Eyjablaðið - 31.01.1961, Blaðsíða 1

EYJABLA
22. árgangur. Vestmannaeyjum, 31. janúar 1961. 3. tölublað.
Landverkafólkið
hækkað kaup
Verkfall Verkalýðsfélags Vestmannaeyja og Snót'
ar hófst 25. janúar. - Samúðarverkfall Jötuns
og Vélstjórafélagsins hefst 4. febrúar.
Hið almenna kaup verkamanna og verkakvenna er svo
lágt’ og veitir svo ófullkomna lífsmöguleika í dýrtiðarhaf-
róti yfirstandandi tima, að engan þarf að furða á því,
þótt stéttarfélögin geri alvarlega tilraun til að ná fram
kjarabótum.
mun knýja fram
Verkalýðsfélag Vestmanna-
eyja og Vcrkakvennafélagið
Snót hafa af knýjandi nauð-
syn liafið vinnustöðvun til að
fylgja fram samningsgerð um
kaupkröfur sínar frá síðustu
áramótum.
Sjómenn fengu 20—25%
hækkun.
Sjómenn hafa nú samið um
kjör sín á yfirstandandi vetri
og er auðsætt, að þeir hafa í
þeim samningum fengið veru--
lega kjarbót, að því er ætla má
20—25% hækkun frá síðasta ári.
Allt síðastliðið ár stóðu samn
ingar landverkafólksins opnir
og sumpart ónýttir með lagaboð
um. Það verða því allir að játa,
að til þess liggja hin eðlilegustu
rök að samið verði nú um bætt
kjör verkafólks.
En þótt réttmæti aðgerða
verkafólksins sé alnrennt viður
kennt og að nrinnsta kosti aðal-
krafa verkalýðsfélaganna, 20%
kauphækkun, talin eðlileg, jrá
reyna jró ýmsar málpípur íhalds
ins að tína til mótbárur og and
mæli gegn skjótum og eðlileg-
unr kauplrækkunarsamningi.
Skulu nú lrelztu andnrælin
lítillega skoðuð og réttmæti
jreirrar hugsunar ,sem að baki
þeinr liggur, athuguð:
Vih/u þeir nýja stöðvun ó
hóvertíð?
Fyrsta nrótbáran er jafnan sú,
að verkalýðsfélögin hér lrefðu
átt að bíða eftir Dagsbrún í
Reykjavík með samninga. Þar
er því til að svara, að líklegt er
að Dagsbrún knýji fram samn-
inga síðar í vetur, nráske í marz
mánuði.
Verkanrenn og verkakonur
ltér eru um skeið búin að vera
í óbeinu verkfalli vegna jress,
að flotinn hefur af öðrum á-
stæðunr verið bundinn. Það
væri Jrví í fyllsta máta óeðlilegt
að reyna ekki samhliða Jreirri
stöðvun að leysa mál landverka
fólksins — eða lrver mundi held
ur kjósa annað verkfall og þá
ofan í lrávertíðina? Það er al-
veg víst, að ýmsir Jreir, senr nú
reyna að draga réttmæti yfir-
standandi verkfalls í efa og hafa
á orði að bíða hefði átt eftir
Dagsbrún, þeir lrefðu sagt ljótt
unr samstöðu með Dagsbrún í
nýju verkfalli eftir að vertíð var
komin á skrið.
Hafa þeir eingöngu skyldur en
engin réttindi?
Önnur mótbáran gegn sanrn-
ingunr Jregar í stað er sú, að at-
vinnurekendur geti ekki samið
vegna kauplrækkunarbanns at-
vinnurekenda í Reykjavík. Rétt
er Jrað, að ekki skortir auðmenn
ina í Vinnuveitendasanrbandinu
í Reykjavík viljann til að liggja
á kaupi verkafólksins, og við
þau öfl lrafa Vestmannaeyingar
löngunr verið of leiðitamir.
Hitt er svo algert bull, að samn
ingar án Jreirra leyfis séu óhugs
andi.
Hver lætur sér detta í lrug,
að reykvískir atvinnurekendur
muni spyrja Vestmannaeyinga
um það, hvað þeir megi semja
um við Dagsbrún, þegar þar að
kemur? Nei, um það verða Eyja
nrenn lrreint ekki spurðir. Og
lrver ætlar að dænra vinnuveit-
endur hér svo volaða, að þeir
séu aðilar að Vinnuveitendasam
bandinu nreð þungar skyldur til
að halda skildi fyrir reykvísk-
um burgeisum, en réttindi lrafi
þeir engin til að vera sjálfstæð-
ar persónur.
Allt skral um réttleysi at-
vinnurekenda Irér er því yfir-
skin og úrslitin í vinnudeilunni
velta ekki á réttindum þeirra
lreldur manndómi þeirra.
Þar er ekkert að missa.
Þriðja mótbáran og sú síðasta
sem hér verður rakin að sinni
er sú, að J^að sé stefna ríkis-
valdsins og bankanna, að kaup
megi ekki hækka, og að þeir
sem semja um hækkað kaup
muni engrar náðar njóta á
Belgiski togarinn Marie Jóse
Rosette, sem strandaði á Hörg-
eyrarhafnargarðinum hinn 1 o.
jan. s. 1. veltist þar unz hann
brotnaði í spón. Áður hafði
hann þó brotið hafnargarðinn
og stendur nú opið gat gegnum
hann 8—10 m. breitt og opið frá
sjó og upp undir hið þykk-
steypta gólf á garðinum, en það
hangir saman enn sem komið
er.
Út frá gatinu, sem sjórinn
gengur gegnum virðist garður-
inn ætla að halda áfram að
brotna til suðurs og sér því
ekki fyrir endann af tjóni þessu.
Allt er enn á huldu um það,
hver ábyrgð ber á tjóni þessu.
Sumir telja að vátrygging skips
'ins muni greiða skaðann.
hærri stöðum. Sjálfsagt eru rík-
isstjórninni ekki gerðar upp
rangar sakir með þessari tilgátu,
en bábilja er það þó, að hugsa
sér þetta einhverja raunveru-
lega hindrun í vegi samninga.
I fyrsta lagi er nú nýbúið að
gera stóra almenna kauphækk-
unarsamninga, þar sem eru sjó-
mannasamningarnir, og í öðru
lagi vita Jaað allir, að enn víð-
tækari samningar um kauphækk
anir eru á næstu grösum. En
það, sein þó gerir endanlega út
af við gildi þessarar ástæðu er
Jrað, að útvegur landsmanna hef
ur aldrei neinnar náðar notið
hjá þessari ríkisstjórn eða stofn-
unum Jreim, sem hún á yfir að
ráða, svo í Jrví efni er lireint
ekkert að missa.
Nýir samningar og bætt kjör
verða knúðir fram.
I Jaessari kjaradeilu hníga íill
rök að einu marki: Kjör verka
fólks verða að batna, ella verð-
ur vart lífvænt fjölskyldufólki
Framhald á 2. síffu.
Aðgerðarleysi bæjaryfirvald-
anna meðan enn var hugsanlegt
að hefta skemmdirnar byggðist
á þeirri hugmynd, að ekki væri
vert að hafast neitt að fyrr en
samband hefði verið haft við
vátryggjendur skipsins.
Sú hugmynd Iiefur komið
fram í sambandi við tjón Jrað,
sem orðið er og auðsjáanlega
kostar milljónir króna að bæta,
að vert sé að stytta Hörgeyrar-
garðinn.
Hugmynd Jjessi er frá (óni
Sigurðssyni hafnsögumanni. —
Bendir hann á, að með þessum
hætti væri hægt að fá innsigling
una beinni og að hans mati
myndi ókyrrð í höfninni ekki
aukist við styttingu garðsins.