Morgunblaðið - 03.09.2010, Blaðsíða 25

25
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. SEPTEMBER 2010
Golli
Á æfingu Ólafur Jóhannesson landsliðsþjálfari sýnir landsliðsmönnunum hvernig eigi að taka Norðmenn í nefið, en liðin mætast í undankeppni EM í knattspyrnu á Laugardalsvellinum í kvöld.
Nú eru samningarnefndir aftur
byrjaðar að funda vegna Icesave-
málsins milli Íslands, Bretlands og
Hollands. Ótti fjármálaráðherra við
hugsanlegar afleiðingar dóms EFTA-
dómstólsins ásamt yfirlýsingum for-
svarsmanna ríkisstjórnarinnar tengd-
um þriðju endurskoðun AGS á efna-
hagsáætlun Íslands benda til þess að
stjórnvöld muni hugsanlega enn einu
sinni reyna að flýta sér of mikið í
þessari vinnu. Það er því hætta á því að
framtíðarhagsmunir Íslands verði fyrir borð
bornir í þriðja sinn.
Ný nálgun er nauðsynleg
Íslenska þjóðin gaf skýr skilaboð þegar
hún hafnaði síðustu samningum um Icesave
(Icesave 2) í þjóðaratkvæðagreiðslu hinn 6.
mars síðastliðinn með yfirgnæfandi meiri-
hluta, eða 98% atkvæða. Það er því ljóst að
nýir samningar verða að byggjast á öðrum
grunni en þeir sem komið hafa fram hingað
til. Munum að Icesave-ábyrgðin er ekki
skuld íslenskra heimila. Að veita ótakmark-
aða ríkisábyrgð á risavöxnum höfuðstól með
háum vöxtum, eins og gert hefur verið í
Icesave-samningum hingað til, er eins og að
skrifa upp á óútfylltan tékka sem skal
greiðast úr vasa skattgreiðenda. Þeir 5,5%
vextir sem gengið var út frá í síðustu Ice-
save-samningum gátu komið í veg fyrir hag-
vöxt og gerðu auk þess ráð fyrir að Bretar
og Hollendingar högnuðust beinlínis á
samningunum. Enginn á að hagnast á þessu
máli. Vegna stærðar Icesave-kröfunnar,
miðað við íslenskt hagkerfi, og skorts á
lagalegum forsendum fyrir henni sætir
furðu að ríkisstjórnin skuli tvívegis hafa
samþykkt svo gallaða samninga. Engin tak-
mörk voru sett á þá áhættu sem Íslend-
ingum var ætlað að taka á sig. Mótaðilar
okkar tóku engan þátt í áhættu af end-
urheimtum eignasafns Landsbankans og því
ef neyðarlögin standast ekki umfjöllun dóm-
stóla. Gert var ráð fyrir ríkisútgjöldum sem
hefðu skert lífskjör hérlendis og skópu
hættu á greiðsluþroti íslenska ríkisins. Eng-
ir fyrirvarar voru settir sem tengdu
greiðslur við stöðu íslenska hagkerfisins.
Hér var raunveruleg hætta á að lánið yrði
eilífðarlán með tikkandi vöxtum um ókomin
ár. Með fyrirvörum Alþingis við fyrstu Ice-
save-samningunum var brugðist við þessum
hættum að nokkru leyti en þeir gengu samt
sem áður ekki nægilega langt. En mótaðilar
okkar hafa ekki fallist á slík tilboð. Þvert á
móti hafa þeir samningar sem gerðir hafa
verið sett alla áhættuna skilyrðislaust á Ís-
land. Slík lausn er ekki ásættanleg!
Þrotabú Landsbankans á að standa
undir skuldum vegna Icesave
Sú grundvallarhugsun þarf að standa að
baki Icesave-samningum að þrotabú Lands-
bankans standi straum af greiðslum vegna
þrots bankans en ekki íslenskir skattgreið-
endur. Einkabankinn á að greiða sínar eigin
skuldir. Krafa Breta og Hollendinga er 3,9
milljarðar en verðmæti eignasafns Lands-
bankans er metið á um 6,6 milljarða. Það
eru því til nálægt tvöfalt meiri fjármunir í
þrotabúi Landsbankans en nemur Icesave-
kröfunni. Hvert er þá vandamálið? Vanda-
málið er að Bretar og Hollendingar krefjast
þess að fá helming eigna Landsbankans til
móts við útgjöld sem þeir stofnuðu til þegar
þeir greiddu sínum sparifjáreigendum um-
fram lágmarkstrygginguna af pólitískum
ástæðum. Þær fjárhæðir voru greiddar án
samráðs við Íslendinga og eru auk þess
tryggðar að langmestu leyti í breska inni-
stæðutryggingasjóðnum, sem Landsbankinn
var aðili að. Bretar eiga því enga heimtingu
á að íslenskir skattgreiðendur taki á sig
ómælda áhættu og lífskjaraskerðingu um
ókomin ár til að bæta þeim upp þá fjárhæð.
Eðlilegt er að endurheimtur úr eignasafni
Landsbankans gangi fyrst til greiðslu þeirr-
ar upphæðar sem tilskipanir ESB gera ráð
fyrir að séu tryggðar, þ.e. allt að 20.887
evrum á reikning. Landsbankinn gerir ráð
fyrir 90% heimtum og trúi mótaðilarnir því
mati ætti það ekki að vera erfiðleikum
bundið fyrir þá að samþykkja slíkan for-
gang. Ef þeir trúa ekki þessu mati, af
hverju ættu Íslendingar þá að gera það?
Það ætti því ekki að þurfa að koma til rík-
isábyrgðar.
Nýr samningur má ekki
byggjast á þeim gömlu
Það er öllum málsaðilum í hag að sann-
gjarn samningur náist. Slíkur samningur
verður að byggjast á Brussel-viðmiðunum
og takmarka efnahagslega áhættu Íslands.
Jafnframt verður hann að byggjast á þeirri
grundvallarhugsun að einkabanki, sem
greiðir arð til eigenda sinna þegar vel geng-
ur, varpi ekki skuldum sínum yfir á skatt-
greiðendur þegar illa fer. Nýr samningur
má ekki byggjast á grunnatriðum sem ís-
lenska þjóðin hefur þegar hafnað í þjóð-
aratkvæðagreiðslu. Til að ná sanngjarnari
niðurstöðu, sem íslenska þjóðin getur fellt
sig við, verður að vanda til verka nú í þriðju
tilrauninni til að semja um Icesave. Fyrstu
tvö skiptin hafa kennt okkur að flas er ekki
til fagnaðar.
Eftir Jóhannes Þór Skúlason,
Ragnar F. Ólafsson, Eirík S.
Svavarsson og Ólaf Elíasson
»Munum að Icesave-ábyrgð-
in er ekki skuld íslenskra
heimila. Einkabankinn á að
greiða sínar eigin skuldir.
Jóhannes Þ. Skúlason
Icesave 3: Áminning til ríkisstjórnar
og samninganefndar Íslands
Ragnar F. Ólafsson Eiríkur S. Svavarsson Ólafur Elíasson
Höfundar eru meðlimir InDefence-hópsins.