Framsóknarblaðið - 10.01.1963, Blaðsíða 4
4
FRAMSÓKNARBLAÐIÐ
Skemmdarverk.
Fyrir nokkrúm árum lét Vest
mannaeyingafélagið Heimaklett
ur setja upp útsýnisskífu á Helga
felli. Skífan er úr kopar með
koparnál, vandaður og fagur
áttaviti. Á skífuna eru markað-
ar höfuðáttir, svo og ýms kenni
leiti, bæði hér í Eyjum, og uppi
á landi. Þart varla að lýsa skíf-
unni og tilgangi hennar, svo
þekkt er hún Eyjamönnum.
Aðkomufólk, er lagði leið
sína upp á Helgafell fékk ágæta
leiðbeiningu um kennileiti, eyj
ar og fjöll hér, og einnig um
nokkur fjöll á landi, er mörkuð
voru á skífuna, og nálin, sem
„horfði í allar áttir“ var vegvís-
ir.
Staðurinn er tilvalinn fyrir
útsýnisskífu. Hvergi er fegurra
hér en á Helgafelli í björtu
veðri og víðsýni er viðbrugðið.
Eg hefi oft lagt leið mína upp
á Helgafell árla dags. Það er
þægileg morgunganga.
S. 1. sunnudag skrapp ég upp
á Helgafell. Útsýnið var mikið
og fagurt sem endranær í björtu
veðri. Landið var klætt vetrar-
búningi.
Eg gekk a ðskífunni. Eg skal
játa, að ég varð bæði sár og
hryggur yfir því, sem við mér
blasti.
Einhver eða einhverjir, með
furðulegt innræti — að mér
finnst — höfðu farið höndum um
skífuna, og markað hana marki
óknytta og vansæmda. Koparnál-
in, sem leikur lágrétt á skífunni
var rétt upp — stóð beint upp
í loftið —. Hefur sjálfsagt þurft
til þess áhald og alimikið átak.
Þá var skífan útkrössuð af alls-
konar kroti, sem er lítt læsilegt,
og kennileiti, að minnsta kosti
eitt alveg afmáð af skífunni.
Við þetta skemmdarverk hefur
verið notáð eggjárn eða stíll.
Tveir stórir einkennisstafir eru
krotaðir á skífuna. Hvort það
eru einkennisstafir „meistarans"
skal ósagt látið, en heldur er
það lygilegt að svo sé. Skífan er
stórskemmd. Fráleitt eru börn
hér að verki. Skulu ekki leidd-
ar getur að því, hverjir hér hafa
að unnið. En það þarf furðulegt
innræti til að fi:emja svona
skemmdarverk. Á einum feg-
ursta stað Eyjanna er sett upp
mjög vönduð og fögur útsýnis-
skífa til gagns og ánægju þeim,
er þangað leita. En skemmdar-
hneigðin spyr ekki um það, hvar
bera skuli niður. Henni er veitt
útrás, er löngunin vaknar til
þeirrar iðju.
Refsing fyrir svona skemmdar
verk, ef upp kemst — er eflaust
ekki aðalatriðið, lieldur hitt, ef
takast mætti að leiða þeim, er
hér að unnu, íyrir sjónir, að
svona verk eru vansæmandi og
gerir hvern þann, er slíkt að-
hefst, að verri manni, og lýsir
sóðalegri tilhneigingu í um-
gengni og virðingarleysi fyrir
verkum, sem einungis eru gerð
mönnum til gagns og ánægju.
Það er gott að vera þess minn-
ug, að góð umgengni úti í nátt
úrunni er mannbætandi. Hið
gagnstæða er vansæmd.
Sveinn GuÖmundsson.
Um sjoppur og
sjoppuhald
Blaðið Fylkir fer nokkrum
orðum um þetta efni þann 9.
nóvember s. 1. Hann telur
sjoppuhangs unglinga vanda-
mál“, en að „takmarka sölutíma
þeirra sé þó meingallað úrræði.“
Að dæmi Akureyrarbæjar sé
ekki til fyrirmyndar. Að sú
breyting á sölutíma á sjoppum
sem Akureyringar hafa ákveðið,
sé aðeins ein staðfesting þess,
sem vitað er, „að þeir vilja
kallast fyrirmyndarbær, en oft
skotið allharkalega yfir markið“.
Nú segir hann að muni eiga að
„FLÆKJA bæjarstjórn Vest-
mannaeyja til að koma í veg fyr
ir sjoppuhald."
Ekki held ég, að það væri nein
goðgá eða liáski, þó sjoppum
væri lokað fyrr á kvöldin en nú
er, eða um sama leyti og öðrum
búðum, því ekki munu þar vera
nauðsynlegTÍ vörur á boðstólum
en t. d. mjólk og brauð, sem
stundum getur verið nauðsyn-
leg't að ná í eftir lokunartíma.
Sannarlega væri það „skynsam
legt‘, já sjáífsagt, „að fela heil-
brigðisnefnd að hafa eftirlit með
að ákvæðum heilbrigðislaga sé
gætt, og láta lögregluna fram-
fylgja vegabréfaskyldu unglinga
og fylgja fast eftir, að þeir fái
ekki afgreiðslu eftir kl. 8 nema
þeir, sem náð hafa tilskildum
aldri.“ Já, vissulega er það skyn-
samlegt, meira að segja skylt,
að bæjaryfirvöldin hafi eftirlit
með settum lögum og reglum sé
framfylgt, þar á meðal helgidaga
löggjöf ' og áfengislöggjöf. Og
þá einnig, að hafa eftirlit með
þeim stöðum „þar sem eru borð
og stólgarmar og flokkast þann-
ig undir veitingastofu. Þetta er
svo sjálfsagt, að ekki ætti að
þurfa neina fyrirmynd eða pat-
ent til að minna á það“.
„Bann er ekki sú ráðstöfun,
sem gripið er til í lýðræðisþjóð-
félagi“ o. s. frv. segir blaðið að
síðustu. — Jæja, — flest lög eru
að meira eða minna leyti bann
við þessu eða hinu. Er ekki
bannað að hafa verzlanir opnar
nema vissan tíma? Er ekki bann
að að taka annarra eign? Að
hafa óspektir á almannafæri. Að
láta unglingum áfengi í té og
ótal margt fleira er bannað.
Annað er ómögulegt í þjóðfé-
lagi, sem siðað vill kallast.
Mannlegur þroski er ekki lengra
kominn en þetta. Boðorðin tíu,
sem allir kunna, og eru undir-
staða allra laga, byrja öll á orð-
unum: „þú skalt ekki“. Þau
bönn eru enn í fullu gildi, þó
mjög séu brotin, því miður.
Einar.
Áramótaþankar.
Framhald af 2. síðu.
segja. Frá sjónarmiði þjóðar-
heildarinnar virðist líka full
þörf á að draga þá björg á land,
sem miðin umhverfis Vestmanna
eyjar gefa af sér, og sú var tíð-
in, að það þótti eftirsóknarvert
að vera útgerðarmaður hér, enda
voru þeir margir. Margir útgerð
armenn, þar sem fjöldinn átti
aðeins part í bát, byggðu hér
upp blómlegasta útgerðarbæ
landsins. Sú aðferð að skipta afl-
anum á bryggjunni, og að hver
verkaði sinn hlut út af fyrir
sig, hlaut að hverfa vegna nýrr-
ar tækni og breyttra aðstæðna,
en hlutdeikl hins almenna borg
ara í útgerðarrekstrinum hefði
getað verið sú sama, ef sam-
vinnuhugsjónin hefði gripið hér
inn í og náð að festa rætur á
réttum tíma. Slík þróun hefði
tengt fjölda manns við fram-
leiðslustörfin og leyst öfl úr læð
ingi, sem nú eru dulin.
I stað þess ríkir hér uppbygg-
ing einstaklingshyggjunnar, þar
sem fjármagn og atvinnutæki
luúgast f fárra manna hendur.
Því fylgir mikið vald, og því
frennir, þegar þeir fáu menn,
sem yfir hvorutveggja ráða,
hafa tengsl sín í milli til að úti-
loka samkeppni, sem hugsanleg
væri. Og þegar fjármálavaldið
og hið pólitíska vald fara saman
í litlu bæjarfélagi, þar sem at-
vinnu&ilyrði eru einhæf frá
náttúrunnar hendi, á hinn al-
menni borgari ekki margra kosta
völ, þar sem það bætist svo við,
að menningarmálaáhugi ráða-
manna bæjarins er ekki upp á
marga fiska og félagsmálin eru
dregin í dróma pólitískrar und-
irhyggju, verður af bæjarfélags-
Undarleg vinnubrögð.
Framhald af 1. síðu.
um, og skal það sízt lastað, en
aðferðin, sem íundin var upp tii
þess, að greiðsla bóta gæti átt sér
stað, er næsta furðuleg. Einhver
vís maður fann það sem sagt út,
að einhverjir ar þessum netabát-
um höfðu lagt upp eitthvað af
fiski í Þorlákshöfn, og með því
að strika það út og telja það
ekki með aila Eyjabáta, þó það
væri veitt af þeim, þá lækkaði
meðalaflinn það mikið, að þessi
flokkur varð bótaskyldur.
Tekjur aflatryggingarsjóðs eru
teknar af útfluttum sjávarafurð
um og því raunverulega dregn-
ar frá fiskverðinu. Þessi skattur
er einskonar iðgjald af vátrygg-
ingu, alveg eins og þegar menn
t. d. brunatryggja hús og önnur
verðmæti. Greiðslur úr sjóðnum
eiga að fara fram samkvæmt
landslögum — og það hlýtur að
verða almenn krafa, að allir
verði jafnir fyrir lögunurn.
Þau dæmi, sem liér hafa verið
nefnd, benda hinsvegar til þess
að svo sé ekki.
bakkaróvarp.
Júlin eru liðin, þessi bjarta og
vermandi Ijóssins hdtíð, sem á
sinn sérstaða hátt hrífur unga
og gamla. Þessi jól og þó lengri
timi hafa vcrið rnér undarleg
reynslutið_ Eg hef um lengri
ti.ma vei'ið frá vinnu sökum
veikinda, sern hafa leikið mig
alígrátt. Á slikum reynslutima
er ekki óeðlilegt, að annarlegar
og þungar hugsanir leggjast á
hug og hjarta. En það, sem hef-
ur veröð svo stórt og einstœtt fyr
ir mér er sá mikli fjöldi vina,
scm hafa rétt. út hendur sinar
mér og minum til hjálpar. Með
þcssrurn fáu og fáilœklegu orð-
um vildi ég tjá þeim öllum min
ar innilegustu þakkir og vildi
ég mega beina sérstökum þökk-
um iil st.yrktarfélaga minna í
Vélstjó rafé lagi V estmannaeyja
fyrir þeirra stórhöfðinglegu að-
stoð við mig. Gjafir ykkar allra
hafa komið í góðar þarfir, það
þarf ég ekki að fjölyrða um, en
ég þakka alveg sérstaklega það
vinarþel, þá birtu og þann yl,
sem til min hefur lagt og gefur
mér aukið þrek og bjarta von,
Með innilegustu þakklœti til
ykkar allra óska ég ykkur gleði-
legs og farsœls nýs árs og bið
Guð að blessa ykkur öll.
Vestmannaeyjum r. jan. ’6y.
Gisli Grimsson.
ins hálfu fátt upp á að bjóða til
að auka ánægjuna og fjölga sól-
skinsblettum, sem hinir sístar.f-
andi menn og konur annars
gætu notið.