Morgunblaðið - 03.09.2010, Blaðsíða 22

FRÉTTASKÝRING
Þórður Gunnarsson
thg@mbl.is
Tölvupóstsamskipti starfsmanna FL Group
færa sönnur á að viðskipti með Sterling-flug-
félagið og stofnun Northern Travel Holding
(NTH) voru fyrst og fremst gerð til að falsa
eiginfjárstöðu og fegra efnahagsreikninga
þeirra félaga sem að viðskiptunum komu. Frá
þessu var greint í Viðskiptablaðinu í gær, sem
greindi í ítarlegu máli frá sölu danska lágfar-
gjaldaflugfélagsins Sterling og Iceland Ex-
press inn í NTH.
Flugfélagið Sterling var upphaflega selt út
úr dönsku fyrirtækjasamstæðunni Tjæreborg
árið 1986. Sterling varð síðan gjaldþrota árið
1993, en þá keyptu stjórnendur félagið. Síðan
dró ekki til tíðinda fyrr en í mars 2005, þegar
fjárfestingafélag Pálma Haraldssonar og Jó-
hannesar Kristinssonar, Fons, keypti félagið á
375 milljónir danskra króna. Á þávirði nam
kaupverðið fjórum milljörðum íslenskra króna.
„Erfið ákvörðun hjá mér og Jóhannesi“
Aðeins sjö mánuðum síðar keypti FL Group
Sterling á 15 milljarða króna. Verðhækkunin
nam því heilum ellefu milljörðum á afar
skömmu tímabili. Þrátt fyrir þessa miklu verð-
hækkun á skömmum tíma var greiningardeild
Íslandsbanka hæstánægð með viðskiptin. Í
umfjöllun greiningardeildarinnar kom fram að
rættust áætlanir félagsins um hagnað fyrir
fjármagnsliði, afskriftir og skatta mættu kaup-
in teljast hagfelld, en kaupverð félagsins var
sagt tengjast afkomu. Þegar Fons seldi Sterl-
ing til FL Group var eftirfarandi haft eftir
Pálma Haraldssyni í Morgunblaðinu 24. októ-
ber 2005: „Þetta var mjög erfið ákvörðun hjá
mér og Jóhannesi. Við lágum yfir þessu í lang-
an tíma. [...] Menn skulu átta sig á því að það er
engin smáræðis hagræðing sem hefur átt sér
stað hjá félaginu nú þegar.“ Einnig var haft eft-
ir Hannesi Smárasyni, þá forstjóra FL Group,
að forsvarsmenn félagsins „væru mjög ánægð-
ir með þennan samning“.
Rannsakað sem alvarlegt auðgunarbrot
Í yfirlýsingu sem Ragnhildur Geirsdóttir,
fyrrverandi forstjóri FL Group, sendi frá sér í
apríl síðastliðnum, mátti lesa milli línanna að
þrír milljarðar króna sem hurfu af reikningum
FL Group skömmu fyrir kaup Fons hafi verið
nýttir til að fjármagna kaup Fons. Peningarnir
skiluðu sér þó aftur til FL Group um það fjór-
um mánuðum síðar, eða um svipað leyti og
Sterling sameinaðist danska flugfélaginu Ma-
ersk. Helgi Magnús Gunnarsson, saksóknari
efnahagsbrota, sagði í samtali við Morgunblað-
ið 21. apríl síðastliðinn að millifærslan sem um
ræðir væri rannsökuð sem alvarlegt efnahags-
brot.
Ofmat vísvitandi lagt til grundvallar
Það var síðan í lok desember 2006 að félagið
NTH var stofnað til að kaupa Sterling og Ice-
land Express af FL Group. Þá þótti forsvars-
mönnum FL Group tímabært að koma Sterling
og Iceland Express af efnahagsreikningi fé-
lagsins. Í pósti sem Jón Sigurðsson, þáverandi
framkvæmdastjóri FL Group, sendi til sam-
starfsmanns var varpað fram eftirfarandi
spurningu: „Er ofmat IE jafnmikið og á ST,
hlutfallslega? Það er lykilatriði,“ en þarna vísar
Jón til félaganna Iceland Express og Sterling.
Ofmat á eignum var því lykilatriðið í viðskipt-
unum. Tilgangurinn, var eins og áður sagði, að
lappa upp á efnahagsreikning FL Group. Eins
og áður sagði var sala Fons á Sterling til FL
Group afkomutengd. Þau markmið sem miðað
var við höfðu ekki náðst, þannig að FL hefði
getað krafið Pálma um tæpa sex milljarða
króna. Það var ekki gert, heldur var lausnin sú
að stofna NTH sem keypti Sterling á enn upp-
sprengdara verði, 20 milljarða króna. NTH
varð gjaldþrota fyrir ári, eignalaust með öllu.
Svikamyllan afhjúpast enn frekar
Morgunblaðið/Sverrir
FL Hannes Smárason á hluthafafundi árið 2005, þar sem hlutafé var aukið til að kaupa Sterling.
 Tölvupóstar sem gengu á milli starfsmanna FL Group sanna að eignaverð var vísvitandi blásið upp
úr öllu valdi  Sterling tapaði peningum hratt og örugglega en var keypt og selt á sífellt hærra verði
Sterling-svikamyllan
» Fons keypti flugfélagið Sterling á fjóra
milljarða króna í mars 2005.
» FL Group keypti félagið sjö mánuðum
síðar á 15 milljarða.
» Rúmlega ári eftir það keypti Northern
Travel Holding, félag í eigu FL Group,
Fons og Sunds, Sterling aftur á 20 millj-
arða króna.
» Tölvupóstar sem gengu á milli starfs-
manna FL Group í nóvember og desem-
ber 2006 sýna að verðmiðar flugfélag-
anna Sterling og Iceland Express voru
vísvitandi hafðir allt of háir við sölu.
22 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2010
● Landsbankinn hefur sett Límtré
Vírnet í söluferli sem fyrirtækjaráð-
gjöf bankans annast. Bankinn eign-
aðist fyrirtækið þegar BM Vallá varð
gjaldþrota í maí síðastliðnum. Þá var
því lýst yfir að gengið skyldi frá sölu
þess innan hálfs árs. Nú er stefnt að
því að salan verði frágengin fyrir
áramót.
Við yfirtöku Landsbankans á fyr-
irtækinu var stofnað um það rekstr-
arfélag. Því er stýrt af fyrrverandi
aðstoðarforstjóra BM Vallár, Stefáni
Loga Haraldssyni, sem jafnframt var
framkvæmdastjóri Límtrés Vírnets.
Fyrirtækið selur framleiðslu sína
einkum á innlendum markaði en
hluti hennar hefur verið seldur til
Færeyja.
Límtré Vírnet í eigu
nýrra aðila fyrir áramót
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
„Aðgerðir verndarsinnaðrar ís-
lenskrar stjörnu og vinstristjórnar
landsins, til að koma í veg fyrir kaup
Magma á HS Orku, valda óvissu um
það hvort viðskiptin ganga í gegn.“
Þannig túlkar greiningaraðili NBF-
bankans í Kanada stöðu mála í deil-
unni um kaup Magma á HS Orku, en
stjarnan sem vísað er til er söngkon-
an Björk Guðmundsdóttir, sem segja
má að hafi verið í forgrunni þeirra
sem sett hafa sig upp á móti viðskipt-
unum. Aðgerðum Bjarkar og ríkis-
stjórnarinnar er líkt við „flugu í
skyri Magma.“
NBF er einn stærsti fjárfesting-
arbanki Kanada og sendir viðskipta-
vinum sínum reglulega fjárfesting-
arráðgjöf varðandi skráð fyrirtæki
þar í landi. Magma Energy Corp.,
móðurfélag sænska félagsins
Magma Energy AB sem á nú ráð-
andi hlut í HS Orku, er þar á meðal. Í
skýrslu NBF frá 17. ágúst er því
haldið fram að Magma leiti nú að
meðfjárfestum, einkum lífeyrissjóð-
um, ekki síst í því skyni að „friða“
andstæðinga kaupanna.
Með þessu fyrirkomulagi væri
jafnframt verið að tryggja lánsfjár-
magn til frekari uppbyggingar orku-
vinnslu. Gert er ráð fyrir því að
framleiðslugetan verði aukin um 230
megavött. Greiningaraðilar NBF
segjast gera ráð fyrir því að nefndin
sem nú hefur verið skipuð til að fara
yfir kaupin komist að sömu niður-
stöðu og sú fyrri – að þau stangist
ekki á við lög.
Tilboðið ennþá á borðinu
Ross Beaty sagði, í opnu bréfi til
Bjarkar Guðmundsdóttur í júlí, að
lífeyrissjóðunum stæði til boða að
kaupa 25 prósenta hlut í HS Orku af
Magma á sama verði og Magma
greiddi fyrir hlutinn sem myndi því
ekki hagnast á þeim viðskiptum.
Ásgeir Margeirsson, forstjóri
Magma á Íslandi, segir að lífeyris-
sjóðum standi þetta enn til boða þó
að prósentutalan sem nefnd hafi ver-
ið sé ekki heilög. Hann segir ýmsar
tölur hafa verið ræddar í þessu sam-
hengi. Viðræður við lífeyrissjóði hafi
hins vegar legið niðri um tíma. „Það
á eftir að skoða hvort sú vinna fer
ekki bara aftur í gang. Ég á frekar
von á því að við göngum aftur til við-
ræðna við þá,“ segir Ásgeir.
Framtakssjóður kaupir ekki
Ágúst Einarsson, stjórnarformað-
ur Framtakssjóðs Íslands, fjárfest-
ingarsjóðs í eigu 16 lífeyrissjóða og
Landsbankans, segir sjóðinn ekki
ætla sér að taka þátt í fjárfestingu
Magma. Engar viðræður séu í gangi
eða fyrirhugaðar af hálfu sjóðsins.
Framtakssjóðurinn hefur verið
aðsópsmikill frá því hann var settur
á fót laust fyrir síðustu áramót og
keypti nýverið Vestia af Landsbank-
anum. Ágúst segir sjóðnum hafa
borist erindi frá Magma fyrir nokkru
þar sem leitað hafi verið eftir fjár-
festingu. Því erindi hafi verið hafnað.
Hann segist ekki geta tjáð sig um
það hvort þeir lífeyrissjóðir, sem að-
ild eiga að sjóðnum, ætli sér að fjár-
festa í eigin nafni.
Andstæðingar sölunnar á HS Orku
sagðir vera „fluga í skyri Magma“
 NBF segist
reikna með grænu
ljósi nefndar
Morgunblaðið/Ómar
Umdeilt Enn sér ekki fyrir endann
á deilunum um Magma og HS Orku.
 


   
  
   
  

 




 
  
  

   

!"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+0/-0,
++/-11
23-11,
+,-/45
+5-.2/
++4-,2
+-.+0/
+03-00
+1/-34
++,-42
+0.-/.
++/-00
23-5+,
+,-.//
+5-.4+
++0-21
+-.22.
+0+-.2
+1/-1
230-+5.4
+23-3+
+0.-4,
++.-2+
23-54,
+,-.,
+5-1+,
++0-10
+-.251
+0+-,5
+1/-,/
„Northern Travel Holding hefur mjög
mikla möguleika. Við erum sannfærð
um að þessi einstaka samsetning
ólíkra fyrirtækja á eftir að hafa mikil
áhrif á ferðaþjónustu á Norðurlönd-
unum,“ sagði Pálmi Haraldsson í til-
efni af sölu Sterling til Northern Tra-
vel Holding, og bætti
við: „Markmiðið er að
Northern Travel Hold-
ing verði arðbært,
framsækið og leið-
andi fyrirtæki.“
Rúmlega ári áður
hafði Pálmi lýst
yfir talsverðri
eftirsjá á sölunni
á Sterling: „Þetta
var mjög erfið
ákvörðun.“
Miklir möguleikar
Jón Sigurðsson, sem á árinu 2006
var einn framkvæmdastjóra FL
Group, virðist vera sá maður sem
var falið að hanna Project Scantra-
vel, sem var sú aðgerð að fjarlægja
Sterling af efnahagsreikningi FL
Group. Í pósti til Hannesar Smára-
sonar, þáverandi forstjóra, og Ein-
ars Þorsteinssonar, annars
framkvæmdastjóra FL
Group, sagði hann að mik-
ilvægt væri að viðskiptin
„meikuðu sens út á við.“
Raunin var sú að við-
skiptin snerust að
miklu leyti um að of-
meta verð Sterling
og Iceland Ex-
press við stofnun
NTH.
Þarf að meika sens
Haft var eftir Hannesi Smárasyni í
tilkynningu til Kauphallar Íslands
að salan á Sterling og stofnun NTH
væri mikilvægt skref fyrir FL Gro-
up. Að sama skapi sagði hann að
„rekstur Sterling hefði aldrei
gengið betur og því mikil tækifæri
sem lægju í félaginu fyrir
nýja eigendur“. Rúmlega
einu og hálfu ári síðar
varð Sterling gjaldþrota.
Fram kom í Viðskipta-
blaðinu í gær að
Hannes Smárason
hefði neitað að
láta gera áreið-
anleikakönnun
vegna sölunnar
á Sterling til
NTH.
Mikilvægt skref
Ragnhildur Geirsdóttir tók form-
lega við sem forstjóri FL Group
hinn 1. júní 2005, en hætti tæplega
fjórum mánuðum síðar. Það var
síðan í apríl 2010 að Ragnheiður
útskýrði ástæðu uppsagnar sinnar,
en það voru fyrirhuguð kaup á
Sterling og „óskiljanleg verðhækk-
un á þeim fáu mánuðum
sem félagið var í eigu
Fons.“ Þegar Ragnhildur
hætti var útskýringin þó
ívið óljósari: „Í ljósi
áherslubreytinga hjá
félaginu er það sam-
komulag milli mín
og stjórnar félags-
ins að leiðir skilja á
þessum tíma-
punkti.“
Hætti um leið