Eyjablaðið - 10.05.1984, Qupperneq 3

EYJABLAÐIÐ
3
Lífeyrismál sjómanna
öllum sjómönnum verði
tryggður sami réttur
Tillaga Svavars Gestssonar, Skúla Alexanderssonar,
Ragnars Arnalds, Steingríms J. Sigfússonar, Helga
Seljan, Garðars Sigurðssonar og Geirs Gunnarssonar
um samræmingu á lífeyrisréttindum sjómanna er nú til
meðferðar í allsherjarnefnd Sameinaðs alþingis. Svavar
mælti fyrir tillögunni fyrir áramót og var henni að
umræðu lokinni vísað til nefndar. TiIIagan snertir
mikilsverð réttindamál sjómanna sem nauðsynlegt er að
leysa og gerir hún ráð fyrir því að sett verði á laggirnar
nefnd sem taki á þessu máli og geri tillögur um úrlausn
þess. Hér er á ferðinni flókið mál en núverandi ástand er
óþolandi þar sem réttur sjómanna er misjafn eftir líf-
eyrissjóðum auk þess sem réttindin innan einstakra
sjóða eru mismunandi eftir því hvers konar sjómennska
hefur verið stunduð.
Mismunandi Iífeyrisréttur
við 60 ára aldur
Tillagan gerir ráð fyrir því að
skipuð verði nefnd til þess að
athuga lífeyriskjör sjómanna og
skal nefndin „gera tillögu um
samræmingu lífeyrisréttinda
þeirra”.
Nefndin skal skipuð fulltrú-
um eftirtalinna aðila:
Sjómannasamtakanna
Samtaka útgerðarmanna
Fjármálaráðuneytis, heil-
brigðis- og tryggingamála-
ráðuneytis og sjávarútvegs-
ráðuneytis.
I tillögunni er gert ráð fyrir
því að nefndin kanni sérstak-
lega þann kostnaðarauka sem
af því mundi hljótast að allir
sjómenn fengju lífeyrisrétt við
60 ára aldur. Jafnframt á
nefndin að gera tillögur um
hvernig þeim kostnaði verður
mætt, en það er í rauninni um
að ræða þrjá möguleika:
1) Að ríkissjóður greiði
kostnaðinn eins og nú er greitt
til lífeyrissjóðs opinberra
starfsmanna.
2) Að iðgjaldahlutfallið til
sjóðsins verði hækkað frá því
sem verið hefur.
3) Að greitt verði af stærri
hluta tekna sjómanna en nú er
um að ræða.
Ákvörðun síðustu ríkisstjórnar
Það var í tíð síðustu ríkis-
stjórnar sem ákveðið var að
greiða lífeyri úr almannatrygg-
ingununt til allra sjómanna við
60 ára aldur að uppfylltum
ákveðnum skilyrðum. Fljótlega
eftir að þessi ákvörðun var
tekin á alþingi að tillögu ríkis-
stjórnar komu fram ýmis vand-
kvæði við framkvæmd þessara
laga. Var fyrst erfitt að finna
reglu um hvernig sanna skyldi
þann tíma sem viðkomandi
hefði verið á sjó. Tókst að
lokum að setja reglugerð um
það efni sem framkvæmda-
aðilar jafnt og sjómenn sætta
sig við. Pá kom fram að ekki
væri réttmætt að útiloka sjó-
ntenn sem verið hefðu á minni
bátum frá þessum lífeyrisrétti.
Var lögununt þá breytt þannig
að sjómenn á minni bátum en
12 tonn gætu notið réttar sam-
kvæmt lögunum. Þannig hafa
verið gerðar lagfæringar á
þessum málum jafnóðum og
vandamálin komu fram í tíð
síðustu ríkisstjórnar.
Jafnframt þeirri breytingu á
lögunum um almannatrygging-
ar sem hér var talið óhjákvæmi-
legt að gera var ákveðið að
flytja á alþingi tillögu um sams-
konar réttindi sextugra sjó-
manna í Lífeyrissjóð sjómanna.
Fyrri ríkisstjórn hafði því
tekið ákvörðun um að tryggja
sjómönnunt lífeyrisrétt við
sextíu ára aldur að uppfylltum
vissum skilyrðum. Flún hafði
einnig tekið ákvarðanir um lag-
færingar á lagaákvæðum og
reglum um þessi mál. En nú er
að fylgja málinu eftir til þess að
tryggja að hér verði um al-
mennan rétt að ræða.
Mismunur innan
Lífeyrissjóðs sjómanna
í greinargerð með tillögunni
kemur fram að verulegur mis-
munur er á lífeyrisgreiðslum
innan Lífeyrissjóðs sjómanna.
Þetta sést af dæmum sem greint
var frá á 13. þingi Sjómanna-
sambands íslands. Þar sést að
ellilífeyrir er mjög mismunandi
eftir því hvort um er að ræða
bátasjómann, farmann og tog-
arasjómann. Hið sama er að
segja um rétt manna til örorku-
lífeyris innan Lífeyrissjóðs sjó-
manna. Ennfremur er réttur
fólks afar mismunandi til
ntakalífeyris og eru nefnd átta
dæmi um það í greinargerðinni
hvað þetta er misjafnt. Niður-
staða 13. þings Sjómannasam-
bands íslands varð líka þessi:
„Auðsýnt er að misræmi í
lífeyrisgreiðslum sjómanna er
slíkt að stórra úrbóta er þörf".
Mismunur á t.d. ellilífeyris-
greiðslum til bátasjómanna
annarsvegar og togarasjó-
ntanna hinsvegar með sama
starfstíma getur orðið allt að
þrefaldur. 13. þing SSÍ telur að
brýn þörf sé á að breyta ið-
gjaldagreiðslum bátasjómanna
til samræmis á þann veg að þær
verði teknar af öllum launum
eins og gert er hjá togara- og
farskipamönnum." Hér tekur
sjómannasambandið raunar
undir þá tillögu sem birt er í
tölulið 3 hér á undan þar sem
bent er á leið til þess að fjár-
magna aukinn lífeyrisrétt sjó-
ntanna. Ákvörðun um þetta
verður hinsvegar að vera
santningamál útgerðarmanna
og sjómanna - að minnsta kosti
ci rett að láta reyna á málið til
þrautar á þeim vettvangi.
Mismunur milli lífeyrissjóða
En mismunur í lífeyris-
greiðslum er ekki aðeins innan
Lífeyrissjóðs sjómanna. Mis-
munurinn er einnig milli Líf-
eyrissjóðs sjómanna og al-
mannatrygginganna annars-
vegar og annarra lífeyrissjóða
hinsvegar. Lífeyrissjóður sjó-
manna og almannatrygging-
arnar greiða lífeyri við 60 ára
aldur, en aðrir lífeyrissjóðir
sem sjómenn eru aðilar að
greiða ekki lífeyri fyrr en síðar.
Þeir sjóðir sem hér um ræðir
eru til dæmis eftirtaldir sjóðir
innan Sambands almennra líf-
eyrissjóða:
Lífeyrissjóður Vestfirðinga
Lífeyrissjóður Bolungar-
víkur
Lífeyrissjóður verkamanna,
Hvammstanga
Lífeyrissjóður stéttarfélaga
í Skagafirði
Lífeyrissjóður Austurlands
Lífeyrissjóður Vestm.eyinga
19. mars 1982 skipaði trygg-
ingamálaráðherra nefnd til að
kanna lífeyrisrétt sjómanna
sem greiða í Lífeyrissjóð sjó-
manna. í nefndinni áttu sæti
Hrafn Magnússon frá SAL,
Kristján Guðjónsson frá Líf-
eyrissjóði sjómanna og Jón
Sæmundur Sigurjónsson deild-
arstjóri í heilbrigðisráðu-
neytinu. Nefndin skilaði áliti 8.
júní 1982. í niðurstöðum
hennar var bent á þrjár Ieiðir út
úr þessum vanda:
1) Að iðgjöld verði reiknuð
upp á nýtt varðandi sjómenn og
þau látin standa undir þeim
kostnaði sem þeim er ætlað að
bera.
2) Kostnaðurinn falli á ríkis-
sjóð
3) Lögum um Lífeyrissjóð
sjómanna verði breytt þannig
að rétturinn til lífeyris við 60
ára aldur verði felldur niður og
hann þar með aðeins bundinn
við almannatryggingarnar.
Tekið skal fram að hér er
aðeins verið að benda á fræði-
lega möguleika en ekki tillögur
til þess að leysa vandann.
Flutningsmenn tillögu Alþýðu-
bandalagsins telja að síðasta
leiðin komi ekki til greina -
gera beri ráðstafanir til þess að
allir sjómenn fái þennan rétt
sent hér er um að ræða.
Næsta skref í þessu máli má
segja að hafi verið stigið með
yfirlýsingu fjármálaráðuneytis í
ágúst 1982 í tengslum við
kjarasantninga Farmanna- og
fiskimannasambands íslands
unt nefnd til að meta þann
kostnaðarauka sem það hefði í
för með sér að allir sjómenn
ættu lífeyrisrétt við 60 ára
aldur. Nefndin var skipuð í
desentber 1982 og hún hélt tvo
fundi, 20. desember það ár og
25. apríl 1983. Á fundum
nefndarinnar kom fram and-
staða ríkisvaldsins við að taka á
ríkissjóð þann kostnaðarauka
sem viðbótarréttur þessi til
lífeyris hefði í för með sér. Eftir
að núverandi ríkisstjórn var
mynduð hefur svo ekkert þok-
ast enn í þá átt að samræma
lífeyrisrétt sjómanna. Þess ber
þó að geta að greiðslur hafa
komið úr gengismunasjóði í líf-
eyrissjóðina og hafa þeir hjálp-
að mjög til í þessum efnum. En
tilviljunarkenndar greiðslur úr
þeim sjóði leysa ekki vandann í
þessum efnum; hér þarf að
koma á reglu sem tryggir öllum
sjómönnum sambærilegan rétt.
Það er aðalatriðið.
Til marks um það vandamál
sem hér er uppi skal vitnað til
skýrslu Sambands almennra
lífeyrissjóða þar sem greint er
frá því að á árinu 1982 hafi
Lífeyrissjóður Vestmanney-
inga ákveðið að hefja greiðslur
ellilífeyris til sjómanna við 60
ára aldur ,,með sama hætti og
Lífeyrissjóður sjómanna og
skuldfæra greiðsluna á ríkis-
sjóð”.
Að ofangreindu má sjá hve
erfitt vandamál er hér á ferð-
inni - og við lausn þess verða
allir aðilar að leggjast á eitt: Þar
ber fremst að nefna sjómenn og
útgerðarmenn, en hitt er jafn
Ijóst að afskipti ríkisvaldsins af
málinu á liðnum árum fela í sér
viðurkenningu þess á skyldum
ríkisins í þessum efnum. Sam-
ræmingin verður því ekki
tryggð nema ríkisvaldið leggi
einnig fram sinn skerf. Það
hlýtur að vera hverjum manni
Ijóst.
Tilkynning
um aðstöðugjöld í Ym. 1984
Bæjarstjórn Vestmannaeyja hefur ákveðið að leggja á
aðstöðugjöld í Vestmannaeyjum árið 1984 skv. V. kafla
laga nr. 73/1980 um tekjustofna sveitarfélaga og reglugerð
nr. 81/1962. Skv. ákvörðun bæjarstjórnar verður gjaldstigi
sem hér segir:
1. Af rekstri fiskiskipa og flugvéla ...0,33%
2. Af fiskiðnaði og rekstri verslunarskipa .0,65%
3. Af öllum iðnrekstri ................. 1,00%
4. Af öðrum atvinnurekstri ............. 1,30%
Aðstöðugjaldsskyldir aðilar skulu skila skattstjóra sér-
stakri greinargerð um aðstöðugjaldsskyldan rekstrar-
kostnað í því formi sem ríkisskattstjóri hefur ákveðið.
Greinargerð þessari skal skila með skattframtali framtals-
skyldra aðila skv. lögum um tekjuskatt og eignarskatt, en
þeir sem undanþegnir eru þeirri framtalsskyldu skulu skila
umræddri greinargerð ásamt ársreikningi til skattstjóra eigi
síðar en 31. maí n.k. Aðstöðugjaldsskyldir aðilar sem eigi
skila nefndri greinargerð geta sætt áætlun aðstöðugjaldsins.
Vestmannaeyjum. 7. maí 1984
Skattstjóri
VESTMANNAEYJABÆR
LAUSAR STOÐUR
Laust er til umsóknar starf á bæjar-
skrifstofunum í almenn skrifstofustörf.
Umsóknarfrestur er til 15. maí n.k. í umsókn
skal taka fram menntun og fyrri störf.
Umsóknum skal skila á bæjarskrifstofurnar
merkt: Umsókn — almenn skrifstofustörf.
Skrifstofustjóri.
Bæjarskrifstofurnar óska eftir að ráða í af-
leysingarstarf í sumar. Umsóknarfrestur er til 15.
maí n.k.
Umsóknum skal skila á bæjarskrifstofurnar
merkt: Umsókn — afleysingarstarf.
Skrifstofustjóri.
Félagsmálaráð óskar eftir að ráða í lausar
stöður við Leikskólann Sóla.
Nánari upplýsingar gefur forstöðumaður í síma
1928. Umsóknarfrestur er til 15. maí n.k.
I umsókn skal taka fram menntun og fyrri störf.
Umsóknum skal skila á bæjarskrifstofurnar
merkt: Umsókn — Sóli.
Félagsmálaráð.
Auglýst er laus til umsóknar staða forstöðu-
manns við Dagheimilið Rauðagerði. Staðan
veitist frá og með 1. júlí n.k. í umsókn skal taka
fram menntun og fyrri störf.
Umsóknum skal skila á bæjarskrifstofurnar
fyrir 20. maí n.k. merkt: Umsókn — Rauðagerði.
Félagsmálaráð.