 06.10.2011, Blaðsíða 60

6. október 2011 FIMMTUDAGUR36
BAKÞANKAR
Sigríðar
Víðis
Jónsdóttur
Það er eitthvað algjörlega klikkað við það hver önnur algengasta dánarorsök
ungra barna er. Niðurgangspestir og
ofþornun. Númer eitt er lungnabólga,
númer tvö niðurgangur.
HÉR á ég auðvitað ekki við íslensk
börn heldur börn á heimsvísu. Enda
eru öll heimsins börn jú eins að
innan. Og öll heimsins börn fá
inn á milli niðurgangspestir, líka
börn á Íslandi. Munurinn er sá
að í fleiri löndum en færri eiga
börn sem veikjast á hættu að fá
ekki viðhlítandi meðferð. Missa
vökva út úr líkamanum, missa
nauðsynleg sölt, þorna upp – láta á
endanum lífið.
BÖRN sem fá ítrekað niður-
gang eiga í ofanálag á hættu
að verða vannærð. Vannærð
börn hafa minni mótstöðu
en vel nærð börn og eru
líklegri til að veikjast á ný
af niðurgangi. Vandinn
bítur í skottið á sér og
úr verður eitruð blanda.
Það er grundvallaratr-
iði að grípa inn í og rjúfa
vítahringinn.
OG ÞAÐ er hægt. Á hverjum degi, hverri
mínútu, látast börn af ástæðum sem vel
væri hægt að koma í veg fyrir. Lausn-
irnar eru þekktar, ástandið mætti fyrir-
byggja. Í því ljósi verður enn fáránlegra
en ella að árið 2011 látist aragrúi barna
úr niðurgangi. Halló! Langflest barnanna
eru yngri en tveggja ára. Þau yngstu eru
alltaf þau sem eru mest berskjalda.
EINU sinni dóu 5 milljónir barna árlega
eftir að hafa verið með niðurgang, núna
„bara“ 1,5 milljónir. Það er með öðrum
orðum hægt að bæta ástandið. Aukin með-
vitund um hreinlæti, sápuþvott og mikil-
vægi hreins vatns hefur meðal annars
skipt sköpum. Færri börn hafa sýkst.
Hjálpargögn eins og vatnsbindandi sölt
hafa líka gert kraftaverk við meðhöndlun
þeirra sem þegar eru orðin veik. Söltin
gera að verkum að þau ná að halda í
vatnsbúskapinn í líkamanum. Einn pakki
af söltum með nauðsynlegum steinefnum
kostar innan við tíkall.
ÞAÐ er vel hægt að breyta hlutum eins og
að á hverju ári hrynji börn um víða veröld
niður úr jafnfáranlegum hlut og niður-
gangi. Þangað til að það hefur verið stöðv-
að er ástandið óviðunandi. Sumt er ekkert
voðalega flókið.
Niðurgangur1
6 7 8
10
13
119
12
15
16
18
21
20
17
14
19
2 3 4 5
krossgáta
■ Pondus Eftir Frode Øverli
■ Gelgjan Eftir Jerry Scott & Jim Borgman
■ Handan við hornið Eftir Tony Lopes
■ Barnalán Eftir Jerry Scott & Rick Kirkman
Talið er að þessar
uglur séu í raun
ekkert sérstaklega
gáfaðar, þær fylgist
hins vegar mjög vel
með tískunni.
Hmmm. Fyrst
hann kemst
upp með
það hlýt ég
að geta það
líka…
SNILLD! Af hverju
datt mér þetta ekki
fyrr í hug?
Hr. T? Ég held að
við þurfum að
ræða saman!
Getum við ekki
bara gleymt þessu
strákar?
Talið við
mig!
Strákar...
Kennitala?? Af hverju í ósköpunum vill
símafyrirtækið fá kenni-
töluna mína?
Jæja, ég skrifa hana. En
þeir þurfa að rýna í þetta
því ég ætla að skrifa sér-
staklega smátt!
Þú bara kúkar á
kerfið pabbi.
Ég vona
að þeir taki
þessu ekki
of illa.
En hvað
þetta er sætt!
Ætli Lóa vilji nokkurn tímann
fara úr göngugrindinni með öll
þessi leiktæki þar?
En
frábært!
Algerlega...
frábært.
Ííííí!
Víííí!
Vúúúú!
LÁRÉTT
2. brennt vín, 6. tveir eins, 8. and-
mæli, 9. námsgrein, 11. vörumerki,
12. frárennsli, 14. fyrirmynd, 16. skóli,
17. samræða, 18. skelfing, 20. gyltu,
21. faðmlag.
LÓÐRÉTT
1. hljóta arf, 3. öfug röð, 4. frelsarinn,
5. skjön, 7. rafstraumur, 10. æxlunar-
korn, 13. stefna, 15. skraut, 16. dá,
19. nudd.
LAUSN
LÁRÉTT: 2. romm, 6. rr, 8. nei, 9. fag,
11. ss, 12. afrás, 14. mótíf, 16. ma, 17.
tal, 18. ógn, 20. sú, 21. knús.
LÓÐRÉTT: 1. erfa, 3. on, 4. messías,
5. mis, 7. rafmagn, 10. gró, 13. átt, 15.
flúr, 16. mók, 19. nú.
Kolkrabbar og hákarlar
Signý Kolbeinsdóttir, vöruhönnuður, teiknar
ævintýraheima Tulipop. Hún segir sjö ára gamlan
son sinn vera sinn helsta ráðgjafa þegar komi að
hönnun og sækir innblástur sinn meðal annars
til sjávarlífvera á borð við kolkrabba og hákarla.