Siglfirðingur - 12.09.1931, Blaðsíða 2

2
SIGLFIRÐINGUR
VERKIN TALA.
Dýrasta bókarútgáfa á Islandi síðan ritöld hófst.
(Þessi grein er skrifuð meðan siðasta þing sat að störfum. Og þótt hún hafi áður verið
birt á prenti, þá er hjer um svo alvarlegt mál að rœða, að rjett þykir að birta greinina
hje^- í blaðinu.)
R J Ú P U R
eru líka friðaðar í haust frá
15. okt. til áramóta.
Skrifstofu Siglufjarðar 10 sept. 1931
Bæjarfógetinn.
Alþingi það, sem nú situr er ó-
sammála um margt. Um eitt er þó
engin ágreiningur: Að á þessari öld
hafi Alþingi varla haft jafn marg-
háttuð og erfið vandræði að leysa,
sem nú.
Pað eru gefnar út bækur til að
sýna það að forystuvagn þjóðarinn-
ar hafi farið nýjar leiðir. Og það
er satt að hann hefir ekki undan-
farin ár farið alfaraleiðir, en hann
hefir enga leið fundið. Hann hefir
ekið um fen og ótrauði, og tekið
ýtur stórar. Fyrir hann hafa hlaðist
örðugleikar, svo hann liggur fastur
og á kafi. Leiðsögumenn þjóðarinn-
ar standa yfir forystuvagninum.
Sumir reyna að hefja hann yfir
hrönn vandræðanna, aðrir skima
eftir hinni rjettu leið, en kemur
ekki saman um, í hverri átt hún
sje,
Pað yrði seint að telja öll þau
vandræði, sem þingið hefir að
leysa. Pað er að leita að tekjum,
tekjum til vaxtagreiðslu af skuldum
rikissjóðs. Pað kvað þurfa nokkuð
mikið á aðra miljón króna í þessa
vexti, en fyrir þrem árum nægði
til þess rúmlega 4 miljón króna.
Pingið er að leita að tekjum til af-
borgana af þessum ríkissjóðsskuld-
um, sem s.l. þrjú ár hafa meira en
tvöfaldast. Pað er að leita að hús-
næði fyrir fóikið. Pað er að leita
að lánstrausti erlendis, til þess að
hægt sje að byggja yfir þélta fólk,
því margt af því hefir ekki þak yfir
höfuðið.
En þarf þinginu að verða nokk-
ur leit úr þessum tekjum? Er nokk-
ur annar vandinn, en að segja þjóð-
inni að fylla ríkisfjárhirsluna, þjóð-
inni sem forsætisráðherrann sagði í
vetur að aldrei hefði verið svo
brynjuð til að mæta örðugleikum
sem nú?
En það eru einmitt höfuðvand-
ræðin að þjóðin er ekki brynjuð.
Rúsundir manna eru atvinnulausar
og vita ekki, hvað þær skulu hafa
til matar og klæða. Svo langt eru
margir frá því að geta komið ríkis-
sjóði til hjálpar í þrengingum hans,
að eina lífsvon þeirra er hjálp frá
ríkinu.
Hvað veldur því að ríkið og
þjóðin er svona illa á vegi stödd?
Hafa gengið ný móðuharðindi yfir
landið?
Ekki er svo í eiginlegum skiln-
ingi. Síður en svo sje. Arin, sem
leitt hafa land og lýð í þessar ó-
göngur, eru frá náttúrunnar hendi
þau mestu uppgangsár, sem yfir
land þetta hafa komið á þessari öld.
Einmuna uppgripaár í sveit og við
sjá.
Hvað veldur þá. Hefir nokkuð
óvenjulegt skeð? Já, það hefir skeð
ýmislegt óvenjulegt. Eitt til dæmis
er það, að s.l. ár hafði Alþingi
fengið stjórninni fjárlög, þar sem
henni var boðið að greiða úr rík-
issjóði 11,9 milj. króna. En ríkis-
stjórnin eyddi ekki 11,9 milj. kr.
heldur 24 eða 25 miljónum.
Menn finna ekki allan mismun-
inn enn þá. Menn eru hræddir um
að einhverju af þessu hafi blátt á-
fram verið hnuplað. — En það vita
menn, að hjer er uppspretta vand-
ræðanna, fjárhags- og atvinnuvand-
ræðanna. Alþingi hefir í fyrsta
sinni í þingsögunni neitað að sam-
þykkja landsreikninginn. Rað er
sagt að hann sje rangur, falsaður
og að sumt, sem þar er talið til
gjalda ríkisins, hafi ekki farið í
þess þarfir, heldur runnið í sjóð
einstakra manna eða stofnana.
í fyrsta sinni í þingsögu íslands
hefir þjófnaðarsökum verið lýst á
hendur ríkisstjórninni á Alþingi
sjálfu.
Já, slík vandræði, sem nú eru
verða ekki án aðdraganda. Pað hef-
ir skeð margt óvenjulegt áður en
skapaðist það ástand, sem Alþingi
nú situr yfir að leysa. Pað hefir ver-
ið varið margföldu fje, við það,
sem Alþingi heimilaði, til þess að
halda uppi lögum og rjetti í land-
inu. En lagabrot og rjettarhneyksli
hafa á sama tíma algerlega mótað
aldarháttinn. Pað hefir skapast
tvenns konar rjettur í landinu: rjett-
ur stjórnarandstæðinga og rjettur
stjórnarsinna. Hinir fyrtöldu hafa
verið eltir og ofsóttir, og rændirfje
og mannorði. Hinir síðartöldu hafa
vaðið yfir landamæri laga og vel-
Rafljósaperur
fást hjá Guðbirni,
sæmis með vegabrjef stjórnarinnar
í höndum og fordæmi hennar að
áttavita, því sjálf hefir hún verið
dæmd fyrir flestar tegundir afbrota
sem einkamál verða reist á. En
hið opinbera ákæruvald hefir hún
sjálf og gefur sjálfri sjer aflausn eða
að minsta kosti frest.
í inngangi þessum er ekki unt
að rekja allar orsakir þeirra vand-
ræða, sem yfirstandandi Alþingi
virðist ætla að heykjast á að leysa.
Verður að láta staðar numið við
þá staðreynd, að einmuna góðæri
hefir verið í landi, fjáröflun án
dæma hjá almenningi og riki. En
þetta hefir ekki megnað að tryggja
þjóðinni daglegt brauð, nje að bæta
hag ríkissjóðs, heldur hafa á þess-
um árum skapast þau ægilegustu
vandræði, sem þjóðin hefir á þess-
ari öld horfst í augu við.
Minningarrit þessara ára hlýtur
að vera saga slysa og misgerða,
endurtekin frásögn Völuspár frá
aðdraganda ragnaraka.
Petta minningarrit er nú að sönnu
út komið, og kallar útgefandinn það:
Skýrslur um nokkrar framkvœmdir
rikisins lg2.7—1930. Almenningur
hefir aftur fyrir löngu valið því
nafnið: Verkin tala, eftir grófustu
skrum- og lyga-blaðskriftum spilt-
asta stjórnmálaflokks, sem verið
hefir í þessu landi.
En eins og forsaga ragnaraka
mundi vera talsvert á aðra leið en
segir í Völuspá, ef Loki Laufeyjar-
son hefði sagt hana eða sett í let-
ur, og mundi þá ekki hafa sýnt
eðlilegar orsakir hins mikla heims-
hruns, sem ragnarök lýsa, eins er
það með sögu áranna 1927 —1930,
að í „skýrslunum“, Verkin tala, er
hún ekki sögð þannig, að hún
verði eðlileg forsaga þeirrar ógæfu,
sem íslenska þjóðin og íslenska
ríkið hafa ratað í. Var og eigi þess
að vænta, er frá segir Loki þeirrar
aldar, er vjer lifum á.
Meira.