Siglfirðingur - 05.04.1924, Blaðsíða 3

SIGLFIRÐINGUR
75
er, voru Bolsjevikkar ekki valdir að
byltingunni eða hruni keisaradæm-
isins, heldur voru það borgara-
stjettir »Dúmunnar« og þeirra gætti
mest í bráóabirgðastjórninni. En
stjórn sú komst brátt í berhögg
við þá ósk alþýðunnar, að styrjöld-
inni yrði hætt og í maí 1917 kom
í hennar stað sambandsstjórn borg-
ara og jafnaðarmanna. Ressi stjórn
vonaðist eftir allsherjar framkvæmd-
um af hálfu öreigalýðs allra landa
til þess að koma á friði, en þær
framkvæmdir brugðust og þá fóru
Rússar að gefa meiri gaum að hin-
um taumlausu æsingum Bolsje-
vikka í því skyni að fá frið þegar
í stað, hvað sem hann kostaði.
Nú sá Lenín sjer leik á borði.
Hann skoraði á bændur að taka
undir sig jarðeignir stóreignamann-
anna og á verkamenn að taka í
sínar hendur eftirlitið með fram-
leiðslunni. Regar leið fram á haust-
ið 1917 urðu Bolsjevikkar í meiri
hluta í verkamanna-»ráðunum« bæði
í Pjetursborg og Moskvu og að-
faranótt hins 7. nóvember náðu
Bolsjevikkadeildir setuliðsins í Pjet-
ursborg undir sig öllum helztu
hernaðarstöðvum borgarinnar,
hrundu Kerenskístjórninni af stóli
og stofnuðu alræðisstjórn, er studd-
ist við hervaldið. Nú var uppgang-
ur Bolsjevikka á Rússlandi byrjað-
ur og »öreiga-alræðið« og hinn
sanni kommúnismi áttu að setjast
í hásætið.
Síðan eru liðin rúm sex ár —
sex hörmunga-ár fyrir Rússland,
er verið hefir hið hrjáða sjónarsvið
að tilraunum Bolsjevismans og sex
ókyrðar og æsinga-ár fyrir umheim-
inn, sem hinir hálfærðu óróaseggir
reyndu að draga með sjer í glöt-
unina.
Lenín hafði tvent fyrir augum —
fyrst og fremst að koma Kommún-
ismanum í framkvæmd á Rússlandi
og þar næst, eða jafnframt því að
koma til leiðar byltingum í öllum
menningarlöndum til þess að gera
þau einnig að kommúnistalýðveld-
um undir forustu og yfirráðum
Rússlands. Petta var tröllvirki og
reynt að framkvæma það með of-
urkappi og eigi all-lítilli ráðsnild en
samt sást yfir tvö atriði og þau
sízt óveruleg, sem sje mannlegt
eðli og yfirburði Norðurálfumenn-
ingarinnar yfir rússneska menning
og á þessum tveim skerjuin strand-
aði alt saman.
Að vísu hepnaðist að koma
kommúnismanum í framkvæmd á
Rússlandi, það er að segja á papp-
írnum og í orði kveðnu. Peim, sem
eitthvað áttu, var blátt áfram kom-
ið fyrir kattarnef eða að þeir voru
gerðir landrækir og Sovjetstjórnin
heimtaði svo eignir þeirra í sínar
hendur. Á árunum 1917 til 1921
vofu 1,760,000 manns teknir af lífi
á Rússlandi og finnast slíks engin
dæmi alt fram á þennan dag. En
ekki var hægt að bæla niður löng-
un.bænda til þess að eiga eitthvað
sjálfir og vera fjár síns ráðandi,
jafnvel þótt alt að helmingurinn af
hinum líflátnu mönnum væru úr
bænda tölu. Og vorið 1922 varð
Lenín, eins og kunnugt er, að slá
frá sjer »kornpöntunum« sínum og
heirnta í þeirra stað skatta n fríðu«,
en þeir komu ekki heldur að til-
ætluðum notum af ýmsum ástæð-
um. Lenín skildist nú, að honum
tjáði ekki að ofbjóða bændum og
þessi skilningur hans er víst þess
valdandi, að Bolsjevikkar eru enn
við völd á Rússlandi.
Njósnarlið Bolsjevikka átti að
greiða »heimsbyltingunni« götu út
um allan heim, en þar brást þeim
einnig bogalistin. Meginþorri verka-
manna í Vestur-Evrópulöndunum
var raunar fús á að hlusta á þenn-
an austræna hjarðsöng, en þó nógu
skynsamur til þess að vilja sjá að
minsta kosti einhverja ávexti þessa
nýja gleðiboðskapar áður en þeir
jöfnuðu sína eigin kofa við jörðu.
En það sem hann sá, var ekki sjer-
lega aðlaðandi: kyrstaða, hnignun,
hrun og hungurdauði. Skipulags-
hæfileikar Bolsjevikka samsvöruðu
ekki kenningum þeirra og dag-
draumum. Peir áttu svo andstætt
að þeir komust loks að raun um
það sjálfir, að heimurinn væri ekki
sniðinn eftir þeirra geðþótta, að
stórt og mikið land í Evrópu getur
ekki hagað sjer eins og það væri
ei-tt sjer einhverstaðar uppi á Marz
og að það er stundum óhjákvæmi-
legt, að taka eitthvert tillit til ná-
granna sinna, jafnvel þótt þeir vilji
ekki gerast Bolsjevikkar. Sovjet-
mennirnir , fóru til Genúa og þeir
fóru til Haag — og hver veit hvert
t
Erlendur Jóhannsson
frá Helgustöðum í Fljótum, sem
slasaðist uppí gryfjunum nýlega,
andaðist á sjúkrahúsinu á Akureyri
á laugardaginn var.
þeir fara á endanum. Að minsta
kosti er margt, sem bendir á, að
Rússland sje nú aftur að hverfa til
borgarafjelagsskaparins — en hann
er sá eini þjóðfjelagsskapur, sem
á sjer verulega framtíð fyrir hönd-
um og mátt hið innra til að stand-
ast allar þrautir.
(Fratnh.)
Frjettir.
Porst. Gíslason ljet af ritstjórn
Morgunblaðsins 1. apríl. Við hafa
tekið Jón Kjartansson og Valtýr
Stefánsson.
Fylla tók 2 þýska togara í land-
helgi. Fengu þeir 10 þús. kr. sekt
hver og afli og veiðarfæri gert upp-
tækt.
Ársrit hins ísl. garðyrkjufjelags
1924, er nýkomið út. Er efni þess
þetta: Smábrot úr sögu kartöflunn-
ar, Fjelagsgarðar, Ýmislegt er snert-
ir fræ, Ræktun gulrófnafræs, Smá-
vegis, Reikningur fjelagsins 1922.
Nýbýlafjelag er nýstofnað í Rvík,
og heitir það »Landnám.
Fiskverð er búist við að verði
óvenjnlega hátt í vor og sumar.
Nýkomið:
Akra Plöntufeiti
Saft
Ger
Kandís o. fl.
„Hamborg.“
Rúðugler
fæst hjá
Friðb. Níelssyni.