Framsóknarblaðið - 15.05.1963, Qupperneq 1

F
Útgefandi
Framsóknarfélag
Vestmannaevia.
Framsóknar- og sam-
vinnumanna í Vestmannaeyjum
26. árgangur.
Vestnrannaeyjum, 15. maí 1963.
10. tölublað.
Á að hleypa útlendingum
inn í fiskiðnaðinn ?
Það fer ekki milli mála, að at-
vinnulíf okkar íslendinga bygg-
ist öllu öðru fremur á því, að
við höfum einir tækifæri til að
hagnýta til fulls þann afla, sem
fæst á auðugustu fiskimiðum
landgrunnsins, vegna þess að við
einir höfum leyfi til að landa
afla í íslenzkum höfnum.
Nútíma fiskiðnaður þarf nýtt
og ferskt hráefni. Útlendir fisk-
hringar sækjast því í vaxandi
mæli eftir að komast inn í fisk-
iðnað í þeinr löndunr, þar sem
aðstaða er bezt. Er þess skemmst
að minnast, að alþjóðlegi fisk-
hringurinn Findus lrefur ný-
lega náð á sitt vald verulegunr
lrluta fiskiðnaðarins í Noregi.
Hér á landi er að byrja að
verða vart við erlenda viðleitni
í þessa átt, og okkur er nrikil
nauðsyn á að átta okkur á þeinr
aðferðum, sem beitt er, svo við
kunnum að varast þær.
Venjulega er byrjað á því að
brjóta skörð í sölusamtökin. Hin
ir erlendu aðilar fá framleiðend
ur til að pakka í erlendar um-
búðir með erlendum vörumerkj
unr. Síðan er beitt ýmsum ráð-
unr til að gera framleiðendur
lráða hinunr erlendu lrringum
nr. a. með því að lána þeim fé
til rekstursins. Að endingu
bjóða svo erlendu hringarnir
franr fé til að endurbæta og
byggja upp fyrirtækin og sé það
þegið , Irafa þeir náð endanlegu
taki á fiskiðnaðinum.
En unr leið eru þeir þá konrn
ir bakdyramegin inn í landhelg
ina, því fyrr en varir nrundu
bessi fyriríæki, sem þannig væru
komin undir erlend yfirráð,
f" ra að gera héðan út.
Þannig gæti hægt en örugglega
stefnt að endalokunr sjálfstæðr-
ar útgerðarmannastéttar á ís-
.landi,. ef ekki er staðið vel á
verði. Það er m. a. af þessum á-
stæðunr, sem nauðsynlegt er að
íá skýrari lagaákvæði í íslenzk
lög um rétt útlendinga á þess-
um efnum hér á landi. Að því
miðaði frumvarp, sem Frarn-
sóknarmenn fluttu á Alþingi í
vetur, en stjórnarflokkarnir
komu í veg fyrir að fengi af-
greiðsiu.
Nú eru þau öfl ráðandi 1'
stjórnarffokkunum, sem vilja
fara fijótvirkari leiðir til að
koma útlendingum inn í fisk-
iðnaðinn, en það er með því
að ganga í Efnalragsbandalagið,
en aukaaðild að því er það, sem
stjórnarflokkarnir stefna að. Þeir
hafa hvað eftir annað gert því
skóna, að við íslendingar vær-
urn fúsir til að breyta fiskveiði-
löggjöf okkar á þann veg, að
leyfa útlendingum að landa
hér fiski og reka fiskiðnað.
Einn ráðherranna orðaði það
svo í opinberri ræðu 11. júlí
tgöt:
„Ef til einskonar aðildar okk-
ar að pessu ba7idalagi kccini,
hlytum við að œtlast til pess, að
þessi alrhenna regla (urn réttindi
útlendinga til hverskonar at-
v'nmureksturs) gilti ekki um
fiskveiðar. Hinsvegar kœmumst
við ekki hjá að athuga stefnu
okkar varðandi réttindi útlend-
inga til löndunar á fiski og
reksturs fiskiðjuveranna.“
Hér er gert ráð fyrir því að
hleypa útlendingum inn í fisk-
iðnaðinn og leyfa þeim löndun,
en ekki fiskveiðar í landhelgi.
En auðvitað nryndu hin út-
lendu fiskiðnaðarfyrirtæki, sem
hér yrðu staðsett, fljótlega fara
að gera út héðan, og er þá ekki
trúlegt, að þeir menn, sem ný-
lega hafa sýnt, að þeir vilja
ekki verja landhelgina nema
með hangandi hendi, verði sér-
lega skeleggir í landhelgisvörn-
unura.
Væri þessi háttur á ’ hafður,
myndi það ekki áðéins böða
endalok sjálfstæðs íslenzks rekst
urs á sviði útgerðar og fiskiðn-
aðar, heldur einnig stefna sjálf-
stæði þjóðarinnar í beinan
voða.
En heldur ekkí það harmar
ríkisstjórnin svo mjög, því hún
leggur ekki svo mikið upp úr
sjálfstæðina. Um það sagði einn
ráðherranna í ræðu, sem hann
hélt af hálfu ríkisstjórnarinnar
við hátíðlegt opinbert tækifæri
í febrúar í vetur og útvarpað
var til allrar þjóðarinnar:
„Einn mesti stjórnmálaskör-
ungur á fyxri hluta þessarar ald-
1 síðasta Fylki skrifar Guð-
laugur langhund um landhelgis
rnálið, þar sem hann reynir að
réttlæta undanhaldssamninginn
við Breta um landhelgina, með
því, að sú grunnlínubreyting,
milli Geirfugladrangs og Geir-
fuglaskers, sem í samningnum
fólst, hafi verið svo rnikið hags-
munamál Vestmannaeyinga.
Heldur mun mönnum finnast
þetta veigalítil réttlæting fvrir
þeim algeru svikum við málstað
þjóðarinnar allrar, sem samning
urinn er, en rétt er í þessu sam-
bandi að rifja upp staðreyndir
í þessu sambandi.
Af dómi Alþjóðadómstólsins
í Haag í landhelgismáli Norð-
manna 1951, var strax ljóst, að
heimilt mundi talið að draga
grunnlínu beint milli þessara
tveggja punkta. Þegar landhelg-
in var færð út í 4 rnílur árið
1952 var mikið um það rætt,
hvernig draga skyldi grunnlín-
ar sagði ekki alls fyrir Jöngu, að
svo virtist nú komið, að helzta
ráði'j til að efla sjálfstæði þjóð-
ar'Mnar vœri að fórna sjálfstæði
hennar. Þetta kann að hljóma
sem öfugmæli. En orðið sjálf-
stæði er hér auðvitað notað i
tvenns konar merkingu. Átt er
við það, að svo virðist sem ein
tegund sjálfstœðis verði ekki
efld nema -á kostnað annarrar .
. . . Það sem er að gerast i kring
um okkur, er, að stórveldi eflast,
bandalög 7ny7idast, olbogarúm
hmna smáu minnkar, skilyrði
þeirra til þess að tileinka sér
hlutdeild i framförum skerðast,
kæ7ia smáríkis dregst aftur úr
hafskipi stÓ7~ueldis eða banda-
lags.“
Er ráðlegt að fela mönnum,
sem þannig tala, örlagaríkustu
mál okkar í næstu framtíð?
una á þessum kafla og þótti
mörgum einsýnt að draga hana
beint að fordæmi Norðmanna.
Niðurstaðan varð samt sú, að
grunnlínan var dregin inn að
landi á þessu bili, svo að vik
varð inn í landhelgina og var
hún lengi nefnd Ólafsvik, m. a.
í Fylki. Nafnið var dregið af því
að Ólafur Thors, þáverandi
sjávarútvegsmálaráðherra hafði
ráðið þessu með togarahagsmuni
fyrir augum.
Næstu árin var svo ekkert í
þessu gert, þrátt fyrir það, að
við ættum ótvíræðan rétt á
beinni grunnlínu þarna, enda
fór þá Sjálfstæðisflokkurinn með
landhelgismál og sjávarútvegs-
mál í ríkisstjórninni, en sá
flokkur hefur alltaf verið drag-
bítur í baráttu þjóðarinnar fyr-
ir stærri landhelgi.
Það var svo vinstri stjórnin
sem hóf nýja sókn í málinu. Á-
Framhald á 2. síðu.
Fylkir sullar í
Ólafsviki
íhaldið er ailf-af dragbítur í land-
helgismálinu.