Siglfirðingur - 06.05.1931, Qupperneq 1

IV. árg.
Sigluíírði, Miðvikudaginn 6. maí 1931
22. tbl.
Viðhorf ísienskra stjórnmála.
Fjármálin.
Aðalmál fátækrar uppgangs og
menningarþjóðar værða og hljóta að
vera fjármálin. Slík þjóð sem ís-
lendingar komast ekki yfir torfærur
fiárhagsörðugleikanna nema með
ítrustu gæíni og sparsemi. Núver-
andi Sjálfstæðismönnum og fyrver-
andi Ihaldsmönnum hefir jafnan
verið þetta stórvægilega atriði ljóst,
og hafa hagað fjármálastjórn sinni
eftir því. Framsóknarmenn báru
þessvegna þungan hug til „íhalds-
in“ og hófu illvíga árás á stjórn
þess með atbeina Jafnaðarmanna,
og fundu þeim helst til foráttu í-
haldssemi um fjármál. — Peir heimt-
uðu að þjóðin fengi að njóta góð-
ærisins, vildu láta gera mikið, taka
lán og láta „verkin tala”.
Peim gafst skjótt kostur á að reyna
sig og hefði mátt ætla að útkoman
af stjórn þeirra yrði glæsileg, bæði
sakir þess, að óhætt mun að full-
yrða að aldrei hafi verið búið bet-
ur í hendur nokkurrar stjórnar um
öll fjármál, og hinsvegar bjuggjust
menn við miklum afrekum og vit-
urlegum af mönnum sem látið höfðu
jafn-digurbarkalega og grobbaðjafn-
stórkostlega af fjármálaspeki sinni.
En reynslan varð ólýgnust. Er
niðurstöður landsreikninganna eftir
fyrsta ráðsmenskuárið urðu kunnar,
kom dálítið annað í ljós en búist
hafði verið við.
Fjárlögin fyrir 1928 áætluðu út-
gjöldin 10,4 miljónir og þótti mik-
ið, en Iandsreikningar þess árs sýndu
að eyðslan hafði orðið 13,3 miljónir,
Um þetta var nú lítið fengist og
mjög miklu minna, en von hefði
verið fyrir. — Arið 1929 var áætl-
unin höfð 4 hundruð þúsundum
hærri, eða 10,8 milj., og eðlilega
ætlast til að endast mundi til eyðslu.
En nú færði stjórnin sig allmjög
upp á skaftið og eyddi um þriðjungi
meira en heimilað var, eða 15,4
miljónum. Og nú fóru gætnir menn
að stinga við fótum. Fjármálamenn
andstöðuflokksins fóru að krefja
stjórnina reikningsskapar. En það
var að fara í geitarhús að leita ullar
Skýringarnar -voru ekkert annað en
skammir og skætingur, grobb og
mikilmenskulæti.
Árið 1930 var enn hækkuð áætl-
un fjárlaganna fyrir útgjöldunum
uppi 11,9 miljónir. En eftir því sem
nú er framkomið í skyndi reiknings-
skilum, hefireyðslan orðið að minsta
kosti 23,5 miljónir. Fetta er svo
gífurlegt sukk, að menr. sundlar við.
Á þrem árum hefir eyðsla Fram-
sóknarstjórnarinnar orðið:
Árið 1928 13,3 miljónir
- 1929 15,4 -
- 1930 23,5__-
Samtals 52,2 miljónir
Eins og fyr er getið, voru fastar
skuldir ríkissjóðsins komnar niður í
11,3 miljónir 1927. Pessar skuldir
voru allar samningsbundnar og ár-
leg afborgun ríkissjóðsins af þeim
0,7 miljónir. Var þessvegna í lófa
lagið fyrir Framsóknarstjórnina að
lækka skuldirnar. Ef aðeins hefði
verið staðið í skilum, greiddar árl.
þessar sjöhundruð þúsundir og eins
og íhaldsstjórnin gerði sjer að reglu,
ekki safnað nýjum skuldum, hefðu
skuldirnar lækkað niður í 9,3 milj-
ónir. í stað þessa eru fastar skuldir
ríkissjóðsins nú orðnar 24,6 miljón-
ir, og eru þar þó ekki taldar með
3.6 miljónir er lagðar voru í hinn
nýja Búnaðarbanka 1930.
Af þessu verður sjeð, að stjórnin
hefir hækkað skuldirnar um 15,3
miljónir og hún því raunverulega
sóað á hinum stutta valdatíma sín-
67,5 miljónum.
Útgjöld fjárlaganna fyrir 1932
eru áætluð 13 miljónir króna og er
þó ekkert afgangs til verklegra
framkvæmda. Allt á þetta fje að fara
í greiðslur vaxta, afborganir skulda
og önnur lögfest gjöld rikissjóðsins.
Pjóðin er orðin svo hlaðin skött-
um að þingmenn álíta nýjar skatta-
álögur óframkvæmanlegar. Atvinnu-
vegir þjóðarinnar liggja í rústum,
lamaðir eftir góðærin af skattálögum
og ófærir um að standa straum af
yfirvofandi kreppu.
Svöna er nú fjárhag landsins kom-
ið í höndum Framsóknarstjórnar-
innar.
Framsókn! Hafið þið gert ykk-
ur það ljóst hve nöpur og beizk
kaldhæðni liggur í þessu nafni, þeg-
ar verk flokksins á valdárunum eru
látin tala? Framsókn var á sínum
tíma, af veikum mætti þó, að færa
spott að íhaldsflokknum er hann
breytti nafni sínu í Sjálfstæðisflokk
í fullu samræmi við æðsta málið á
stefnuskrá sinni. Nú er hefndin
komin fram í þeirri mynd, að „Fram-
sóknar“nafnið er að verða, og verð-
ur æ betur, er fram líða stundir,
stærsti krossinn á herðum Jónasar-
manna, og ólíklegt er, að síðustu at-
burðirnir ljetti þeim andlátið, með-
an þeir eru að kafna undir nafninu.
Kostiing
á einum manni í stjórn Síldar-
einkasölunnar og einum varamanni
af hendi Síldarútgerðarmanna fer
fram þessa daga. Peir menn sem
hjer eiga heima og hafa gert út
skip eða bát á síldveiði sem aðal-
veiði síðastliðið sumar hafa atkvæð-
isrjett, og skulu þeir hafa skilað at-
kvæði sínu til bæjarfógetans hjer
fyrir 10. þ. m.
Utsvarsskráin
liggur frammi í sölubúð Kaup-
fjelagsins frá því í dag og til 20.
þ. m. Kærur þurfa að koma fram
meðan skráin liggur ’frammi.
Konsúlatid
norska biður þess getið, að norski
bærinn Niðarós, heiti Irondheim
frá 1. jan. s.l.
Brauðbtíð
Guðmundar Sigurðssonar á Hafn-
arbökkum var opnuð um síðustu
helgi.