Hamar - 15.12.1950, Blaðsíða 2
2
H AM AR
—
HAMAR
ÚTGEFANDI: Sjálfstæðisflokkurinn í Hafnarfirði
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: Páll V. Daníelsson.
(Símar 9228 - 9394).
AFGREIÐSLA í Sjálfstæðishúsinu, Strandgötu 29.
HAMAR kemur út annan hvem föstudag.
Áskriftaverð kr. 15.00 á ári.
PRENTAÐ í PRENTSMIÐJU IIAFNARFJARÐAR H. F.
__________________________________________
Leiðin til lausnar
er efling framleiðslunnar
Oft hefur verið á það bent við ýms tækifæri, að íslenzka
þjóðin hafi aldrei verið betur búin að stórvirkum framleiðslutækj-
um en nú. Þetta er rétt, þó að hinsvegar megi altaf um það deila,
hvort þau séu öll svo lientug eða hagkvæm sem skyldi. En þegar
í heild er litið á nýsköpunina af nokkurri sanngirni verður ekki
annað sagt en risaskref hafi verið stigið fram á við til eflingar
atvinnu- og athafnalífi landsmanna.
En það er ekki nóg að afla tækjanna, heldur þarf að tryggja
rekstur þeirra og kunna með þau að fara til hagsældar fyrir þjóð-
arbúið. Eins og hér er háttað, að atvinnulífið er háð landshlut-
um eftir árstíðum, er nokkur hætta á því, að staðbundin atvinnu-
tæki standi ónotuð svo eða svo langan tíma af árinu. Það fer t. d.
ekki hjá því að síldarverksmiðjur þurfa að vera til, þó að síldar
sé ekki að vænta, nema lítinn hluta ársins.
í þessum efnum er mikið verk að vinna. Framleiðslustörf-
unum þarf að haga þannig að nettóhagnaður þjóðarinnar verði
sem mestur. Það dugir ekki alltaf að horfa á aflamagn, heldur
þarf að líta á þá hlið málsins, að sem minnstur kostnaður fari í að
afla hverrar einingar og á hvern hátt er hægt að gera hana sem
verðmesta. Það er ekki sama, hvort sú eining, sem út er flutt
hefur kostað nálega söluverð sitt í erlendum rekstrarvörum eða
hvort hún er að verulegu leyti framleidd án þeirra. Þessa hlið
málsins þarf að skoða gaumgæfilega og gera það eitt, sem hag-
kvæmast er, en það virðist í fljótu bragði vera það, að varan sé
sem mest unnin í landinu sjálfu, en ekki flutt út eins og lítt unnið
hráefni.
Nú að undanförnu, eða síðan togaradeilan leystist hefur það
komið bezt í ljós hve mikils virði hin nýju atvinnutæki eru þessu
bæjarfélagi, og hve gífurlegt tjón það hefur verið fyrir alla aðila,
að togararnir voru bundnir við bryggju í sumar.
Við það, að togararnir fóru á veiðar hefur skapazt mikil
vinna. Auk sjómanna hefur fjöldi fólks fengið vinnu við hagnýt-
ingu aflans í landi. Fimm togarar leggja nú upp afla sinn til
vinnslu hér í bæ. Hraðfrystihúsin öll taka til frystingar þorsk og
karfa og fiskimjölsverksmiðjan Lýsi & Mjöl h.f. hóf vinnslu aftur
að verkfallinu loknu og er unnið allan sólarhringinn.
Það er augljóst, hve atvinnuástandið hefði orðið alvarlegt
hér í bænum, ef þessara nýsköpunartækja hefði ekki notið við.
Nægir að benda á það, að um miðjan nóvember voru 67 menn at-
vinnulausir samkv. skráningu, sem Verkamannafélagið Hlíf lét
fara fram. Ennþá hefur atvinnuleysisskráning ekki farið fram í
desember, svo að ekki er hægt að segja neitt með vissu um það,
hvernig ástandið er í þessum efnum, en þó má fullyrða, að það
hefur batnað allverulega.
Á það hefur margsinnis verið bent hér í blaðinu, að nauð-
synlegt væri að búa sem bezt að aðalatvinnuvegi bæjarbúa, sem
er sjávarútvegurinn. Það eina raunhæfa, sem hægt er að gera
til að bæta varanlega afkomu- og atvinnuhorfur bæjarbúa er að
búa sem bezt að framleiðslunni, en á því hefur orðið nokkur mis-
brestur hér í bæ. Aðbúnaðurinn við höfnina mun ekki vera betri
en svo, að erfiðleikum er bundið og jafnvel illmögulegt að af-
greiða, nema einn togara í einu vegna skorts á tækjum til uppskip-
unar. Er leitt til þess að vita, að sómasamleg afgreiðsluskilyrði
fyrir togarana skuli ekki hafa verið tryggð, og verður að vinda
bráðan bug að því, að svo verði gert.
Þjóðin á nú við ýmsa erfiðleika að stríða, efnahagslega, og
þrátt fyrir sín miklu atvinnutæki vinnur hún ekki fyrir þeim
lífsþægindum, sem hún gerir kröfur til. Þar er að sjálfsögðu
ýmsu um að kenna og sumt ekki viðráðanlegt, en annað eru
sjálfskaparvíti, sem má ráða bót á, ef á eitt er lagst í þeim efnum.
Nýjar bækur frá Bokfellsulgafunni
Meðal þeirra bóka, sem Bók-
fellsútgáfan hefur gefið út í
ar
eru:
„Faðir minn“ en hana rita 27
þóðkunnir menn og konur um
látna feður sína.
í formála bókarinnar segir m.
a.: „Og þótt hér sé sagt frá bónd-
anum og smiðnum, fræðimannin-
um, skútukarlinum, skólamann-
inum, kaupmanninum, stjórn-
málamanninum og sveitaprest-
inum í gamla stílnum, þá má þó
segja, að þessir menn hafa allir
séð og lifað tímabilið frá lýsis-
kolunni til rafmagnsins, frá hlóð-
unum til rafofnsins, frá ófull-
komnum handverkfærum til vél-
anna, frá opnum bátum til þil-
skipana, frá þröngum bókakosti
til bókasafna. í æsku ferðuðust
þessir menn fótgangandi og á
hestum um óbyggðir og fjöll, en
flugvélar höfðu tekið við áður
en æviskeiðið var runnið.“
Bókin „Faðir minn“ er því í
senn persónusaga 27 mætra
manna og ramíslenzk þjóðlífs-
lýsing.
Pétur Ólafsson hefur séð um
útgáfuna.
„Merkir íslendingar“. Er þetta
fjórða bókin í þessu ritsafni, en
þó er hver bók sjálfstæð heild.
í þessari bók eru ævisögur:
Árna Magnússonar, Páls Vídalín,
Jóns Eiríkssonar, Skúla Thorodd-
sen, Þorvaldar Thoroddsen,
Torfa Bjarnasonar, Magnúsar
Andréssonar, Hannesar Hafstein
og Jóns Jenssonar.
Prófessor Þorkell Jóhannesson
sá um þessa útgáfu.
„Vörður við veginn' eftir Ing-
ólf Gíslason lækni. Þetta er safn
ritgerða og endurminninga, sem
skiptist í fóra meginþætti: „Þrír
merkismenn“, „Innanlands og ut-
an“, „Frá fyrri árum“ og „Gamli
tíminn og sá nýi“.
Frágangur allra þessara bóka
er með ágætum.
Fornaldarsögur
Norðurlanda
íslendingasagnaútgáfan er nú
þessa dagana að senda frá sér
nýjan flokk fornsaganna, Forn-
aldarsögur Norðurlanda í fjórum
bindum. Um útgáfu þessa hefur
séð hinn ágæti fræðimaður
Guðni Jónsson, skólastjóri.
Alls hefur nú íslendingasagna-
útgáfan sent frá sér 34 bindi af
fornritum og má segja að hér hafi
verið unnið þjóðþrifastarf mikið.
Allar eru hækur þessar smekk-
legar og eins í útliti og furðu ó-
dýrar eftir bókaverði almennt. Er
eigi vansalaust að útgáfufyrir-
tæki sem þetta, skuli ekki hafa
fengið nein pappírsleyfi nú í ár.
Væri vonandi að úr rættist í þeim
efnum svo að íslendingasagna-
útgáfan geti haldið áfram þessu
mikla þjóðþrifastarfi sínu.
„Leiðin lá lil
Veslurheims"
Skáldsagan „Leiðin lá til Vest-
urheims“, eftir Svein Auðunn
Sveinsson, sem kom út nýlega
hefur hvarvetna fengið góða
dóma.
Fólk ætti ekki að láta hjá líða
að tryggja sér bókina og lesa
hana um jólin sér til gagns og
skemmtuna'r.
Hafnfirðingar ættu ekki að
láta sinn hlut eftir liggja í því
efni, þar sem höfundur þessar-
ar skáldsögu er hafnfirzkur.
Síldaraflinn
Um síðustu helgi var síldar-
aflinn hér í bæ orðinn sem næst
því er hér segir, að vísu eru sum-
ar tölurnar ekki nákvæmar og
ekki hefur náðst í aflamagn allra
bátanna.
Síldarsöltunin var orðin í
heild um 15900 tunnur og skipt-
ist þannig á milli 6 saltenda, sem
eru Jón Gíslason með 6390 tunn-
ur, Fiskur h.f. 3900 tunnur, ís-
hús Hafnarfjarðar og Beinteinn
Bjarnason 2880 tunnur, Bátafé-
lag Hafnarfjarðar með 2110 tunn
ur, Guðmundur Þ. Magnússon
360 tunnur og íshús Reykdals
með 260 tunnur.
Alls hafa verið frystar 6892
tunnur af síld og skiptast þær
þannig á milli frystihúsanna: ís-
hús Hafnarfjarðar 2550 tunnur,
Fiskur 2500 tunnur og Frost
1842 tunnur.
Afli einstakra báta að því er
til náðist er sem hér segir:
Ásdís 3530 tunnur, Ásólfur 1400,
Bjarnarey 1511, Dóra 850, Fiska
klettur 3400, Guðbjörg 1730, Haf
Hafa opnað
skrifstofu
Almennar Tryggingar h.f. hafa
opnað skrifstofu að Strandgötu
31 hér í bæ. Skrifstofan er opin
alla virka daga kl. 9—12 og 1—5,
nema laugardaga er hún aðeins
opin kl. 9—12. Sími skrifstofunn-
ar er 9960.
Almennar Tryggingar h.f. taka
að sér allskonar tryggingar og
eru það því mikil þægindi fyrir
bæjarbúa, sem við fyrirtækið
vilja skipta, að það skuli hafa
opnað skrifstofu hér í bæ.
Þá má geta þess, að verði
tryggjendur fyrir tjóni, þurfa þeir
ekki að leita til Reykjavíkur með
bætur heldur gerir skrifstofan
hér þær upp. Er slíkt til mikils
hagræðis fyrir bæjarbúa.
björg 1833, Hafdís 2920, Hafn-
firðingur 2050, Ulugi 2275, ís-
leifur 650, Nanna 473, Stefnir
1060 og Sævar 1700 tunnur.
Úfprjónaðar
barnagolffreyjur
ÁLFAFELL
2S©0 tonn til bræðslu
65 ára
Stúkan Morgunstjarnan nr.
11 varð 65 ára 2. ágúst í sumar
og af því tilefni hefur hún ákveð
ið að halda afmælisfagnað í
Goodtemplarahúsinu kl. 7,30
e. h. n. k. sunnudag. Ollum
templurum er heimil þátttaka í af
mælishófinu ásamt gestum
J)eirra.
Aðgöngumiðar verða seldir
hjá Guðjóni Magnússyni skó-
smíðam., Strandgötu 43 í dag
og á morgun til kl. 6 e. h. og verð-
ur fólk að vera búið að tilkynna
þátttöku sína fyrir kl. 6 á laug-
ardag.
Síðan togaraverkfallinu lauk
hefur fiskimjölsverksmiðjan Lýsi
& Mjöl h.f. tekið á móti 2500
tonnum af karfa, þorski og ufsa
til vinnslu.
Nokkrir erfiðleikar voru með
vinnsluna fyrst vegna grjóts, er
barst með karfanum og olli smá
skemmdum á vélunum, en síðan
komið var í veg fyrir það hefur
vinnslan gengið mjög vel og er
verksmiðjan í gangi allan sólar-
hringinn.
Lýsi & Mjöl tekur nú á móti
afla 5 togara að verulegu leyti
en nokkur hluti afla þeirra hef-
ur verið lagður upp hjá hrað-
frystihúsunum.
Nýlt gufugos
í Krýsuvík
Undanfarið hefur verið unnið
að borun í Hveradölum í þeim
tilgangi að auka gufumagnið fyr-
ir gróðurhúsin. S.l. föstudag varð
gufugos í borholunni og er það
talið um 3000 kg. af gufu á klst.,
og er um hreint gufugos að ræða.
Borholan var orðin 95 m. djúp,
þegar gosið varð og er hún fóðr-
uð niður í 75 m. dýpi með 6” járn-
rorum.
Barnaullarnærföt
Barnaskinnhúfur ÁLFAFELL