Hamar - 23.12.1950, Blaðsíða 3

HAM AR
3
FERÐ FRA AESTFJORÐUM
Framh. af bls. 2
nema eitt lestargólf. Þar sem
þröngt var áður, en þetta fólk
bættist við, mátti nú segja að
væri þétt áskipað, og engu lík-
ara yfir að sjá en fé í rétt. Var
þarna glaumur mikill, menn létt-
ir í lund yfir að biðinni eftir skips
ferð var lokið, og komið var á
stað heim til sín og sinna. Á
mörgum stöðum var sungið og
söng þá máske einn hópurinn
þetta lag en annar hitt. Einn kvað
Andri hló o. s .frv., en annar um
leið og hann saup á flöskunni,
reyndi að syngja: Alltaf skal ég
eiga flösku, og alltaf drekka
brennivín o. s. frv. Svo voru aðr-
ir sem æddu um bölvandi yfir að
finna ekki farangur sinn og
gengu þá jafnt á lifandi fólki og
dauðum hlutum. Kvenfólk æjaði
en karlmenn hrintu frá sér. Þann-
ig gekk þetta út f jörðinn, enginn
gat lagst niður, hver sat á sínu
kofforti og hallaði baki að þeim
uæsta. Allir bjuggust við fljótri
ferð heim því norðanátt var, og
þá mundi vera gott meðfram
suðurlandinu. En þarna fór sem
oft áður að maðurinn ályktar en
það er annar sem ræður, þegar
komið var á móts við Hornaf jörð,
er komið stórviðri á suðvestan.
Egill, sem eins og áður er sagt
var tómur, og ganglítill gekk lít-
ið á móti veðrinu og varð að
leggja til. Var skipið að þvælast
þarna má segja nærri á sama stað
í tvo sólarhringa. Líðan þeirra,
sem sjóveikir voru, var aum, ekk-
ert vatn til að drekka, en mat
minntist enginn á, enda höfðu
•fáir nestað sig til lengri tíma en
sólarhrings. Oft varð sökum á-
gjafar að loka lestunum stund og
stund, og geta menn því gert sér
í hugarlund hvernig loftið hef-
ur verið í þeim með öllu
þessu fólki innbyrðis. Eftir
þriggja sólarhringa ferð var kom-
ið til Vestmannaeyja, þar fóru
margir á land því margt af fólki
þaðan var með skipinu.. Þótt
talsvert rýmkaðist þar í lestunum
og ef allt hefði verið með felldu,
þá hefði ef til vill verið hægt að
hreiðra um sig betur en verið
hafði, en lestargólfið var þannig
útlítandi, að slíkt var ekki hægt,
hýmdi því hver á sínum stað sem
áður. Eftir nærri 18 stunda ferð
frá Eyjum var komið til Reykja-
víkur og þar með ferðinni hjá
öllum lokið á sjónum, en við úr
Hafnarfirði áttum eftir að ganga
heim, eftir að hafa komið dóti
okkar fyrir til geymslu þar til við
gætum sótt það. Hjá mér varð
örðug gangan heim. Má segja
að ég hafi setið nærri 4 sólar-
hringa á sama stað, fárveikur af
sjósótt og ekki neitt annars allan
tímann en tveggja smákakna á
líkri stærð og svo kallað Famile-
kex er nú, en einhvern veginn
komst ég heim en sjálfsagt hef-
ur hugurinn þar borið mig hálfa
leið. Tvo daga lá ég í rúminu
eftir þetta ferðalag.
Ég rifja upp þessar minningar
til að sýna uppvaxandi kynslóð
sem getur kosið sér hvaða farar-
tæki sein er til að ferðast með,
og getur farið á 1—2 tímum það
sem marga sólarhringa tók áður,
hvaða erfiðleika afar þeirra og
ömmur, áttu við að stríða í leit
að atvinnu til að hafa eitthvað
til eldis sér og sínum í hönd far-
andi veturs er máske allar bjargir
voru bannaðar.
Allt það fólk er þannig fór í at-
vinnuleit annaðhvort austur á
firði eða til Vestfjarða, sem einn-
ig á þessum árum var mikið gert,
var ekki það efnúm búið að geta
keypt sér farþegarúm, það varð
að láta sér nægja þilfars eða lest-
arrúm. Væri fátt um farþega
mátti hreiðra dável um sig í lest-
inni, en alltaf var þó sú áhætta,
að ef vont gerði í sjó að loka
yrði lestum svo að vörur sem þar
voru einnig skemmdust ekki af
ágjöf, um fólkið sem þar var virt-
ist oft vera minna hugsað en
vörurnar.
S. G.
KIRKJUHLJÓM-
LEIKAR
Karlakórinn „Þrestir“ efnir til
kirkjuhljómleika í Hafnarfjarð-
arkirkju á annan í jólum.
Kórinn hóf starfsemi sína eins
og undanfarin ár snemma í haust
undir leiðsögn Páls Kr. Pálssonar
organleikara. Kórinn hefur æft
af miklu kappi jólasönglög þau,
sem hann mun flytja bæjarbúum
annan jóladag eins og áður er
getið. Ennfremur verður tvísöng
ur með orgelundirleik og einleik
á orgel kirkjunnar leikur söng-
stjórinn.
Styrktarfélögum kórsins er
ætlaður forgangsréttur á að-
göngumiðum að hljómleikum
þessum til laugardagskvölds
23. des. n. k.
Eftir áramótin mun kórinn
hefja æfingar á sinni venjulegu
vetrarsöngskrá, sem hann mun
væntanlega flytja í apríl n. k.
Það hefur verið nú um langt
skeið fastur þáttur í menning-
ar og skemmtanalífi bæjarbúa,
að karlakórinn „Þrestir“ hefur
efnt til söngskemmtunar fyrir
bæjarbúa, þeim til gagns og
ánægju. Er ekki vafi á, að mörg-
um leiki hugur á að komast á
kirkjuhljómleikana á annan jóla-
dag.
Góðtemplarahúsið.
Annan jóladag: Skemmtikvöld
templara. 27. des.: Jólatrésfagn-
aður iðnaðarmanna, fyrir börn.
28. des.: Jólatrésfagnaður Sjálf-
stæðisflokksins. 30. des.: Jóla-
trésfagnaður vörubílstjóra.
1. jan.: Jólatrésfagnaður Verka
mannafél. Hlífar, fyrir börn. 2.
jan.: St. Danielsher, fundur. 4.
jan.: St. Morgunstjarnan, fundur.
5. jan. Jólatrésfagnaður bama-
stúkunnar Kærleiksbandið. 7.
jan.: Jólatrésfagnaður st. Daniels
hers, fyrir aldrað fólk.
Tobba og tung:lið
Þér þykir einkennilegt, hvern-
ig tunglið gat haft áhrif á, að
ekkert varð úr samdrætti milli
Tobbu og mín.
Til þess að gera þér málið
skiljanlegra, skal ég nú segja þér
alla söguna.
Ég verð að fara rúm 40 ár aft-
ur í tímann. Eg var 19 ára gam-
all stráklingur og lítið farinn að
hugsa um kvenfólk.
Þó get ég ekki alveg borið á
móti því, að ég væri farinn að
veita snoppufríðum stúlkum eft-
irtekt.
Þetta ár réðist ég sem vinnu-
maður til efnaðs bónda í næstu
sveit við þá, er ég var fæddur
og uppalinn í.
Hann var ekkjumaður, orðinn
gamall og sjón og heyrn farin að
bila.
Hann átti eina dóttur, er var
fyrir framan hjá honum, hét hún
Þorbjörg og var í daglegu tali
kölluð Tobba eða þá Lækjar-
Tobba. En jörðin hét Lækur og
Tobba kennd við bæjarnafnið
eins og hver annar gripur þaðan.
Komin var Tobba af ferming-
araldri — einhvers staðar milli
þrítugs og fertugs.
Ég komst aldrei að hinu sanna
þessu viðvíkjandi. En grunur
minn var samt sá, að hún muni
hafa verið nær fertugu.
Henni var eins og máske fleir-
um af því kyninu, illa við að segja
til aldurs síns.
Ogift var hún, þrátt fyrir all-
ar tilraunir, sem gárungarnir
sögðu, að hún gerði til að krækja
sér í pilt.
Laglega var ekki hægt að
segja Tobbu. Hún var fremur
hávaxin, lotin og axlaslöpp,
hálslöng og kjálkamikil, fremur
munnstór og með þykkar varir,
nefið lítið og brett upp að fram-
an og í fljótu bragði leit hún út
fyrir að vera tileygð, en þó var
það ekki svo mikið, að orð væri
á því gerandi. Ennið var lágt
og umkringt þykku, hrokknu,
skolbrúnu hári.
Hárið var það eina, sem prýddi
hana, því það var mikið og sítt.
En svo var líka eitt við andlit
hennar, sem lítti hana stórmikið.
Það var varta á neðri vör.
Varta þessi var stór og Ijót,
og eins og tifaði til, sérstaklega
ef Tobba var í æstu skapi.
Þú heyrir á þessarflýsingu, sem
mér er óhætt að segja að sé nokk-
urnveginn rétt, að kyssilega var
ekki hægt að segja hana. Og skap
ið var eins og veðráttan í apríl-
mánuði 'öldungis óútreiknanlegt.
En hún stóð til að erfa mikið,
á þeirra daga mælilcvarða, og
það gat verið þungt á metunum
og bætt upp margan ókostinn.
Og þótt ég aldrei væri skotinn
í henni, er óvíst, hvað hefði getað
skeð, ef tunglið hefði ekki komið
í veg fyrir það. Því ekki hafði
ég verið lengi í vistinni, er ég
þóttist verða þess var, að henni
stóð ekki á sama um mig.
Smásaga eftir S. G.
Hvernig ég fór að finna það?
Það er, undir þannig kringum-
stæðum, eins og maður hafi
sjötta skilningarvitið, er ótvírætt
segi manni til svoleiðis hluta.
Og svo er það atlætið.
Það fór að verða bæði betra og
meira í aski mínum, en hjá hin-
um vinnumönnunum.
En Tobba var sú er skammtaði.
Eins kom líka ólundarsvipur
á hana, ef ég galgopaðist við
aðrar stúlkur en hana.
Ég tala nú ekki um, að enginn
mátti hjálpa henrii á hestbak,
nema ég, og ef eitthvað fór aflaga
hjá henni var sjálfsagt að kalla
á mig til að laga misfellurnar.
Og eftir að sezt var að tóvinnu
um veturinn var alveg ótrúlegt,
hvað margar bandhespur flækt-
ust í höndunum á henni og alltaf
var kallað á mig til aðstoðar við
að greiða úr flækjunni.
Það leiddi af sjálfu sér, að þeg-
ar hespan var komin í einn hnút,
að þá var ekki langt á milli okk-
ar við greiðsluna.
En þegar þannig er setið hlið
við hlið, verður maður var við
ýmislegt.
Nú er það létt en hlýtt hand-
tak, nú andvarp eða augnatillit
og nú hallar hún sér áfram og
eins og af tilviljun koma kinnarn-
ar saman, eitt andartak er stað-
næmst og önnur hreyfing nota-
leg kemur í staðinn.
Af öllu þessu og ýmsu öðru
þóttist ég vita, þótt óreyndur
væri, að óhætt mundi mér vera,
að minnsta kosti að taka yfir um
hana, án þess að hún stykki upp
á nef sér eða færi að kvarta. En
aldrei gerði ég það nú samt.
En þegar ég var kominn frá
henni, hálfsá ég þó eftir að hafa
ekki gert það.
Þá flugu mér í hug jarðirnar
og peningarnir, er hún stóð til
að erfa. Og þótt ást væri engin,
þá virtist mér samt þá stundina,
að auðurinn gæti bætt mikið upp.
Þannig leið veturinn fram yfir
hátíðar. Þá skrapp ég heim og
ætlaði að dvelja þar í tvo daga
og koma að Læk aftur á fjórða
degi.
Áður en ég fór bað Tobba mig
um að fá að verða samferða mér
heim, er ég kæmi aftur, því ef
gott yrði veður ætlaði hún út að
Grund þann dag að finna kunn-
ingjastúlku sína.
Ég lofaði því, og nú segir ekki
af ferðum mínum fyrr en ég kem
að Grund á heimleið.
Þar var Tobba fyrir og varð
mér samferða.
Áliðið var orðið dags, en bjart
af tungli, þótt það að vísu væði
í skýjum af og tií.
Ég hafði í ferðinni bragðað
vín, þó ekki svo mikið, að á mér
sæi, en þó nóg til þess að gera
mig örari og fleirtalaðri en ég
var vanur að vera.
Eg leiddi Tobbu og bar yfir
smálæki og lét túlann óspart
ganga.
En þótt ég segði margt, þá
var það allt græskulaust og ekk-
ert þannig, er gefið gæti henni
tilefni til að halda,, að alvara
fyJgdi.
Þó brutust ýmsar hugsanir
fram í huga mér. Hún átti jarðir
og peninga. Ég var ungur, hún
fullorðin og þá virtist mér ekki
ólíklegt, að hún mundi hrökkva
upp af fyrr en ég.
Manni getur dottið mörg vit-
leysan í hug og þá víst sérstak-
lega, þegar maður er hreyfur af
víni.
Ætti ég að segja þér allt, sem
mér flaug í hug í þessari ferð,
yrði það langt mál og þess vegna
sleppi ég því.
Skrítið þótti mér, að eftir því,
sem við komum nær heimilinu,
varð Tobba hljóðari og fátalaðri.
Það var alveg eins og hún ótt-
aðist, að einhver mundi heyra til
okkar.
Þó var komin hánótt og allir í
fasta svefni og ekkert sagt, sem
allir máttu ekki heyra.
Auðheyrt var að hún var þungt
hugsandi, því stundum var eins
og hún heyrði ekki hvað ég sagði
eða þá, að hún svaraði mér út í
hött.
Er við komum í hlaðið mælti
hún svo lágt, að ég varla heyrði,
að við skyldum hafa hljótt um
okkur og fara fyrst inn í stofu.
Hún ætti þar örlitla hressingu,
er hún ætlaði að veita mér fyrir
fylgdina.
Ég heyrði, að óstyrkur var í
röddinni og fann að hönd henn-
ar titraði, er hún leiddi mig inn
göngin. Á andardrætti hennar
heyrði ég, að henni var órótt
innanbrjósts.
Þegar í stofuna var komið,
hvað hún óþarft að kveikja. Nóg
væri birtan af tunglinu.
Hún náði í hressinguna og hélt
víninu fast að mér, svo að ekki
setti að mér eftir gönguna.
Saup ég drjúgan á.
Nú var það þannig með mig,
ef ég fann á mér, að ég varð
glaður og léttur í lund og vildi
hafa aðra glaða. Einnig þurfti
ég lítið hlátursefni til að fara að
skellihlægja.
Tunglið óð enn í skýjum. Var
því aðra stundina, er máninn
skein inn um gluggann bjart í
stofunni, en dimmt á milli.
Einmitt er tunglið hvarf á bak
við kolsvart ský og þögn hafði
varað lengi á báðar hliðar, rauf
Tobba þögnina.
Orðin komu á slitringi og and-
ardrátturinn var tíður og óstyrk-
ur.
Hún þakkaði mér með fögrum
orðum fyrir samfylgdina, um leið
og hún tók innilega í hönd mér,
°g gat þess meðal margs annars,
að gótt ætti sú kona, er síðar-
meir á lífsleiðinni hefði svo styrk-
an arm sem minn að styðjast
við. En lífið væri nú einu sinni
svona. Sumum veittist allt af þvi,
Framhald á bls. 4

I