Eyjablaðið - 12.03.1944, Page 1
EYJABLAÐIÐ
1. tölublað
12. marz 1944
5. árgangur
Sókn hinna vesælu
Sagnaþáttur af Víði og köppunum þrem
Vestmannaeyingum er það
kunnugt að regluleg útkoma Eyja-
blaðsins hindraðist snemma á ár-
inu 1942 og hefur blaðið ekki
getað komið út síðan nema endr-
um og sinnurn. Ástæðan til þessa
er, svo sem margan mun reka
minni til, sú, að Sj álfstæðisflokk-
urinn skákaði prentfrelsinu hér í
hróksvaldi peninga sinna fyrir síð-
ustu bæjarstjórnarkosningar, með
því að láta eitt af fyrirtækjum
sínum kaupa Eyjaprentsmiðjuna
og byggja út úr henni öllu, sem
skaðlegt gæti talizt kjörfylgi
flokksins.
En ekki þótti það eitt, að þagga
niður í andstæðingunum, næg
ráðstöfun til þess að tryggja var-
anlegt gengi „flokks-hugsjón-
anna“.
Víðir var tekiim af Magnúsi
gamla á Sólvangi, nauðugum eða
viljugum — Jóhann Þ. Jósefsson
skrifaði halelúja-grein um karlinn
í Morgunblaðið og hrósaði Magn-
úsi einhver ósköp fyrir það, að
hafa gefið Sj álfstæðisflokknum í
Vestmannaeyjum blaðið Víði, en
Víðir sagði að Magnús hefði selt
flokknum blaðið fyrir tvö eða
þrjú hundruð krónur. En með
hverjum hætti, sem eigendaskiptin
urðu, þá var bleðillinn látinn
koma út helmingi þéttar en áður
hafði tíðkazt, eða vikulega í stað-
inn fyrir á hálfs mánaðar fresti
áður, og sjálfur formaður flokks-
ins og aðal lýðskrumari settur rit-
stjóri.
Hið meinlausa rabb Magnúsar
gamla um veðurfar, fiskafla og
grassprettu, sem um mörg ár hafði
verið aðalefni blaðsins, þótti nú
ekki lengur nægilegt til þess að
sanna lesendunum ágæti flokksins.
Einar Sigurðsspn varð að sýna
mönnum hver baráttumaður hann
var. Baráttan gegn Sósíalista-
flokknum og hinu vaxandi gengi
hans varð nú aðaf viðfangsefni
blaðsins, og kom þá vel í ljós, að
einokunin á prentfrelsinu var ekki
út í loftið gerð.
I ritstjórninni kom þó fljótt í
ljós sá eiginleiki Einars Sigurðs-
sonar, sem Vestmannaeyingum
var raunar áður vel kunnur, að
maðurinn er jafnan betri í upp-
hafi en til úthalds. Dofnuðu eggj-
ar hans því fljótt. En slíkt mátti
aldrei ske mitt í hinni miklu út-
breiðslusókn Sj álfstæðisflokksins.
Var því fenginn til mann-sperðill
einn mundi sagt verða, ef eigi
væri um opinberan starfsmann
að ræða, en hegningarlöggjöfin
heimtar upp á að um slíka sé eigi
talað með óvirðingu og því skal
einungis sagt, maður einn, Ragn-
ar Halldórsson að nafni, að gegna
ritstjórn Víðis.
Frh. á 3. síðu..
S j ómannaf élagið
Jöiunn vinnui*
glæsilegan sigur í
deilu við eigendur
ísfiskflutninga-
skipa
Hinn 15. febrúar s.l. sáu bæjar-
búar víðsvegar um bæinn auglýs-
ingar frá Sjómannafélaginu Jötni,
þar sem boðað var verkfall við
þau fjögur ísfiskflutningaskip, er
gerð eru út héðan frá Eyjum, og
skyldi verkfallið hefjast frá og
með næsta degi.
Þetta vakti að vonum mikla at-
hygli bæjarbúa. En með því að á-
stæða er til að ætla, að ekki hafi
menn almennt átt þess kost að vita
um gang þessa máls, fram yfir
það sem götuauglýsingar og laus-
leg afspurn gáfu til kynna, þótti
Eyjablaðinu rétt að lýsa gangi
deilunnar í höfuðdráttum og birt-
ir því hér frásögn Sigurðar Stef-
ánssonar formanns Jötuns. Hann
segir svo:
Jötunn átti engan taxta fyrir
sjómenn á ísfiskflutningaskípum,
en því hafði oft verið hreyft inn-
an félagsins, að við svo búið
mætti ekki sitja, þar sem slík út-
gerð fór hér í vöxt á síðustu tím-
um og þar af leiðandi áttu æ fleiri
Sigurður Stefánsson.
sjómenn afkomu sína undir ó-
samningstryggðu samkomulagi
við atvinnurekendur.
Á félagsfundi síðast í janúar
var svo samþykkt að stilla upp
taxta þeim, sem auglýstur var um
síðustu áramót af mörgum félög-
um sjómanna víðsvegar að af
laadinu.
Þó skyldi taxtinn lítið eitt
breyttur að því er snerti manna-
fjölda á skipunum, þannig að Jöt-
unn taldi nægjanlegt að hafa 3 há-
seta á skipum undir 150 smál. í
stað þess að hinn auglýsti taxti
gerði ráð fyrir 4 hásetum.
Allir útgerðarmenn, sem í hlut
áttu, mótmæltu taxtanum.
Jötunn var engu að síður stað-
ráðinn í að knýja hann fram og
gætti þess jafnan að fara að lög-
um í öllum sínum aðgerðum í
málinu. Var nú látin fram fara
allsherjar atkvæðagreiðsla um
heimild til vinnustöðvunar og var
sú atkvæðagreiðsla nær einróma
jákvæð.
Að tilskildum fresti liðnum
auglýsti Jötunn svo vinnustöðvun
við öll 4 skipin, sem um var að
ræða, og kom hún til framkvæmda
hinn 16 febrúar.
Þegar að morgni þess dags
barst Jötni bréf frá Helga Bene-
diktssyni, eiganda tveggja skip-
anna, sem um var að ræða, þar
sem hann tilkynnti að búið væri
að skrá á v.s. Helga samkvæmt
taxtanum og frá sama degi teldi
hann v.s. Skaftfelling heyra undir
sama taxta.
Eigandi v.s. Álseyjar, Gísli
Magússon samdi og áður en af-
greiðsla skyldi hefjast á skipi
hans.
Eigendur e.s. Sæfells létu skip
sitt aftur á móti bíða í verkbann-
inu nokkra daga óafgreitt, en af-
skráðu háseta og kyndara. En
liinn 21. febrúar gengu þeir svo
að taxtanum eins og aðrir útgerð-
armenn höfðu þá gert.
Þar með hafði Jötunn unnið al-
geran sigur í deilunni.
Þannig sagðist Sigurði frá þess-
ari fyrstu kaupdeilu, sem hin nýja
stjórn Jötuns leiddi svo farsællega
til lykta á fyrsta mánuði starfs-
tímabils síns.
Taxti sá, sem deilan stóð um, er
birtur hér á öðrum stað í blaðinu.
Bæjarmál
Undanfarið hefur verið tíðinda-
lítið á vettvangi bæjarmálanna,
enda má svo heita, að nú ríki
millibilsástand í þeim málum. Ný
fj árhagsáætlun fyrir bæinn er nú
í uppsiglingu, vonum síðar, svo
sem venja er hér, og enn engar
upplýsingar fyrir hendi um það,
hvernig hin síðasta fellur saman
við raunverulega útkomu. Sjálf-
sagt hefur margt farið fram úr
áætlun, en aðrir gjaldaliðir aldrei
komið til framkvæmda. Stærstu
liðirnir eru þar kr. 200 þús. til
fyrirhleðslu og uppfyllingar frá
Bæjarbryggju í Bratta og kr. 100
þús. til samskóla. Þessir tveir lið-
ir, að upphæð kr. 300 þús. voru
samþykktir, eftir að fj árhagsáætl-
un síðasta árs kom fram og hin
fyrirhugaða útsvarsáætlun hækk-
uð um nefnda upjrhæð. Á móti
þessum liðum voru sjálfstæðis-
mennirnir í bæjarstjórn, allír aðr-
ir en Einar Sigurðsson. Síðastlið-
ið haust, þegar sýnt þótti, að ekk-
ert yrði úr framkvæmdum í þess-
um málum, var samþykkt tillaga
frá Einari Sigurðssyni um að
halda eftir þessari upphæð, kr.
300 þús., til þess að fyrirbyggja,
að þær yrðu notaðar til annarra
hluta. Tillaga þessi var vitanlega
hrein vantraustsyfirlýsing á fram-
kvæmdastjórn bæjarins, þar sem
E. S. lýsti því yfir, að hann tryði
eigi flokksbræðrum sínum til.þess
að fara með fé þetta í samræmi
við samþykkt bæjarstjórnarinnar.