Austri - 10.06.1967, Side 1

xB
Austvi
Kitstjórar og ábyrgðaxmenn:
Kristján Ingólfsson
Viilijálniur Hjálmaxsson
Fjármál og auglýsingar:
Bjöm Steindórsson,
Prentsm. ÁSPÚN
12. árgangur
10. júní 1967
11. tölublað
Þefr sem fefla vilja Viðreísnar-
stjórnina kjósa B-LISTANN
Á morgun ganga íslenzkir
stjórnmálaflokkar undir dóm
þjóðarinnar. í kjörklefanum vel
ur þjóðin sér ríkisstjórn til
næstu fjögurra ára. Enginn
fær séð fyrir 1 smáum atriðum
viðiburðarás framtíðarinnar. En
að fortíð skal hyggja, þá fram-
tíð skal bygigja. Af söigu síðustu
ára getum við metið afstöðu til
einistakra mála, sem örugglega
munu kalla að á næsta kjör-
tímabili. Við getum vegið og
metið þá stjómarstefnu, sem
rífct hefur yfir Islandi undan-
farin 7% ár. I gegnum móðu á-
róðurs og kosningspennu skul-
um við gera okkur meginatriðin
Ijós. Smáatriði eiga ekki að ráða
því hvar krossinn verður sett-
ur á seðilinn.
Guðmund Bjömsson fram-
kvæmdastjóra, Stöðvarfirði, er
óþarfi að kynna fyrir austfirzk-
um lesendum, svo lengi hefur
hann staðið í fremstu víglínu í
sambandi við atvinnurekstur
hér austan lands- Tíðindamað-
ur Austra heimsótti Guðmund
og bað hann að skýra lesend-
um blaðsins frá afkomu-
möguleifcum atvinnufyrirtækja
undir viðreisn.
— Hver em helztu atvinnu-
fyrirtæki ykkar Stöðfirðinga í
dag, Guðmundur?
— Það er síldarverksmiðjan
Saxa, sem er ársgömul, söltun-
arstöðin Steðji, Hraðfrystihús
Stöðfirðinga h.f., Kaupfélag
Stöðfirðinga og síðast en ekki
sizt Varðarútgerðin h.f. Það
fyrirtæki hefur nýlega selt bát
sinn Heimi SU 100 til Hnifs-
dals en á von á nýjum 440 smá-
lesta bát í septemberlok í haust.
Er hann í smiðum í Noregi.
— Þú ert meira og minna við-
riðinn rékstur þessara fyrir-
tækja, Guðmundur. Hvemig vilt
þú segja, að reksturinn gangi
á viðreisnartímum ?
— Ég myndi segja, að rnikill
afli, einkum síldarafli, og hátt
verð á útflutningsafurðum allt
fram á siðastliðið ár, hafi vefið
IDKIiISNARSTJ ÖKN‘ ‘
Á haustmánuðum 1959 gengu
Sjálfstæðisflokkur og Alþýðu-
flofckur saman til stjómarmynd
unar. Þeir boðuðu nýja efna-
hagsstefnu, þeir boðuðu VIÐ-
REISN á öllum sviðum þjóðlífs-
ins. Á kostnað alþjóðar var út-
gefinn ritlingur undir því heiti.
Hann flutti ofckur boðskap um
Heilbrigðan grundvöll efna-
hagsmála.
Afnám bótakerfis.
Tvöfaldaðar tryggingar.
Jafnvægi í peningamálum.
Þetta hljómaði sveimér ekki
óglæsilega á köldum haust dög-
um árið 1959.
Ríkisstjómin tók sér sannar-
lega mikinn vanda á herðar.
Fólkið í landinu óskaði henni
velfamaðar að stjórna landinu
atvinnufyrirtækjum við sjávar-
síðaxna mjög hagstætt. En það
er meira en hægt er að segja
um flestar aðgerðir viðreisnar-
stjómarinnar. Þær virðast
manni vel flestar miðaðar við
að aufca dýrtíðina og þrengja
hag útflutningsatvinnuveganna.
Þannig hafa stofnlán til at-
vinnufyrirtækja, auk þess að
vera alls ófullnægjandi í krónu-
tölu, verið rýrð með því að ætla
fyrirtækjunum styttri tíma en
áður var, til að greiða þau upp.
Era því vel flest atvinnufyrir-
tæki við sjávarsíðuna með lang-
an og stóran lausaskuldahala.
Tel ég bráðnauðsynlegt að at-
vinnufyrirtækjunum verði veitt
stofnlán til eigi styttri tíma en
15 ára, svo að lausaskuldahal-
inn geti horfið.
Þá hafa endurbaup Seðla-
bankans á afurðavíxlum verið
lækkuð mjög vemlega, eða úr
67% niður í rúmlega 50%, en
það þýðir, að ef atvinnufyrir-
tækin eiga að fá sömu fyrir-
greiðslu í sínum viðskiptabanka
og áður var, þá þarf viðskipta-
bankinn að leggja fram þennan
misrnun. Verða þær krónur þá
ekiki ta annara útlána.
Ekki hygg ég, að margir at-
vinnurekendur né aðrir þeir,
sem bezt, og andstæðingamir
gáfu henni fullan frið meðan
það reyndist unnt.
GÓÐÆRI
Viðreisnarstjómin reyndist
heppin með árferði. Sáldveiði
meiri en verið hafði nokkru
sinni fyrr. Verðlag á síldaraf-
urðuim reyndist hátt. Allt átti
þvi að geta farið blessunarlega.
Ástandið gaf sannarlega mögu-
leika til viðreisnar til lands og
sjávar. En þó leið ekki á löngu
þar til séð var, að eitthvað var
öðmvísi en skyldi:
HVERT RENNA
PENIN G ARNIR
Atvinnuvegirnir eru undir-
staða þjóðlífsins. Á þeim byggj-
ast lífekjör almennings. Á þeim
byggjast möguleikarnir fyrir
sem á lánefé þurfa að halda,
grétu sáran, þótt vextir væru
lækkaðir.
Stjórnarstefnan í heild virðist
við það miðuð að auka va'ld
og velgengni kaupsýslubraskara
og alls konar milliliða, sem vel
flestir hafa hreiðrað um sig í
Reykjavík, á kostnað hinna,
sem skapa útflutningsverðmæti
þjóðarinnar, og hafa all flestir
kosið sér búsetu úti á lands-
byggðinni.
Virðist manni því efcki annað
Framhald á bls. 3
velferð þjóðarinnar. Það er því
hverri ríkisstjóm bein skylda
að sjá svo um að undirstöðu at-
vinnuvegimir búi við nægjan-
legt öryggi.
Þetta hefði 'nú ríkisstjóm-
okkar Islendinga sannarlega átt
að muna.
En annað hvort mundi hún
það ekki, eða vildi ekki muna.
Utkoman er a.m.k. sú í dag, að
íslenzkir undirstöðuatvinnuveg-
ir em ver staddir en dærni em
til um áður, sallt frá því að
kreppunni lauk.
Ef draga má ályktanir af um
mælum formanns Sölumiðstöðv-
ar Hraðfrystihúsanna, þá era
hraðfrystihúsin í algerðri efna-
hagskröm.
Togaraflotinn hefur á þessu
tímabili verði látinn drabbast
niður.
Enginn gmndvöllur reynist
lengur fyrir því, að gera út
smærrí fiskibáta, sem hingað til
hafa þó iagt drjúgan hlut til
þjóðarbúsins, og verstöðvar
eins og Homafjörður og Vest-
mannaeyjar hafa t.d. byggst á.
Sildariðnaðurinn hér eystra
sem er stærsti gjaldeyrisöflun-
araðili í þjóðfélaginu býr við
slíka rekstrarörðugleika að hon
um liggur við strandi. Stofn-
lán til hans em af svo skom-
um skammti, að hann verður að
byggja sig upp af fjármagni,
er hann tekur út úr rekstri sín-
um, svo og alls konar skamm-
tíma lánum, sem greiðast verða
upp á örfáum árum.
Búið er þannig að lajndbún-
aðinum, að útilokað er, að hann
geti þróast með eðlilegum
hætti.
Iðnfyrirtækin falla hvert um
annað þvert, sakir fjármagns-
skorts, og vegna þess að allar
gáttir innflutningsverzlunar
innar hafa verið opnaðar svo
snöggt, að þau ern engan veg-
inn undir það búin að standast
slíka samkeppni.
Þetta ber allt að einum
branni. Atvinnufyrirtækin berj-
ast í bökkum og Lögbirtingar-
blaðið verður að koma út í tvö-
földu broti vegna nauðungar-
auglýsinga.
En fyrir hverja er þá stjómin
að starfa?
Framihald á bls. 2
Þeir fleyta rjómann sem fjærst standa