Eyjablaðið - 31.01.1961, Blaðsíða 2

.[
2 EYJABLAÐIÐ
Nýr fisknr verði
einungis metinn
eftir gæðum
Svo sem kunnugt er hefur
Útvegsbændafélagið her ekki
enn hafið róðra sökum þess, að
verðflokkun sú á fiski, sem fyr-
irhuguð er, mundi enganveginn
skila útgerðinni (né sjómönn-
unum) því verði fyrir fiskinn,
sem viðunandi getur talizt.
Ráðamenn LÍÚ og Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna hafa
sem sagt samið um flókna verð-
flokkun, sem aðeins að yfirvarpi
er í tengslum við gæðamat það
á ferskum fiski, sem lögum sam
kvæmt skal nú upp tekið.
Þessi verðflokkun fisks stend-
ur nú alveg í vegi fyrir því að
íóðrar hefjist bæði hér og á
ýmsum öðrum stöðum, þar sem
sjómannasamningarnir Iiafa ver-
ið felldir vegna hinnar óeðli-
legu flokkunar.
Til þess að freista þess að
koma réttlátari skipan á þessi
mál, hafa þeir Lúðvík Jóseps-
son og Karl Guðjónsson lagt
fram á þingi lagafrumvarp um
mat á nýjum fiski. Þar er gert
ráð fyrir því, að óheimilt skuli
vera að verðflokka fisk eftir
öðru en gæðamatinu (ekki eftir
því með hverjum hætti fiskur-
inn er veiddur) og að útvegs-
menn og sjómenn semji sameig-
inlega við fiskkaupendur um
fiskverðið, en sáttasemjari ríkis-
ins í vinnudeilum hafi hönd í
bagga um verðsamninga.
Frumvarpið er þannig:
1. grein:
Þegar framkvæmd er verð-
flokkun á nýjum fiski, sem seld
ur cr upp úr fiskiskipi, skal
verðflokkunin miðast við þrjá
gæðaflakka samkvæmt. reglum
ferskfiskeftirlitsins, þannig að
í fyrsta verðflokki verði fiskur,
stm er gallalaus, í öðrum verð-
fldkki fiskur, scm ekki er hæf-
ur lil frystingar, en hæfur í
saltfisk og skreiðarverkun, og í
þriðja verðflokki óvinnsluhæfur
fiskur, t. d. fiskur, sem ber
merki um súr eða ýldu eða er
morkinn úr netum. Óheimilt
er að flokka fisk eftir öðrum
reglum. Þó getur nefnd sú, er
um ræðir í 2- gr., ákveðið allt
að 12% verðlækkun á smáfiski
vegna vinnsluskostnaðar.
2. grein:
Fiskverð í hverjum verð-
flokki skal ákveðið af nefnd
fisksölu- og fiskkaupaaðila. Ráð
herra skipar nefndina eftir til-
nefningu eftirtalinna aðila
þannig:
A. Af hálfu fisksöluaðila:
3 fulltrúar tilnefndir af
Landssambandi íslenzkra útvegs
manna.
3 fulltrúár tilnefndir af Al-
þýðusambandi Islands.
B. af hálfu fiskkaupenda:
3 fulltrúar tilnefndir af Sölu-
miðstöð hraðfrystihúsanna,
í fulltrúi tilnefndur af Sam-
bandi íslenzkra samvinnuiélaga.
í fulltrúi tilnefnaur af Sam-
lagi skreiðarframleiðenda.
í fulltrúi tilnefndur af Si'iu-
sambandi íslenzkra fiskíramleið-
cnda.
Nefndin starfar undir hand-
leiðslu sáttasemjara ríkisins í
vinnudeilum.
Nú næst ekki samkomulag
nefndarmanna um fiskverðið,
og tekur þá sáttasemjari ríkis-
ins sæti í nefndinni, og fellir
hún úrskurð þannig skipuð.
3. grein:
Lög þessi öðlast þegar gildi
og gilda til ársloka 1961.
Svo hljóðandi giæinargerð
láta flutningsmenn fylgja frum-
varpinu:
Frumv. þetta er flutt af því
sérstaka tilefni að skapazt hef-
ur hið alvarlegasta ástand í at-
vinnulífi þjóðarinnar vegna á-
greinings um verðflokkun á nýj
um fiski.
Tilefni þessa ágreinings er
það, að stjórnendur LÍÚ og
stjórnendur nokkurra fiskkaupa
samtaka, hafa gert tillögur að
verðflokkun á fiski. Fjöldi út-
vegsmanna getur ekki fallizt á
þessar flokkunarreglur.
Þannig hafa útvegsmenn í
Vestmannaeyjum, stærsttu ver-
stöð landsins, neitað að hefja
róðra, ef verðflokkun ætti að
byggjast á þessum reglum og
samtök útvegsmanna víðsvegar
um landið hafa einnig mótmælt
þeirn.
Meðal sjómanna er ekki síð
ur mikil andstaða gegn regl-
um þessum og hafa kjarasamn-
ingar víða ekki fengizt samþykkt
ir í samtökum sjómanna af
þeim sökunr.
Vegna þessa er útvegurinn
víða um land stöðvaður og sér
ekki fyrir endann á þeim deil-
um.
Verðflokkunartillögur stjórn-
ar LÍÚ og fiskkaupenda eru í
aðalatriðum byggðar á því, að
verðleggja fisk eftir því með
hvaða veiðarfærum hann er
veiddur og á hvaða árstíma.
Reglur þessar eru því ekki
byggðar á gæðamati og víkja í
verulegum atriðum álveg frá
því.
Augljósir ágallar á verðflokk-
unartillögunum eru margir og
má t. d. nefna þessa:
1. Handfærafiskur gettur sam
kvæmt reglunum aldrei orð-
ið í vcrðhæstu flokkunum,
hversu góður sem hann er,
þótt alltaf Iiafi verið talið, að
betri fisk sé ekki unnt að fá,
en vel með farinn færafisk.
2. Ýsa, sem jafnan hefur ver-
ið með verðhæsta bolfiski, er
hér veiðist, er svo til öll verð
felld um 12—17%. Verð á
beztu ýsu verður þannig 40
—60 aurum lægra hvert kg.
en verð á þorski, og er það í
öfugu hlutfalli við útflutnings
verð á frystum fiski.
3. Bezti netafiskur getur
aldrei samkvæmt reglum þess-
um komizt hærra en í 3. verð
flokk.
Slíkur fiskur er þó seldur
sem úrvalsfiskur á kröfuhæstu
markaði erlendis.
4. Þá er gert ráð fyrir því, að
sumarveiddur fiskur sé verð-
felldur um 12—17%. Yrði á
þann hátt verðfelldur fiskur
smábáta, sem oft og tíðum
flytja að landi úrvals fisk.
Verðflokkunarkerfið fyrirhug-
aða er nýtt af nálinni og liefur
ekki jrekkzt hér áður.
Fngin andmæli liafa heyrzt
um Jiað, hvorki frá útvegs- né-
sjómönnum, að verðmismunun
sé gerð á fiski eftir gæðum hans,
Jiótt þeir uni ekki verðflokkun,
sem byggð er á allt öðrum
grunni, þótt þar sé gæðamat
haft að yfirvarpi.
Með frumvarpi Jiessu er gert
ráð fyrir að verðflokkun fisks
verði algerlega byggð á gæða-
mati ferskfiskseftirlits ríkisins,
en í reglum þeirrar stofnunar
er einmitt ákveðin sú Jiriggja
stiga gæðaflokkun, sein í frum-
varpi þessu er lagt til að verði
einnig verðíiokkun.
Flokkunarákvæði þessa frum-
varps eru tekin beint upp úr
37. gr. reglugerðar um fersk-
fiskeftirlit útgefinnar 13. janú-
ar 1961.
Samkvæmt reglum þeim, sem
Jietta frumvarp gerir ráð fyrir
yrði allur gallalaus fiskur í
hvaða veiðarfæri, sem hann er
veiddur, á livaða tíma sem er,
í hæsta verðflokki. Þannig
mundi allur fiskur, sem frystur
er og útfluttur sem 1. fl. vara,
verðleggjast í samræmi við það.
í annan verðflokk félli svo
aljur sá fiskur, sem ekki er tal-
inn liæfur í frystingu, en Jró
nægilega góður til saltfiskverk-
unar eða í skreið.
í Jiriðja og lægsta verðflokk
færi aðeins sá fiskur, sem ekki
er vinnsluhæfur til manneldis
og unninn yrði í íiskimjöl eða
dýrafóður.
Landverkafólk
knýr fram hækkun
Framhald af 1. síðu.
er býr við hina almennu at-
vinnu Jressa bæjar.
Eðlilegast og hagkvæmast
verkafólki jafnt sem atvinnurek
endum er að leysa deiluna nú
Jiegar, og á Jiessum vetri verði
ekki efnt til atvinnutruflana
Jiegar yfirstandandi deilu og
róðrabanni útvegsbænda lýkur.
Vestmannaeyingar eru þegar
búnir að fá sig fullsadda á Jjví
að láta auðmannastétt Reykja-
víkur ráða málum sínum, en
þar er eftirminnilegasta dæmið,
sú verðflokkun á fiski, sem lít-
vegsmenn nú hafa risið gegn,
þar sem LÍÚ-broddar og Sölu-
miðstöðvarmenn ætla að verð-
fella stórlega framleiðslu Jiessa
byggðarlags án tillits til vöru-
gæða, til Jiess að ná upp fisk-
verði við Faxaflóa.
Verkamenn og verkakonur
munu því í fullkominni ein-
ingu og með traustum stuðningi
sjómannasamtakanna leiða yfir-
standandi verkfall til lykta með
nýjum samningi um bætt kjör
vinnandi fólks svo sem fyllsta
nauðsyn ber til.