Framsóknarblaðið - 20.12.1979, Side 4

4
FRAMSOKNARBLAÐIÐ
Móðir Teresa
konan sem hlaut friðarverðlaun Nóbels 1979.
Ég er óverðug, sagði Móðir
Teresa, þegar henni var til-
kynnt, að hún hefði hlotið
friðarverðl. Nóbels 1979. En
Nóbelsnefndin var á öðru máli.
í þrjátíu ár hefur hún unnið
óeigingjarnt kærleiksstarf í
þágu hinna örsnauðu íbúa
milljónaborgarinnar Calcutta á
Indlandi.
Engill Calcutta
Postuli kærleikans
Ljóslifandi dýrlingur
Þannig er talað um Móðir
Teresu, konuna sem hlaut frið-
arverðlaun Nóbels 1979, fyrir
óeigingjarnt starf fyrir hina
aumustu í þessum heimi.
Þegar tilkynnt var hinn 17.
október sl. hver hefði hlotið
friðarverðlaunin í ár, þá voru
allir á einu máli. Verðugur
verðlaunahafi, hún á það skilið.
Friðarverðlaunin eru gjöf frá
Guði. Sjálf er ég óverðug slíkra
verðlauna. Má vera, að til-
gangurinn sé að ég byggi fyrir
þessa peninga brú á milli ríkra
og fátækra. Þetta sagði Móðir
Teresa, þegar henni var til-
kynnt að hún hefði hlotið frið-
arverðlaun Nóbels 1979.
Mánudaginn 10. desember
voru friðarverðlaun Nóbels nk.
900 hundruð þúsund (um það
bil 70 millj.ísl.) afhentar Móður
Teresu í Osló. Hún hefur verið
sjúk að undanförnu, en hún var
staðráðin í að gera allt sem í
hennar valdi stæði til að geta
veitt verðlaununum viðtöku.
Ég er ánægð, ekki mín vegna,
heldur vegna hinna fátæku.
Verðlaunin eru viðurkenning
heimsins á vandamálum fá-
tæktarinnar í heiminum. Pen-
ingana mun ég nota til að
byggja fleiri hús fyrir hina
holdsveiku, fátæku og sjúku,
þetta sagði konan sem í 30 ár
hefur fórnað lífi sínu óeigin-
gjörnu starfi meðal hinna aum-
ustu, í milljónaborginni
Calcutta. Það sem enginn ann-
ar vill, eða þorir að gera, það
gerir Móðir Teresa. Hún hjálp-
ar þeim allra fátækustu og sjúk-
ustu í samfélaginu, þeim sem
enginn skiptir sér af lengur,
þeim sem gefið hafa upp alla
von.
Hann er velkominn.
Fyrir nokkrum árum birtist í
Norska vikublaðinu, grein um
Móðir Teresu, og þá sern hún
vinnur fyrir, og er frásögnin á
þessa leið: Hann deyr það þarf
engann lækni til að sjá hann.
Eiginlega er hann þegar dáinn.
Húðin er skorpin, augun star-
andi í beinaberu andlitinu.
Hann minnir á vofu. Allt í kring
er óþveri og skítur. Hann hefur
hvergi fengið pláss á sjúkra-
húsum Calcutta. Það er ekkert
pláss, heldur engin áhugi.
Ekkert útlit á bata, og auk þess
er þetta ekki neitt læknisfræði-
lega áhugavert tilfelli. Menn
yppta öxlum, það er ekkert við
þessu að gera. Þeir hafa sagt,
því miður, það er ekkert hægt
að gera. Svona tilfelli eru dag-
leg í Calcutta. Þeir liggja á göt-
unni, og deyja fyrir allra aug-
um.
Calcutta sjöunda stærsta
borg í heimi, er deyjandi borg.
Ekki tekst að tæma nema
fjórða hlutann af sorptunnun-
um, aðeins helmingur borgar-
búa býr við frárennsli. Milljónir
manna nota götur og gangstíga
fyrir salerni. Það svelta millj-
ónir í þessari borg. Sveltandi
fólk er í harðri samkeppni við
rotturnar, um sorphaugana.
Calcutta er að deyja, kafna í
óþef.
Þeir fara með hann til Kalig-
hatstrætis.Þeir fara um yfir-
flotnar götur. Allar götur eru á
kafi í vatni, því það rignir dag
og nótt. Síðasta sólarhring
mæidist úrkoman 98.3 milli-
metrar.
Þeir taka hann niður af vöru-
bílspalli, og bera hann inn í
hornhúsið við Kalighatstræti
251. Hér er honum ekki úthýst.
Hann er velkominn, í fyrsta og
síðasta skipti í lífinu.
Með bros á vör.
Systir þvær honum, og talar
við hann. Hún leggur hann
varlega í rúmið. Hún gefur
honum mat, heldur undir mátt-
laust höfuðið, og ber skeið upp
að munni hans. Hann getur
ekki lengur matast, hefur týnt
því niður, hrísgrjónagrauturinn
rennur út um munnvikin. Eng-
inn veit hvenær hann mataðist
síðast. Og heldur ekki, hvenær
talað var síðast til hans. Ef til
vill eru mörg ár síðan, segir
systirin, og brosir. Umhverfis
þennan nýkomna sjúkling
Íiggja 96 konur og 65 karlar,
allt dauðvona. En systirin bros-
ir. Loftið er heitt og rakt, óum-
ræðilega þungt, þrungið af óþef
frá hinum deyjandi fólki, en
systirin brosir engu að síður.
Hún gengur um, lagar kodda,
strýkur hönd yfir innfallin and-
lit. Brosandi kemur hún með
sígarettu, og brosandi ber hún
„bekken” frá rúmunum. Þetta
hefur hún gert dag eftir dag í 30
ár, og enn brosir hún.
í þrjátíu ár hefur húsið við
Kalighatstræti verið heimili
fyrir fátæka og dauðvona. Áður
var húsið musteri Hindúa. En
síðustu 30 árin hefur hún safn-
að hinum dauðvona hingað.
Þeir hafa þó fengið að deyja
eins og manneskjur.
Móðir Teresa, ein merkasta
kona þessarar aldar, hefur
skapað þetta heimili. Árið
1948 fann hún á götu í Calcutta
konu, hún var með lífsmarki,
en maurar og rottur voru byrj-
aðar að éta líkama hennar.
Ekkert sjúkrahús í Calcutta
vildi taka við þessari konu. Þá
ákvað Móðir Teresa að veita
þessari dauðvona konu dvalar-
stað, stað þar sem henni væri
sýnd ástúð og umhyggja.
Allir sem hitt hafa Móður
Teresu segja að hún sé mikill
persónuleiki. Blíð og róleg, en
þó með skapfestu, gefur hún
samstarfsfólki sínu fyrirmæli,
en í regiu hennar eru nú um
1800 manns. Þetta fólk dæmir
sig til fátæktar, tekur aldrei
laun fyrir vinnu sína, þjónar
aldrei þeim ríku, en er til hjálp-
ar þeim sem á einn eða annan
hátt er útskúfað af samfélaginu.
Hinar heitu og mollulegu
nætur Calcutta unna ekki systr-
unum langrar hvíldar. Kl. hálf
fimm hefst vinnudagurinn, þá
heimsækja þær hina fátæku.
Þær þurfa ekki langt að fara.
Því næst fara þær á barnaheim-
ilin. Þar eru börn í hundraða-
tali, börn sem borin hafa verið
út, fötluð börn, eða kornabörn,
sem enginn vill hafa. Þær út-
hluta mat og meðölum, og
alltaf brosa þær. Þær heimsækja
„Land friðarins”, þar sem þeir
holdsveiku búa. Þetta land-
svæði keypti Móðir Teresa fyrir
andvirði bifreiðar sem Píus VI
páfi gaf henni, en bifreiðina
hafði hann flutt með sér vegna
heimsóknar til Indlands.
Herra, gerðu okkur verðug.
Friðarverðlaunarhafi Nóbels
1979, hét upphaflega Agnes
Boyaxhiu, og er fædd í Skopje í
Júgóslavíu árið 1910. Nítján
ára gömul kom hún til Indlands
sem nunna. Hún vann sem
kennari á heimilum ríkra Ind-
verja. Hún lifði öruggu og
þægilegu lífi innan klaustur-
múranna. Hún bjó í Calcutta,
og hún sá fátæktina í borginni,
en það snerti hana ekki. Breyt-
ingin varð þegar hún eitt sinn
var á ferð með lest frá Calcutta
til Darjeeling. Út um gluggana
sá hún endalausa röð vonar-
snauðra og máttlausra vesa-
linga. Þá varð henni skyndilega
ljóst, að hún hafði ekki lengur
áhuga á hinu örugga klaustur-
lífi. Hún ákvað að fara út til
hinna snauðu vesalinga, vinna
meðal þeirra, og fyrir þá. Hún
flutti út í eymdina.
Hún byrjaði á því að leita að
stað, þar sem hún gæti unnið
fyrir fátæklingana. Hún sagði
seinna frá þessu. „Mig verkjaði
í fæturna, en ég hugsaði til
þessara aumingja sem allt sitt líf