Hamar - 10.02.1950, Blaðsíða 1

Kosningaúrslitin
Þrátt fyrir tryllingslega kosningabaráttu Alþý ðuflokksins & Co. eykur Sjálfstæðisflokkurinn
fylgi sitt mest hér í bæ miðað við bæjarstjórnarkosningarnar 1946
(emenfsverksmiðjan
og kosningaloforðin
Úrslit bæjarstjórnarkosninganna urðu þau að Sjálfstæðisflokkurinn fékk 974
atkvæði og 3 fulltrúa, Alþýðuflokkurinn 1331 atkvæði og 5 fulltrúa og Sós-
- íalistaflokkurinn 285 atkvæði og 1 fulltrúa
Kosningar eru nú afstaðnar
og geta menn, snúið sér að nyt-
samari málum, en þó er ekki úr
vegi að líta yfir kosningarlof-
orðin, því þá er hægt að fylgj-
ast með því, sem helzt er talið
skorta og helzt er úrbóta þörf.
Húsnæðismálin voru mál mál-
anna í þessum kosningum og
lofuðu allar flokkar miklum fram
kvæmdum í þeim málum og
ekki var síður talin þörf á sjúkra-
húsum, elliheimilum, ráðhúsum
og öðrum opinberum bygging-
um, en íbúðarhúsnæði, sem mik-
ill skortur er á. Eftir þessum
fögru loforðum að dæma skilst
manni að nú verði hafist handa,
um miklar byggingarfram-
kvæmdir. Hvernig er nú annars
útlitið fyrir efndunum á þessum
loforðum? Byggingarefni verður
að mestu leyti að flytja inn svo
sem cement, timbur o. s. frv., en
gjaldeyrir er nú af svo skornum
skammti að hann nægir ekki fyr
ir brýnustu lífsnauðsynjum, svo
sem matvælum og veiðarfærum.
Fjárfestingarleyfi fyrir bygg-
ingu á íbúðarhúsnæði hvað þá
heldur á opinberum byggingum
mun því verða mjög takmarkað,
nema að byggingarefnið yrði
framleitt hér á landi. Stöðvun á
fjárfestingu til bygginga mundi
hafa atvinnuleysi í för með sér
og þar af leiðandi sóun á dýr-
mætustu eign þjóðarinnar, starfs
getu landsmanna.
Cementsverksmiðjan gæti lyft
undir byggingariðnaðinn og orð-
ið undirstaðan að víðtækari iðn-
aðarframleiðslu. Fréttir hafa
borist um að Norðmaður hafi
fundið upp aðferð til að vinna
plastefni úr fiskúrgangi. Hollend
ingar hafa fundið aðferð til að
pressa hálm í plötur, sem eiga
að vera jafngóðar bezta timbri
og masónít var hugmyndin að
búa til úr mó, hérna á árunum,
þó það mál hafi sofnað útaf. Yf-
irleitt hefur orðið geysileg þró-
uri í iðnaði undanfarna áratugi
°g eru þjóðirnar ekki nærri eins
háðar þeim hráefnum sem áður
voru undirstaðan undir iðnaði.
Svokölluð gerfiefni geta nú kom-
ið í stað málma og timburs á
mörgum sviðum t. d. plastefni,
masónít, o. fl. og nú er byrjað
á framleiðslu á steinull liér á
landi. Fatnaður er nú búinn til
í stórum stíl úr steinefnum t. d.
nylon og svo mætti lengi telja.
Þegar þetta er athugað þá virð-
ist það liggja í augum uppi að
ísland getur átt mikla framtið
fyrir sér sem iðnaðarland, þar
sem raforka er fyrir hendi, og
greiður flutningur frá íslausum
höfnum og fleiri skilyrði, sem
gera aðstöðu okkar til iðnaðar-
framleiðslu mun betri en margra
anarra iðnaðarlanda.
Þegar hafist er handa um að
konia upp iðnaði, sem vinna á í
stórum stíl úr innlendu efni t. d.
cementsvinnslu, þá er mest um
vert að byrjunin verði ekki enda
slepp, en mér finnst að það
hljóti að verða ef cementsverk-
smiðjumálið er leitt út í ógöng-
ur, sem nú lítur út fyrir. Flest-
um mun það Ijóst, að bygging
slíkrar verksmiðju á óheppileg-
um stað getur orðið rothögg á
iðnaðarframleiðslu hér á landi í
náinni framtíð, því að lengi býr
að fyrstu gerð.
Cement er sú iðnaðarvara,
sem þarf hvað mestrar aðgæzlu
við í flutningi, og þarf því að
gera mjög kostnaðarfrekar ráð-
stafanir til að koma cementinu
frá fyrirhuguðum framleiðslu-
stað á Akranesi til aðal mark-
aðsstaðar í Rvík og nágrenni.
Afli Hafnar-
fjarðarbáfa
Hér fer á eftir skýrsla yfir
lifrarafla Hafnarfjarðarbáta
eins og hann var s. I. mið-
vikudag.
Lifrarmagn
lítrar
Ásdís ............... 2101
Björg ............... 1727
Draupnir ............ 2710
Dröfn........... 3426
Eggert Ólafsson . . 1688
Fiskaklettur ........ 1714
Guðbjörg ............ 3294
Hafbjörg ............ 3595
Hafdís ............... 198
Hafnfirðingur .... 2768
Heimir ............... 310
Illugi .............. 4706
ísleifur ............ 3325
Jón Magnússon .... 3164
Morgunstjarnan . . 2426
Stefnir .............. 592
Sævar........... 1949
Von ................. 4183
Þessi stofnkostnaður var í áætl-
un gerður það ótrúlega lítill að
staðsetning cementsverksmiðj-
unnar á Akranesi var afsakaður
með því.
Nú hefur formaður cements-
verksmiðjunefndar Jón Vestdal
birt endurskoðun á stofnkostn-
aði cementsverksmiðjunnar og
hefur við þá endurskoðun komið
í ljós að stofnkostaður allur hef-
ur hækkað gífurlega í áætlun-
inni (framkvæmdin mun að sjálf
sögðu fara langt fram úr áætlun
ef reynsla undinfarinna stór-
framkv. er ath.) í þessari endur-
skoðuðu áætlun er sérstaklega
athyglisvert að hækkunin er
Séu bornar saman bæjar-
stjórnarkosningarnar 1946 og nú
kemur í ljós, að Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur einn aukið fylgi sitt
meir en sem aukningu gildra at-
kvæða nemur. Hann hefur bætt
við sig 201 atkv., Alþýðufl. og
Framsóknarfl. til samans 144
Sjálfstæðisflokkur .............
Alþýðuflokkur og Framsóknarfl.
Sósíalistaflokkur ..............
Gild atkvæði \-oru..............
Þessar tölur tala sínu máli um
það, að Sjálfstæðisflokkurinn er
'eini flokkurinn, sem er í hröð-
um vexti, hinir flokkarnir eru
að missa tiltrú fólksins, og er
það ekki óeðlilegt því stefna
þeirra allra er sú að færa meiri
fjötra á athafnir og hugsanir ein
staklingsins en Sjálfstæðisflokk-
urinn telur æskilegt.. Það, að Al-
þýðuflokkurinn og Framsóknar-
flokkurinn héldu rneiri hluta hér
í bænum, er af mörgum talið, að
sé ekki málefnasigur, ef sigur
skyldi kalla, heldur komi þar
annað til. Það er vitað, að smal-
ar Alþýðufl. gengu hús úr húsi
til að afla sér kjörfylgis því það
mun hafa verið af þeim sjálfum
einkum á þeim lið sem tilheyrir
flutningi á framleiðslunni frá
Akranesi til Reykjavíkur og þar
ofan á bætist gengislækkun sterl
ingspundsins og ísl. krónunnar
gagnvart dollar hækkar þann lið
enn um h. t. d. cementsflutn-
ingaskipið o. fl.
Með þessum upplýsingum er
botninn dottinn úr ímynduðum
yfirburðum Akraness til cem-
entsframleiðslu. Akranessbúar
eru áreiðanlega dugandi og
framsæknir, og vill enginn þeim
það illt, að gefa þeim að sök að
hafa viljandi staðið í vegi fyrir
iðnaðarþróun hér á landi, en
Framhald á bls. 3
atkv. og Kommúnistar 7 atkv.
Hér fara á eftir gild atkvæði
flokkanna við síðustu kosningar
og til samanburðar atkvæðatöl-
urnar frá kosningunum 1946 svo
og aukning á atkvæðatölum
flokkanna bæði beint og í prós-
entvís:
1946 1950 Aukn. Aukn. í %
773 974 201 26%
1187 1331 144 12.1%
278 285 7 2.5%
2238 2590 352 15.7%
talinn dauðadómur yfir valda-
ferli þeirra liér í bæ, að treysta
á málefnin sér til framdráttar.
Sannar fátt betur en sú æðis-
gengna kosningabarátta, sem Al-
þýðuflokkurinn háði, live mjög
hann óttast sín eigin verk.
Eins og bæjarbúum er kunn-
ugt hikuðu smalar Alþýðufl.
ekki við að beita vopni lyginnar
sér til framdráttar, gekk það
jafnvel svo svo langt, að Óskar
Jónsson, sem af flestum er tal-
inn dagfarsprúður maður stað-
hæfði það í útvarpsumræðum
um bæjarmál, að kæmist Sjálf-
stæðisflokkurinn til valda myndi
bæjarvinna verða stöðvuð, fyrir-
tæki bæjarins seld o. s. frv.
M. ö o. allt átti að leggja í
rúst, ef Sjálfstæðisflokkurinn
kæmist að völdum. Sumir sögðu
jafnvel að hætt yrði að greiða
ellilífeyri, kaupfélagið myndi
verða að hætta störfum, Jirátt
fyrir gróðan 1948!!!, o. fl. o. fl.
Hver trúi sem vill. Það skyldi Jdó
ekki vera, að AlJjýðufl.forkólf-
arnir hafi séð sína eigin spegil-
mynd og verið að lýsa henni,
Jiegar þeir voru að bera mesta
óhróðurinn út um Sjálfstæðisfl.
Þessar kosningar leiddu betur
í ljós, en oft áður hinn mikla
skvldleika vinstri flokkanna,
enda eru Jreir ávallt reiðubúnir
til að skríða saman í eina heild,
Jjegar henta þykir og tækifæri
gefst.
Vörður .......... 3744