Eyjablaðið - 31.01.1961, Blaðsíða 1

EYJABLAÐIÐ
22. árgangur.
Vestmannaeyjum, 31. janúor 1961.
3. tölublað.
Landverkafólkið mun knýja fram
hækkað kaup
Verkfall Verkalýðsfélags Vestmannaeyja og Snót-
ar hófst 25. janúor. - Samúðarverkfall Jötuns
og Vélstjórafélagsins hefsr 4. febrúar.
Hið almenna kaup verkamanna og verkakvenna er svo
lógt og veitir svo ófullkomna lífsmöguleika í dýrtíðarhaf-
róti yfirstandandi tíma, að engan þarf að furða ó því,
þótt stértarfélögin geri alvarlega tilraun til að ná fram
kjarabótum.
Verkalýðsfélag Vestmanna-
eyja og Verkakvennafélagið
Snót hafa af knýjandi nauð-
syn hafið vinnustöðvun til að
fylgja fram samningsgerð um
kanpkröfur sínar frá síðustu
áramótum.
Sjómenn fengu 20—25%
hækkun.
Sjómenn hafa nú samið um
kjör sín á yfirstandandi vetri
og er auðsætt, að þeir hafa í
þeim samningum fengið veru--
lega kjarbót, að því er ætla má
20—25% hækkun frá síðasta ári.
Allt síðastliðið ár stóðu samn
ingar landverkafólksins opnir
og sumpart ónýttir með lagaboð
um. Það verða því allir að játa,
að til þess liggja hin eðlilegustu
rök að samið verði nú um bætt
kjör verkafólks.
En þótt réttmæti aðgerða
verkafólksins sé almennt viður
kennt og að minnsta kosti aðal-
krafa verkalýðsfélaganna, 20%
kauphækkun, talin eðlileg, þá
reyna þó ýmsar málpípur íhalds
ins að tína til mótbárur og and
mæli gegn skjótum og eðlileg-
um kauphækkunarsamningi.
Skulu nú helztu andmælin
lítillega skoðuð og réttmæti
þeirrar hugsunar ,sem að baki
þeim Hggur, athuguð:
Vilí/u þeir nýja stöðvun ó
hávertíð?
Fyrsta mótbáran er jafnan sú,
að verkalýðsfélögin hér hefðu
átt að bíða eftir Dagsbrún í
Reykjavík með samninga. Þar
cr því til að svara, að líklegt er
að Dagsbrún knýji fram samn-
inga síðar í vetur, máske í marz
mánuði.
Verkamenn og verkakonur
hér eru um skeið búin að vera
í óbeinu verkfalli vegna þess,
að flotinn hefur af öðrum á-
stæðum verið bundinn. Það
væri því í fyllsta máta óeðlilegt
að reyna ekki samhliða þeirri
stöðvun að leysa mál landverka
fólksins — eða hver mundi held
ur kjósa annað verkfall og þá
ofan í hávertíðina? Það er al-
veg víst, að ýmsir þeir, sem nú
reyna að draga réttmæti yfir-
standandi verkfalls í efa og hafa
á orði að bíða hefði átt eftir
Dagsbrún, þeir hefðu sagt ljótt
um samstöðu með Dagsbrún í
nýju verkfalli eftir að vertíð var
komin á skrið.
Hafa þeir eingöngu skyldur en
engin réttindi?
Önnur mótbáran gegn samn-
ingum þegar í stað er sú, að at-
vinnurekendur geti ekki samið
vegna kauphækkunarbanns at-
vinnurekenda í Reykjavík. Rétt
er það, að ekki skortir auðmenn
ina í Vinnuveitendasambandinu
í Reykjavík viljann til að liggja
á kaupi verkafólksins, og við
þau öfl hafa Vestmannaeyingar
löngum verið of leiðitamir.
Hitt er svo algert bull, að samn
ingar án þeirra leyfis séu óhugs
andi.
Hver lætur sér detta í hug,
að reykvískir atvinnurekendur
muni spyrja Vestmannaeyinga
um það, hvað þeir megi semja
um við Dagsbrún, þegar þar að
kemur? Nei, um það verða Eyja
menn hreint ekki spurðir. Og
hver ætlar að dæma vinnuveit-
endur hér svo volaða, að þeir
séu aðilar að Vinnuveitendasam
bandinu með þungar skyldur til
að halda skildi fyrir reykvísk-
um burgeisum, en réttindi hafi
þeir engin til að vera sjálfstæð-
ar persónur.
Allt skraf um réttleysi at-
vinnurekenda hér er því yfir-
skin og úrslitin í vinnudeilunni
velta ekki á réttindum þeirra
heldur manndómi þeirra.
Þar er ekkert að misso.
Þriðja mótbáran og sú síðasta
sem hér verður rakin að sinni
er sú, að það sé stefna ríkis-
valdsins og bankanna, að kaup
megi ekki hækka, og að þeir
sem semja um hækkað kaup
muni engrar náðar njóta á
hærri stöðum. Sjálfsagt eru rík-
isstjórninni ekki gerðar upp
rangar sakir með þessari tilgátu,
en bábilja er það þó, að hugsa
sér þetta einhverja raunveru-
lega hindrun í vegi samninga.
í fyrsta lagi er nú nýbúið að
gera stóra almenna kauphækk-
unarsamninga, þar sem eru sjó-
mannasamningarnir, og í öðru
lagi vita það allir, að enn víð-
tækari samningar um kauphækk
anir eru á næstu grösum. En
það, sem þó gerir endanlega út
af við gildi þessarar ástæðu er
það, að útvegur landsmanna hef
ur aldrei neinnar náðar notið
hjá þessari ríkisstjórn eða stofn-
unum þeim, sem hún á yfir að
ráða, svo í því efni er hreint
ekkert að missa.
Nýir samningar og bætt kjör
ver<Sa knúðir fram.
I þessari kjaradeilu hníga öll
rök að einu marki: Kjör verka
fólks verða að batna, ella verð-
ur vart lífvænt fjölskyldufólki
Framhald á 2. síðu.
Milljónaijón á Hörgeyrargarðinum
Belgiski togarinn Marie Jóse
Rosette, sem strandaði á Hörg-
eyrarhafnargarðinum hinn 10.
jan. s. 1. veltist þar unz hann
brotnaði í spón. Áður hafði
hann þó brotið hafnargarðinn
og stendur nú opið gat gegnum
hann 8—10 m. breitt og opið frá
sjó og upp undir hið þykk-
steypta gólf á garðinum, en það
hangir saman enn sem komið
er.
Út frá gatinu, sem sjórinn
gengur gegnum virðist garður-
inn ætla að halda áfram að
brotna til suðurs og sér því
ekki fyrir endann af tjóni þessu.
Allt er enn á huldu um það,
hver ábyrgð ber á tjóni þessu.
Sumir telja að vátrygging skips
ins muni greiða skaðann.
Aðgerðarleysi bæjaryfirvald-
anna meðan enn var hugsanlegt
að hefta skemmdirnar byggðist
á þeirri hugmynd, að ekki væri
vert að hafast neitt að fyrr en
samband hefði verið haft við
vátryggjendur skipsins.
Sú hugmynd hefur komið
fram í sambandi við tjón það,
sem orðið er og auðsjáanlega
kostar milljónir króna að bæta,
að vert sé að stytta Hörgeyrar-
garðinn.
Hugmynd þessi er frá Jóni
Sigurðssyni hafnsögumanni. —
Bendir hann á, að með þessum
hætti væri hægt að fá innsigiing
una beinni og að hans mati
myndi ókyrrð í höfninni ekki
aukist við styttingu garðsins.