Siglfirðingur - 03.01.1931, Blaðsíða 2

/
9
2
Stutt svar.
L tsíðasta „Mjölni“ er grein-
O;: með fyrirsögninni „Verslun"
..(ngantýr Guðmundsson. Ger-
undiir í lok greinarinnar ráð
vr,r bví. að Siglf. muni óskapast
;r því sem þar stendur. og segist
iiess vegna geyma frekari rök þang-
að til síðar.
En þarna skjátlast höfundi algjör-
giörlega. Siglfirðirigi dettur ekki í
lmg að óskapast ylir þessari grein
úi af fyrir sig‘ Auðvitað er greínin,
eins og flcst allt sem blaðið flvtur,
öfgakendar hyllingar, sem aldrei
verða að veruleika, eins og til dæm-
is hugmyndin um að útrýma öllum
kaupmönnum o. fl. En það sem
virðist vera rauði þráðurinn í grein-
inni — að hvetja verkamenn til
þess að standa sameinaða um sitt
kaupfjelag. — Pað gelur Siglf. ver-
ið höfúndi sammála um, að öðru
leýti en því, að sú hvatning getur
ckki náð annara verkamanna en
þeirra, seia eiga Kaupfjeiagið. All-
ir hinir, sem ekki eru meðlimir
i>ess íjeiags, hafa að sjálfsögðu frjáls-
•r ' I 'r um það, h var þeir kaupa
;jsínar, og hafa jafnvel
. : . ■ i e'ri kjör hjá kaupmanni
on kauptjclagi.
Sigif. telur það ailrar virðingar-
v. iöa s ill'sbjöigunarviðleitni, verka-
manna jafnt sem annara. að stolna
verslunarfjelag i þeim tilgangi að
bæta hag sinn, livort sem það nú
heitir kaupfjelag eða eitthvað annað,
aðeins að fyrirtækið sje stofnsett og
starfrækt á heilbrigðum grundvelli.
Og. þá ætti heldur ekki að þurfa að
hvetja stofnendur þess og eigendur
tii þess i opinberu blaði, að „standa
sem einn maður um kaupfjelag
sitt“.
En það er annað sem ástæða er
td að „óskupast yhr í þessu sam-
bandi. — Nokkrum dögum áður en
umrædd grein kom út, sendu út-
gefendur „Mjölnis" mann urn búð-
ir bæjurins að smulu auglýsingum
einmitt í sama blaðið, sem greinin
kom í. Peir sendu mann gagngert
tii þess að bjóða kaupmönnum —
jafht „íhaldskaupmönnum" sem öðr-
um — auðvitað fyrir borgun — að
mæla með vörum þeirra við bæjar-
búa. Hvaö er auglýsing annað en
meðmæii rneð þeim vörum sem
auglýstar eru? Birti blað auglýsingu
um vörur eíns kaupmanns, flytur
það meðmæli með því að fólkið
kau.pi þær. Og þetta buðust útg.
SIGLFIRÐINGUR
FJÁRMAGN OG FRAMFARIR
Eftir GUSTAV CASSEL.
Peningamálin.
Niðurl.
Nú höfum við sjeð það áður, að
fjármunaaukning er lífsskilyrði fyrir
hverja þjóð. Pað verður altaf að
reisa ný hús, nýjar verksmiðjur nýja
vegi og svo ótal margt fleira. En
þetta er ómögulegt n^ma sparifje
sjo til að borga það. Pess vegna
vetður hverri þjóð það lífsskilyrði.
að spara. Pað er nauðsynlegt, að til
sje fólk. sem dregur úr eyðslu sinni
svo mikið, að afgangur verði, eða
fólk, sem hefir svo miklar tekjur,
að afgangur verði, hvernig, sem mað-
ur vill orða það. Petta fólk tak-
markar eyðslu sína en eykur efni
t>ín. Petta gerir fólkið náttúrlega ekki
fyrir þjóðina, heldur fyrir sjálft sig‘
En hver sem ástæðan er, verður af-
leiðtri sú sama fyrir þjóðfjelagið, að
efni fást til þess að kaupa fyrir ný-
myndanirnar. Án þessa sparifjár
myndi alt stöðvast. Engum kröfum
um endurbætur væri hægt að full-
nægja. Peir sem leggja upp fje, eru
því mjög nauðsynlegir og þarfir
rnenn í þjóðfjelaginu,
Með því að sparifjenu er smátt
og smátt varið til þess að kaupa
fjármunaáukninguna, þá hlýtur svo
að fara, að sparifjáreigendurnir eign-
ast allt fjármagn í landinu. Spari-
fjáreigandinn fær að vísu petjit/ga,
en til þess svarar raunAerulegt fjár-
magn. og öll peningaeign þjóðar-
innar svarar æfinlega til fjármagns-
eignar hennar. Ef menn vilja telja
jörðina sjáifa, landið óbætt, með, þá
„Mjölnis“ til að gera fyrir kaup-
menn bæjarins, og töldu meira að
segja mjög vænlegt til árangurs, að
mæla með vörum í „Mjölni", blaði
sjálfra verkamanna. En hvað gera
svo útgefendurnir? Jú, þeir birta
meðmæli með vörum kaupmann-
anna og þeir taka borgun fyrir.
En þeir gera meira. Peir birta í
sama blaði grein, þar sem verka-
menn eru hvattir til að kaupa ekki
af kaupmönnum, þar sem þeir eru
hvattir til þess „með viðskiftum
sínum að útrýma öllum íhalds-
mönnum”. hvattir til að uppræta
þann rótgróna vana, að versla án
hagrænnar stjettahugsunar. — Með
öðrum orðum: Upp í eyrun lofa
þeir kaupmönnunum að mæl^ með
er venjulega talað um þjóðarauð,
sem er þá aálítið viðtækara orð en
þjóðarfjármagn. En þjóðarauður og
beningaeign, eru líka ælinlega til-
svaiandi stærðir.
Sjerhver fjárhæð í peningum á
sjer tilsvarandi fjárhæð í raunveru-
legum verðmætum. Ailur auður er
því jafnan í notkkn. En náttúrlega
getur þessi notkun auðsins breyst,
ef eigandinn t. d. seiur hús, sem
hann á, og kaupir í stað þess skip.
Pað er ekkert annað en að eigend-
ur skifta um hiutverk. Einnig getur
einstaklingurinn eytt svo og svo
miklum hluta af eignum sínum. Pá
kemur nýtt sparifje og kaupir til-
svarandi hluta raunverulega fjár-
magnsins. Ef t. d. maður, sem á
hlutabrjef, vill eyða einhverju af
eignum sínum, þá getur hann gert
það með því að selja hlutabrjef. En
þá verður einhvðr að kaupa þau,
og það er ómögulegt nema fyrir
sparifje, Húseigandi eða jarðeigandi
geta líkn eytt nokkru afeignum sín-
um með því að taka lán út á eign-
ir sínar. En þau lán eru ekkert ann-
að en nýtt sparifje sem nú fer til
þessa. í raun og veru lifir því sá,
sem eyðir fje, af sparifje annara.
Pað breylir ekkert þjóðareigninni
sjálfri. Eignirnar skifta aðeins um
eigendur. En þessi eyðsla verður
þjóðfjelaginu til tjóns að því leyti,
að sá ágóði sem fer til þess, að taka
við eignunum af þeim, sem eyða,
getur ekki farið til þess, að útvega
nýtt fjármagn.
vörum þeirra, og taka borgun fýrir,
en undan eyrunum vara þeir ménn
við því að kaupa vörurnar. j
Svona er framkoma útgefénda
”Mjölnis“ gagnvart kaupmönnum
þessa bæjar. Svona koma ekki aðr-
ir fram en þeir, sem skeyta hvorki
um skömni nje heiður. Enda eru
útgefendurnir Kommúnistar.
En ætli þeir verði ekki fáirkaup-
mennirnir sem trúa blaðinu fyrir
ineðmælum með vörum sínum eftir
þetta. Ekki væri það ólíklegt.
n.;.. i [ih) ; ; ■■■■ ii, 'rv'LUU'iJ **
P E R U R allar stærðir'
ÁSGEIR BJARNASON