Eyjablaðið - 17.01.1985, Blaðsíða 4

Vidtalic?
Umsjón: Ragnar Óskarsson
Launamálin vega þyngst
Nú á dögunum gengu fulltrúar sjómanna á fund
forsætisráðherra til að kynna honum stöðu sjómanna,
m.a. hvað kjör þeirra snertir og einnig til að knýja á um
úrbætur í ýmsum málum er þá varða. Af þessu tilefni
snéri Eyjablaðið sér til Hjalta Hávarðssonar sem
stundað hefur sjó mörg undanfarin ár og ræddi Iítillega
við hann um málefni sjómanna.
— Hvaða mál eru efst á baugi
hjá sjómönnum í dag?
— Það eru fyrst og fr'emst
launamálin og þar er kaup-
tryggingin eiginlega höfuð-
málið. I dag er kauptrygging
tæplega 20.000 kr. en sjómenn
gera algera kröfu um að hún
hækki í 35.000 kr. Við teljum
ekkert minna koma til greina.
Einnig gerum við kröfur um
að Iífeyrissjóðsgreiðslur verði
greiddar af öllum launum en
ekki eingöngu af kauptrygg-
ingu eins og nú er. Sem dæmi
um hversu óréttlátt þetta er
gagnvart almennum sjómönn-
unt get ég nefnt að miðað við
núgildandi samninga fáum við
eitt stig í réttindum á ári en á
ferjuskipi, t.d. Herjólfi, geta
þeir fengið 3 stig á ári enda fá
þeir stig miðað við öll laun sín
en ekki einungis kauptryggingu
eins og við. Auðvitað er ekkert
réttlæti í þessu. Ég er t.d. búinn
að vera á sjó í 12 ár og er aðeins
kominn með 12 stig.
— Hvernig eru kjör sjómanna
miðað við aðrar stéttir?
— Ég held að við höfum dregist
afturúr miðað við aðrar stéttir.
Þetta sést best á því hversu
erfiðlega gengur að manna bát-
ana og það e-r vegna þess að
launin eru svo lág. Einnig fer
aðsókn að sjómannaskólum sí-
minnkandi og sem dæmi um
það má nefna að fyrir nokkrum
árunt var á þriðja hundrað
nemenda í Stýrimannaskólan-
um í Reykjavík en nú eru þeir
ekki nema um 80. Þetta segir
auðvitað sína sögu um kjör sjó-
manna. Svo ég taki nú eitt dæmi
enn þá var ég á togara 1976 og
þá þótti ágætis hlutur út úr 120
tonnum en nú duga ekki minna
en 160-170 tonn til að ná sam-
bærilegum hlut.
— Skiptaprósentan svonefnda
er alltaf mikið til umræðu þegar
verið er að tala um kjör sjó-
manna og margir telja hana
rangláta gagnvart ykkur. Er
hún ranglát?
— Já, hún er það. Nú er skipta-
prósentan 29% en þegar upp er
staðið fer í raun ekki nema
20% til sjóntanna, mismunur-
inn fer sem sé framhjá skiptum.
Þetta er auðvitað bein kjara-
skerðing og ekkert annað.
Einnig hlýtur í þessu sambandi
að vakna sú spurning hvað
verður um þau 10% sem fara í
stofnfjársjóð hjá eldri skipum
sem ekkert skulda í þann sjóð.
Þarna er einnig óréttlæti á ferð-
inni.
— Nú hefur mikið verið rætt um
atvinnuréttindi sjómanna og
menntun þeirra. Hvaða skoðun
hefur þú á þessum málum?
—Sjómannamenntun er alger-
lega nauðsynleg, það hefur
marg sýnt sig. Því miður er hins
vegar ekki líklegt að menn velji
sér slíkt nám á næstunni ef
tekið er mið af þeim launum
sem bíða manna að námi loknu.
Þar verður auðvitað að verða
breyting á.
— Hvað með þessa „skyndi-
menntun” sem nú er verið að
koma á fyrir sjómenn?
— Með henni finnst mér að á
vissan hátt sé verið að koma
aftan að þeim sem eru að afla
sér eðlilegrar menntunar og
verið sé að verðlauna þá sem
aldrei hafa látið verða af því að
klára lögbundinn skóla.
— Nú ert þú sjálfur í námi á 2.
stigi við Stýrimannaskólann.
Heldurðu að það nám sem þú
stundar þar sé gott veganesti
fyrir þig sem stjórnanda skips
seinna meir?
— Já, ég held það. Við skólann
er góð kennsla, aðstæður eru
ágætar þótt tækjabúnaður
mætti vera betri.
— Hvaða skoðun hefur þá á
öryggismálum sjómanna?
— Eg held að sjómenn séu
alltof sofandi gagnvart öryggis-
málum sínum. Það er alltof al-
gengt að menn hugsi sem svo:
„Það kemur ekkert fyrir mig,
heldur einhvern annan.” Þetta
er mjög hættuleg hugsun og
þannig má í rauninni ekki
hugsa. Það er sem sé mjög
brýnt að sjómenn vakni í sam-
bandi við öryggismálin, og séu
stöðugt á verði og fylgist vel
með því að öryggistækin séu í
lagi. Það er langbesta trygging-
in.
— Og svona í Iokin, Hjalti,
hvaða eiginleika þarf maður að
hafa til þess að gerast góður
sjómaður?
— Já, þú segir það. Hann þarf
að geta sætt sig við að vinna á
hvaða tíma sólarhringsins sem
er. Hann þarf einnig að gera sér
að góðu að vera ræstur út á sjó
flesta daga ársins. Síðast en ekki
síst þarf hann að geta leyft sér
þann munað að vera meinilla
við stiinpilklukku.
—Viðtal: R.Ó.
Skyldi þetta vera
útfærsla á stefnu
ríkisstjómarinnar?
np»i Til um- ins er komin upp ein deilan um forvstuhlutverkið. Þor-
steini Pálssvni hinunt glæsí-
hugsunar lega formanni flokksíns hefur ekki enn tekist að
Nokkru tvrir jol sagði Þorsteinn PáLsson í Sjón- komast. inn í ríkisstjórnina þrátt fyrir margítrekaðartil-
varpinu aö enn sem fyrr ráuriir. Enginn ráóherra
stæði Sjálfstæðisflokkurinn gegn hvers konar kreddu- hcfur til þessa viljað standa upp fvrir Þorsteini og allar
kenningum. Þegar for- líkur eru á að hann verði
maöurinn sagði þessi orð brá mörinim i brún þ\ i Þiir- nánast óbreyttur í það
steinn sjálfur er einn helsti talsmaður frjálshyggjunnar niiitnoia Liiii ^iiiii. /xnnars ci allt þetta ráðherrabrölt Þor- steins orðið nokkuð spaugi-
kreddukenning sem skottð hefur upp kollinum í stjórn- legt svona í aðra röndina. Á hinn bóginn, og það er öllu alvarlegra, fer alit of mikill
málufn síðari ára. Skyldi Þorsteinn ekki óttast að Sjálfstæðisflokkurinn farið að snúast gegn sér? tími alltof margra í allt þctta fargan. Nær væri að menn- irnir einbeittu sér aö því aö stjórna landinu, Þorstcins-
I n n an Sjá 1 fstæðisflok k s- vandamálið ntá bíða. —Félagi.