Eyjablaðið - 12.09.1957, Blaðsíða 1
i <S.
an>am>ur
Vcstmannaeyjum 12. sept. 1957
4. tölublað.
Ársœll Sveinsson setur lslands-
met í málaferlum,
Nýlega eru fallnir í undirréffi 30 dómar í
gjaldeyrismólum skipverjanna á bótum Ár-
sæls Sveinssonar. Var Ársæll dæmdur til að
greiða skipverjum bóta sinna hiut úr gjald-
eyrisfrsðindunum, eins og aðrir útgerðar-
mesin, auk vaxta og mólskosfnaðar, sem
mun nema samtals í kringum 200 þús. kr.
!>(’) lesendmn Kyjablaðsins sé
að nokkrn kunn forsaga þessaru
gjaldeyrismála þykir rétt að
rilja liana upjj lil skvringar þeg-
ar greint er Irá framkomu lor-
seta bæjarst jórnar við skipverja
sína, en margir þeirra hala
þjónað lionum at trúmennsku
um ijölda ára.
Þegar tiskkaupendur greiddu
útgerðarinönmnn uppbót á
liskverðið árið 1951 kröfðu sjó-
menn hér um hlut úr þeirri
verðuppbót. Þó fjöldinn allur
af útgerðarmönnum hér teldu
að þeir ;ettu að greiða lilut úr
nefndri verðuppbót taldi Lands-
samband íslenzkra útgerðar-
manna þá ekki greiðsluskylda
og urðu því sjóinannafélögin að
leita úrskurðar dómstólanna.
Eitt mál var rekið sem próf-
niál og féll, sem kunnugt er,
sjónKÖnnum í vif, bæði í undir-
rétti og Hæstarétti. Allir útgerð-
armenn hér nema Ársæll Sveins-
son greiddu þá sjómönnum sín-
uni Idut ur verðuppbóiinni og
jafm þeir sem keypt höfðu lisk-
inn af sjómönnum og saltað
liaim sjálfir. Ársæll einn laldi
réttlatt að lians sjómenn fengju
minna verð lyrir fiskinn en aðr-
ir, en þar sem hér var uin liil-
ar upplueðir að ræða, 500 til
(ioo krónur á mann, nenntu sjó-
mennirnir ekki að lara í um-
langsmikil málafeiii lyrir slíka
smáupphæð.
Þær krónur, ásamt smáninni
sem fylgja þeim, eru því Ársæls
enn í dag.
Þegar svo höfðu’gengið dóm-
ar um að sjómönnum bæri
hlutur úr gjaldeyrisuppbótum
íhaldsforsetinn,
sem sveik sjó-
menn sína um
uppgjör í heilt
ár, þótt réttur
þeirra væri stað-
festur af Hæsta-
rétti.
áranna i().-,2 og 1959 og stjórn
f 11 vegsbæivda lél agsins hafði
lengið því framgengt að bank-
inn lánaði þeim útgerðarmönn-
um sem þess þyrftu með til að
standa skil á þeim greiðslum
gerðu allir útgerðarmenn, nema
Ársæll Sveinsson, upp þær
gjaldeyrisgreiðslur við sjómenn
sína.
Ársæll Sveinsson ætlaði að
Ieika sama leikinn og áður,
neita að greiða í trausti þess að
þar við yrði látið sitja.
Kn nú var þolinmæði sjé)-
mannanna . þrotin enda um
margfált stærri upphæðir að
ræða. Ké)lu þeir j)VÍ sjómanna-
félögunum að innheimta fyrir
sig hina vangoldnu liluti.
Upjjhaið sú sem um var deiit
og Árs;ell hefúr nú verið dæmd-
ur lil að greiða er 140 lil 150
jtús. kr. Þá var hann dæmdur
J til að greiða ö% vexti á alla
| upph.eðina frá 1. jan. 1954, en
j jjað munu vera um 30 jnis. kr.
og auk þess í málskostnað uin
t'", jrús. kr. eða öl 1 ujjphæðin
samtals um 200 þús. kr.
Þö að þess séu dærni að at-
vinnurekendur refjist við að
greiða launþegum kaujr þeirra,
mun jjað vera algjört einsdæmi
að éinn atvinnurekandi neyði
40 starfsmenn sína til málalerla
gegn sér út al hliðstæðri kauj)-
greiðslu og áður höfðu gengið
domar um, tvisvar í undirrétti
og einu sinni í Hæstarétti og
baka með j>\ í sjálliim sér tug-
um jjúsunda í auknum útgjöld-
um að (ij)örlu.
Hvað helði liann jjábbi orð-
ið, ef hann helði hert? sagði
strákurinn.
Ársæll Sveirisson liefur talið
sig vera sérstakan vin sjéimanna
og ýmsir hafa giap/.i á að laka
hann alvariega í Jjeim efnum,
cins og marka má af jtví, að 11111
fjölda ára helhir hunuin verið
ÞqS runnu upp nýir
fímor.
Vestmannaeyingar haf'a átt
því láni að fagna um alllangt
árabil, að atvinnuleysis hel'ur
ekki gætt hér að neinu ráði. Á
Jt\ í hefur það byggzt, að byggð-
arlagið hefur blómgazt og vaxið
öl I eftirstríðsárin og hagur
vinnandi lólks hefur óvíða ver-
ið betri en hér allt til Jressa.
Sú nýsköpun atvinnulífsins,
sem Iram fór á fyrstu árum ís-
lenz.ka lýðveldisins gjörbreytti í
rauninni ailri aðstöðu fiskfram-
leiðslub.æjar eins og Vestmanna-
j eyja. Atvirúiuleysið, sem svo
lengi hafði sniðið efnahagsleg-
um möguleikum almennings
þriingan stakk, og jalnan fylgdi
hverju síðsumri og hausti allt
líI áramóta, var í rauninni rek-
ið ;i dyr með útgerð togaranna,
þeirra skipa, setn ekki voru
bundin við fiskigöngur á næstu
miðtim heldur gátu fært vinnu-
fúsum höndum verkefni á þeim
falið það heiðursstarf á sjó-
mannadaginn, að setja hátíðar-
liöld sjómanna með ræðu, en
Jtað sýna brjóstheilindi bæjar-
st jórnarforsetans að hann skyldi
laka slíka liluti að sér síðasta
sj(')inannadag á sama tíma og
hann krafðist þess af réttvísinni
að hann yrði ekki dæmdur lil
að greiða 40 sjómönnum sínum
nema samtals um 5000 kr. Jtegat
hann skuldaði |)eim 170—180
|)éis.
Svona forherta geta aukin
völd og mannvirðingar hjá í-
haldinu gcrl heiðarlegustu
menn.
tímum, sem áður voru tekju-
lausar eyðslur.
Vestmannaeyingar voru al
líli og sál þátttakendur í hinni
nýju atvinnu-upjjbyggingu, sem
])á hélt í hlað. Hingað voru, svo
sem flestir niuna, keyptir tveir
nýsk()j)unartogarar og gerðir
héðan út. Hleypli Jjað miklum
fji'irskap í atvinnulífið og varð
ujjphaf að jjví stórframkvæmda-
tímabili sem hér helur verið
síðasta áratuginn, og munu jjess
lá dæmi í víðri veröld að í fjög-
ur þúsund manna bæ hafi ver-
ið jafnmikið byggt. al' íbúðar-
luisum og iðjuveruiii á einum
áratug.
En íhaldsöflin núðu aS
draga okkur affurúbak.
Rekstur skijjanna sjálfra gekk
að vísu nokkuð misjafnlega og
ýmis atriði í stjórn þeirra voru
ekki hafin yfir gagnrýni. Fjár-
hagslegir örðugleikar bæjarút-
Framhald á 2. síðu.
Atvinnuleysið hefur
nú haldið hér innreið
á ný.
Skammsýni bæjarstjórnarmeirihlufans í at-
vinnumólum er nú deginum Ijósara.