Hamar - 02.06.1950, Side 1
IV. ÁRGANGUR IIAFNARFIRÐI, 2. JÚNÍ 1950 14. TÖLUBLAÐ
HILM AR BIERING : Nýjar 1 eiöir Bjarni Magnússon í lands- liði íslands í skák
Á síðastliðnum tvö hundruð
árum hefir orðið sú breyting á
íslenzkum atvinnuháttum að
sjávarútvegur hefir orðið aðal-
atvinnugrein okkar í stað land-
búnaðarins, sem áður var. Einn-
ig hefir iðnaður rutt sér mjög
til rúms. í dag er það því nær
eingöngu sjávarafurðir, sem eru
útflutningsafurðir okkar, því
hlutur landbúnaðarins í sköpun
útflutningsverðmæta fer æ mink
andi, og útflutningur iðnaðar-
ins er svo til enginn að fiskiðnað-
inum undanskildum.
Þegar þettað er athugað
vaknar óhjákvæmilega sú spurn-
ing, hvort íslenzkir atvinnuhætt-
ir séu ekki of einhliða. Því sú
hefir orðið raunin á eftir stríðið
að fiskmarkaðurinn erlendis hef-
ir orðið svo vafasamur að áhætta
verður að teljast að byggja alla
gjaldeyrisafkomu þjóðarinnar á
sjávarafurðunum einum.
Ef það er rökrétt staðhæfing,
að varhugavert sé að byggja lífs-
afkomu þjóðarinnar á sjávarút-
vegnum einum, verður fyrir
okkur spurningin, hvaða at-
vinnuveg eða atvinnuvegi beri
að efla til aukins útflutnings.
Svarið við þessari spurningu
getur ve^ið margþætt, en þó
einkum tvíþætt, nefnilega: land-
búnaður eða iðnaður. Og skulu
í því sambandi athugaðar nokk-
uð nánar þessar tvær atvinnu-
greinar.
Á síðustu árum hefir mikið
verið unnið að nýrækt og jarðar-
bótum. Búvélaeign bænda hefir
verið aukin og margfölduð og
miklu til kostað að gera sveitir
landsins sem byggilegastar, en
þrátt fyrir þetta er vafasamt að
afurðir bænda geti margfaldast
svo að til greina geti komið að
þær geri meira en að fullnægja
þörfum landsmanna. Einnig
kemur til greina í þessu sam-
bandi að framboð á landbúnað-
arafurðum er svo mikið erlendis
að vafasamt verður að telja að
íslenzkar landbúnaðarafurðir
yrðu samkeppnisfærar enda þótt
neyzla landsmanna leyfði ein-
hvern útflutning. Við landbún-
aðinn virðist því ekki hægt að
tengja neinar vonir um mögu-
leika til öflunar nýrra útflutn-
ingsafurða. En landbúnaðurinn
gæti hins vegar sparað okkur
gjaldeyri á þann hátt að full-
nægja núverandi þörfum lands-
manna og ef til vill má í fram-
tíðinni auka svo fjölbreytni af-
urðanna að þær geti komið í
stað margs þess sem nú er flutt
inn og væri þá margt athugandi,
t. d. kornrækt, kálrækt og kart-
öflurækt. Einnig mætti án efa
vinna úr íslenzkum hráefnum
vefnaðarvöru sem ekki aðeins
væri sambærileg erlendri fram-
leiðslu heldur einnig betri. Sem
betur fer gefur landbúnaður-
inn margar vonir, þótt hann
virðist ekki geta orðið því hlut-
verki vaxinni að skapa okkur
aukin skilyrði til útflutnings.
Þá er það iðnaðurinn. Hann
er enn ungur í þessu landi. En
bæði sú reynzla sem fengin er
og framtíðarmöguleikar hans
skapa von um að þar 'sé svars-
ins að leita.
Hugtakið iðnaður táknar
sköpun fullunninnar vöru úr
hráefnum. En hingað til hafa
sjávarafurðirnar verið aðalhrá-
efni íslenzks iðnaðar. Ef breyt-
ing ætti að verða á þessu sviði,
yrði að byrja á því að leita
nýrra íslenzkra hráefna og nýta
betur þau íslenzk hráefni sem
nú eru notuð. Eitt þeirra er t.
d. vikurinn. Af honum er gnótt
til og má telja það vafalaust að
meira mætti úr honum vinna
en nú er gert og að minnsta
kosti auka framleiðslu úr honum
að mun. Þettað er aðeins eitt
dæmi af mörgum.
Ef til vill væru æskilegustu
hráefni iðnaðarins landbúnaðar-
og sjávarafurðir, en framhjá
þeim verður að ganga eins og
nú horfir málum og reyna í
þess stað að finna ný, með það
fyrir augum að skapa útflutn-
ingsverðmæti sem gætu orðið
þjóðinni til tekna á erfiðum
árum í landbúnaðar og sjávaraf-
urðasölumálum. Það sem mælir
með því að möguleikar séu fyrir
hendi á þessu sviði er þó ef til
vill ekki aðallega þau hráefni
sem nú eru nýtt eða kunna að
finnast, heldur sú staðreynd að
ísland hefir uþp á að bjóða
óvenjumikla möguleika til virkj-
unar afls í sínum mörgu og lítt
beizluðu fossum. Þar er sá mögu
leiki, sem sérstaklega er at-
hyglisverður, þegar þess er gætt
að hjá mörgum þjóðum háir afl-
Framh. á hls. 3
12 þúsund trjáplöntur
gróðursettar á vegum
Skógræktariélagsins
Skógræktarfélag Hafnarfjarð-
ar hefir nú sett niður um 12
þús. trjáplöntur í nýju Lækjar-
botnagirðinguna. Skólabörn úr
Barnaskólanum voru ásamt kenn
urum sínum og nokkrum áhuga-
mönnum í tvær dagstundir og
svo hafa félagsmenn séð um hitt.
Áhugi hefir verið talsverður,
en eins og að undanförnu hefir
vinnan mest lent á sama fólk-
inu og eru vandræði til þess að
vita, því það er ekki nóg að
fólk viðurkenni að það hafi
áhuga fyrir störfum Skógræktar-
félaganna, það verður að sýna
það í verkinu, ef einhver árang-
ur á að nást.
Plægt og herfað, hefir verið
ca. 8000 fermetra stykki inni í
miðju hrauni, sem verður sáð
í grasfræi og standa vonir til að
það geti orðið fagur grasvöllur
nú strax í sumar.
Ekki er vonlaust að félagið
fái nokkuð meira magn af plönt-
um í vor, þrátt fyrir mikla og
ófyrirsjáanlega örðugleika á því
sviði og verður þá auglýst nánar
um hvenær sú útplöntun getur
orðið, þó stjórnin hins vegar
helzt hafi kosið að það gæti orð-
ið næstkomandi sunnudag, og
treystir hún nú á alla að bregð-
ast vel við og fjölmenna, bæði
sjálfum sér til ánægju og góðu
og nytsömu málefni til styrktar.
N.N.
Skák er ein af þeim íþróttum,
sem skipa hásæti íslenzlcra í-
þróttaafreka, er miðað er við
útlenda árangra og getu.
Undanfarin þrjú ár hefir marg
ur Hafnfirðingurinn fylgst full-
ur stolti og eftirvæntingu, með
fréttum frá stórmótum skák-
manna hér á landi, og þá eigi
sízt vegna þess að meðal fremstu
skákmanna landsins hefir þessi
ár mátt sjá nafn ungs manns er
borinn er og barnfæddur hér í
bænum, og hefir geta hans ár
frá ári farið batnandi og frægð-
arljómi hans aukist. Þessi ungi
maður er Bjarni Magnússon, til
heimilis á Hverfisgötu 26 hér í
bæ.
Byrjaði í Flensborg
Bjarni Magnússon er fæddur
árið 1921 og byrjaði að tefla í
Taflfélagi Flensborgarskólans 15
ára gamall. í Taflfélag Hafnar-
fjarðar gekk Bjarni á Flensborg-
arskólaárum sínum, og komst
þar fljótlega í fremstu röð skák-
manna bæjarins.
A skákpingi íslendinga
Árið 1943 byrjaði Bjarni að
tefla á skákþingi íslendinga í
I. fl., með góðum árangri og
um haustið vann hann sig upp í
Meistaraflokk, með því að sigra
í I. fl. á haustmóti Taflfélags
Reykjavíkur og hefir hann telft
í meistaraflokki síðan.
Sigurvegari í Mfl. prjú ár í röð
Sigurárangrar Bjarna stöðv-
uðust eigi þótt harðnaði keppnin
heldur sýndi hann þá bezt að
hann harðnar við hverja raun.
Og vakti það óskerta athygli er
hann varð sigurvegari á Skák-
þingi íslands í Meistaraflokki
þrjú ár í röð þ. e. 1947, ’48 og ’49
(Landsliðsmennirnir', taka ekki
þátt í þessari keppni).
Hyllti tvisvar undir
— en sigraði í priðja sinn.
Þessir sigrar Bjarna á Skák-
þinginu gáfu honum tækifæri,
til þess að taka þátt í keppni
um landsliðið, sem Bjarni hefir
notfært sér, með þeim árangri
að vinna 7. sætið í landsliðinu,
en þeirri keppni er sem kunnugt
er nýlega lokið.
Takmarkinu náð með 50%
vinningi.
Bjarni náði þar með hinu
langþráða og eigi auðunna tak-
marki — að eiga sæti í Lands-
liði íslands — Fékk í hinni hörðu
og tvísýnu keppni 0J2 vinning
af 11 mögulegum — eða 50% —
sem er góður árangur í svo
sterkri keppni, og hafnfirzkum
taflmönnum til hins mesta sóma.
Verður Bjarni páttaknndi
í Norðurlandamótinu?
Norðurlandamótið í skák mun
fara hér fram í sumar, en sá
vettvangur er með stærstu við-
burðum er íslenzkir skákmenn
geta vænst að verða þátttakend-
ur í. — Er það því engin furða
þótt maður með jafn athyglis-
verðan og glæsilegan skákferil
að baki sér láti sig dreyma um
að verða meðal þátttakenda
mótsins. Á. Á.
Skólaslit
Iðnskólans
21 brautskráðir
Iðnskóla Hafnarfjarðar var
sagt upp 17. maí s. 1. í skólann
innrituðust 80 nemendur, en
prófi luku 73 nemendur.
Hæstu einkunnir hlutu:
I. bekk Ilörður Þórarinsson
7,44. 2. bekk Þórólfur Þorgríms-
son 7,56. 3. bekk Garðar Finn-
bogason 7,25. Allt eru þetta I.
einkunnir.
21 brautskráðir
í ár brautskráðust frá skólan-
um alls 21. nemandi. — Hæstu
einkunn af þeim hlaut Albert
Þorsteinsson, prentari, 9,44 ág.
Annar varð Jóhann Lárusson
múrari 8,65 I. eink., og þriðji
varð Gunnlaugur Magnússon
rafvirki, er hlaut 8,40 I. eink.