Morgunblaðið - 03.09.2010, Blaðsíða 2

2 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2010
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir ritstjorn@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, sisi@mbl.is Viðskipti
vidsk@mbl.is Ívar Páll Jónsson, fréttastjóri, ivarpall@mbl.is Menning menning@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins | Minningar mbl.is/sendagrein, Arnór Ragnarsson Íþróttir sport@mbl.is
Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is Prentun Landsprent ehf.
Mjög heitt hefur verið í veðri á Norðurlandi og
síðdegis í gær komst hitinn í 22,4 gráður í Ás-
byrgi. Nærri 22 stiga hiti var á Möðruvöllum og
mældust 21,6 gráður á Húsavík.
Á Akureyri var 20 stiga hiti og sól og nýtti
Sonja Bríet Steingrímsdóttir tækifærið og fór
með ömmusystur sinni, Steinunni Kr. Ævars-
dóttur, í sund og ekki er annað að sjá en að þær
stöllur hafi skemmt sér konunglega.
Spáð er ríkjandi suðaustanátt og áframhald-
andi hlýindum á Norðurlandi næstu daga og ljóst
að haustið er ekki komið þangað ennþá.
Haustið ekki enn gengið í garð fyrir norðan þar sem hitinn er yfir 20 stig
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Áframhaldandi hlýindum spáð á Norðurlandi
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Býsveif er nýr landnemi á Íslandi, asparglyttu
hefur vaxið fiskur um hrygg í höfuðborginni í
sumar og birkifeti hefur verið öflugur sem aldr-
ei fyrr í bláberjalyngi. Átvaglið Spánarsnigill
hefur hins vegar haldið sig til hlés og það sem
virtist ætla að verða sumar holugeitunganna
varð endasleppt og þeir sjást varla á sama tíma
og allt hefði átt að vera kvikt af þeim.
Þannig gerir Erling Ólafsson, skordýra-
fræðingur á Náttúrufræðistofnun, upp sumarið
á hraðferð. Hann segir að stærsta spurning-
armerkið setji hann við holugeitungana.
„Ég spyr eins og krakkarnir, hvað skeði
fyrir geitungana?“ segir Erling. „Ég hef aldrei
séð eins mikið af drottningum holugeitungs og í
maímánuði og þetta leit sannarlega vel út frá
sjónarhóli geitunganna. Er leið á sumar kom
hins vegar í ljós að búin voru fáliðuð og í stað
þess að þegnarnir skiptu þúsundum voru þeir
aðeins í hundraðatali. Aðstæður hélt ég að væru
góðar fyrir geitungana og ég hef ekki skýringu
á því hvers vegna botninn datt úr þessu.“
Af nýbúum nefnir Erling nýja sveifflugu,
sem hann kallar býsveifu þar sem hún líkist bý-
flugu. „Ég reikna með að hún nemi hér land
enda hafa aðstæður skapast sem henta henni,“
segir Erling.
Hann segir að asparglytta, sem fannst í
Kollafirði fyrir nokkrum árum, sé að stækka út-
breiðslusvæði sitt. „Þetta er lítil og falleg græn
bjalla sem lifir á öspum og víði og er greinilega
komin inn í borgina. Hún er mikið átvagl og ét-
ur hressilega af laufi svo sér á görðum þar sem
hún nær sér á strik,“ segir Erling.
Þá hefur birkifeti breiðst út sem skaðvald-
ur frá Dölum og Snæfellsnesi um Vest-
fjarðakjálkann og austur í Skagafjörð. Lirfan
étur birkilauf og bláberjalyng og vart hefur orð-
ið við skemmdir á stóru svæði.
Hann segist aðeins hafa fengið eitt staðfest
dæmi um Spánarsnigil í ár. Þá hafi hann gerst
aðgangsharður við garðplöntur í húsagarði í
höfuðborginni, sem ekki hafi vakið sérstaka kát-
ínu húsráðenda. Undanfarin ár hefur meira ver-
ið kvartað yfir búskap þessa stóra snigils.
Birkifeti og asparglytta eflast
 Býsveif er nýr landnemi á Íslandi  Botninn dottinn úr sumrinu hjá holugeitungum eftir líflegt
vor en engar skýringar hafa fundist á því  Átvaglið Spánarsnigill hefur haldið sig til hlés í sumar
Ljósmynd/Erling Ólafsson
Drottning Mikið var af drottningum holugeit-
ungs í vor, en er leið á sumarið hefur geitunga
lítið orðið vart, enda voru bú þeirra fáliðuð.
Eins og ævinlega á haustin hefur lús
skotið upp kollinum í skólum og leik-
skólum í höfuðborginni. Fyrstu til-
kynningarnar um lús hafa þegar bor-
ist.
Höfuðlúsin er lítið skorkvikindi
sem hefur aðlagað sig manninum og
lifir sníkjulífi í hári á höfði og nærist
á því að sjúga blóð úr hársverðinum.
Hún er ekki talin bera neina sjúk-
dóma og er því skaðlaus hýslinum.
Allir geta smitast af höfuðlús en
staðfest smit er algengast hjá 3-12
ára börnum, segir á Vísindavefnum.
Heilbrigðisyfirvöld segja mikilvægt
er að þeir sem greinast með höfuðlús
eða forráðamenn þeirra bregðist
strax við smitinu, með þeim aðferð-
um sem ráðlagðar eru til að komið sé
í veg fyrir dreifingu til annarra.
Leita þarf að lús í hárinu með ná-
kvæmri skoðun, en það er best gert
með kembingu með lúsakambi yfir
hvítum fleti eða spegli. Finnist lús,
jafnvel bara ein, er það merki um að
viðkomandi er með höfuðlús og þarf
meðferð með lúsadrepandi efni.
Nokkur slík efni eru seld í lyfjaversl-
unum án lyfseðils.
Tveir af hverjum þremur sem
smitaðir eru af höfuðlús hafa engin
einkenni. Einn af hverjum þremur
fær kláða. Kláðinn stafar af ofnæmi
sem myndast með tímanum gegn
munnvatni lúsarinnar. Kláðinn getur
orðið mikill og húðin roðnað og
bólgnað þegar viðkomandi klórar
sér. Í einhverjum tilfellum geta
myndast sár sem sýking getur kom-
ist í. sisi@mbl.is
Höfuðlúsin er komin á
kreik í skólum borgarinnar
Mikilvægt er að
foreldrar bregðist
strax við smitinu
Nærmynd Lúsin er saklaus að sjá
eins og hún birtist í smásjá.
Fundur Icesave-viðræðunefnda
annars vegar Íslendinga og Breta
og Hollendinga hins vegar hófst í
Hollandi í gær en nefndirnar hitt-
ust síðast í júlí.
Lárus Blöndal hæstarétt-
arlögmaður, sem á sæti í viðræðu-
nefnd Íslands, sagði fátt fréttnæmt
hafa gerst á fyrsta fundinum í þess-
ari lotu í gær. „En þetta heldur
áfram á morgun [í dag] og þá gerist
kannski eitthvað,“ sagði Lárus.
„Menn voru bara að viðra sín sjón-
armið, lýstu sinni nálgun á málið.“
Framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins sagði í sumar að ekki væri
ríkisábyrgð á Icesave-reikning-
unum. „Þetta var ekki rætt sér-
staklega. Við höfum gert það áður
þó að það hafi ekki verið gert á
formlegum fundum. Menn hittast
jafnvel á tveggja manna fundum ef
þannig ber undir,“ sagði Lárus.
kjon@mbl.is
Viðruðu sjónarmið
um Icesave-málið
Stjórn VM – Fé-
lags vélstjóra og
málmtækni-
manna lýsir í
gær yfir furðu
sinni á fjárfest-
ingum Framtaks-
sjóðs Íslands í til-
kynningu sem
félagið sendi frá
sér. Telur það
þær „fara langt fram úr sam-
þykktum sjóðsins“. Stjórn VM úti-
lokar ekki að lífeyrissjóður fé-
lagsmanna VM dragi sig út úr
sjóðnum. Ekki hafi verið farið eftir
þeim verklagsreglum og sam-
þykktum sem stjórnir lífeyrissjóða
félagsmanna hafi gengið út frá þeg-
ar þær samþykktu að leggja fjár-
muni í sjóðinn.
VM gagnrýnir Fram-
takssjóð harðlega
Geitungar námu hér land á áttunda áratug
síðustu aldar og hafa fjórar tegundir náð
að festa sig í sessi. Þær eru trjágeitungur,
holugeitungur, húsageitungur og roða-
geitungur. Tvær fyrstnefndu tegundirnar
eru algengastar og virðist stærð stofns
trjágeitunga stöðug, en holugeitungurinn
sveiflast meira milli ára. Húsageitungur er
sennilega horfinn og roðageitungur hefur
ekkert fundist í ár þannig að Erling setur
spurningarmerki við landnám hans. Hann
segir að trjágeitungur sé yfirleitt til friðs í
borginni en „úti í náttúrunni getur hann
verið ótrúlega kvikur og uppstökkur.“
„Kvikur og
uppstökkur“
FJÓRAR TEGUNDIR
Adolf Guðmunds-
son, formaður
LÍÚ, segist ekki
átta sig á hvað
felist í tilkynn-
ingu formanna
ríkisstjórn-
arflokkanna um
að þjóð-
aratkvæða-
greiðsla um
kvótakerfið verði
undirbúin ef ekki náist sátt um
breytingar á fiskveiðistjórnkerfinu.
Adolf bendir á að nefnd um endur-
skoðun laga um stjórn fiskveiða sé
ekki búin að skila niðurstöðum. Það
sé erfitt fyrir menn að vinna að sátt
þegar hótað sé að fara allt aðra leið
ef einhver er ósáttur við útkomuna.
Það sé heldur ekki ljóst hvað þurfi
að vera margir ósáttir til að málið
verði sett í þjóðaratkvæði.
„Útgerðarmenn eru hins vegar
ekkert á móti þjóðaratkvæða-
greiðslu en við vitum ekkert hvernig
þetta er hugsað. Þetta hefur aldrei
verið nefnt í okkar eyru og ég veit
því ekki hvað þarna vakir fyrir rík-
isstjórninni.“ egol@mbl.is
Erfitt að
átta sig á
tillögunni
Þjóðaratkvæði um
kvótakerfið?
Adolf
Guðmundsson