Siglfirðingur - 19.09.1931, Blaðsíða 2

2
SIGLFIRÐINGUR
VERKIN TALA.
Dýrasta bókarútgáfa á íslandi síðan ritöld hófst.
(Þessi greln er skrifuð meðan síðasta þing sat að störfum. Og þótt hún hafi áður verið
birt á prenti, þá er hjer um svo alvarlegt mál að ræða, að, rjett þykir að birta greinina
hjer í blaðinu.)
(auðvaldið) græddi 2 kr. áhverritn.
Petta þótti Erlingi hörð ásökun og
hugði til hefnda. Varð þá fyrir hon-
um útkoman á „Rauða torgi" í
fy.rra, sem nú var auðvelt (með
nokkrum rjetti) að lcenna Einari um.
Og þá birtir hann meðal annars
þessa klausu:
„Pessi tilraun Einars til þess að
gera síldarverkun ódýrr.ri en hún er
hjá saltendum tókst þó ekki betur
en svo, að eftir því sem endurskoð-
endttr Einkasölureikninganna segja
frá í athugasemdum sínum með
reikningunum, varð um 11 fnísund
króna ha/li á rekstri stöðvarinnar
hjá Einari".
Par kom það! — Samkvœmt at-
hugasemdum endurskoSenda er ellefu
þús. króna tap á því að salta ca. 10
þús. tn.
En hversvegna voru þessar at-
hugasemdir ekki látnar fylgja reikn-
ingnum í Lögbirtingablaðinu?
Svo bætir Erlingur því við þessa
frásögn sina, að ef útreikningur Ein-
ars um hagnað saltendanna sje rjett-
ur, þá hefði „Rauða torgið" átt að
hafa tuttugu í>ús. krónur i hreinan
hagnað. En þess í stað hafi orðið
11 þús. kr. tap, eða rúmlega þrjátiu
fnís. kr. verri útkoma heldur en hjá
öðrum söltunarstöðvum. Petta sið-
asta segir Erl. sermilega að grmni
sínu, því auðvitað trúir enginn mað-
ur frásögn Einars um söltunarhagn-
aðinn.
En með þessari yfirlýsingu er þá
fengin sönnun fyrir því, að sam-
kvæmt endurskoðuðum reikningi
„Rauða torgsins", hefir orðið ellefu
þús. kr. tap á síldarsöltuninni þar.
Og það er ennfr. fengin. sönnun
fyrir því, sem Siglf. gat sjer til í
sumar, að þessi halii er í ársreikn-
ingi einkasölunnar, falinn undir
venjulegum verkunarlaunum, til
þess að eigendur síldarinnar fengju
ekki vitneskju um árangur þessarar
„vísindalegu rannsóknar" á söltun-
arkostnaðinum.
En það má vera napurt fyrir
aumingja Erling — sjálfan formann-
inn — að verða til þess nú, eftir
árs þögn, að koma því upp um
sjálfan sig og aðra ráðsmenn einka-
sölunnar, að þeir hafi kastað á glæ
ellefu fúsund krónum, af fje fátækra
sjómanna, með þeim einum árangri,
ef ekki í þeim tilgangi, að ala
menn upp í því að heimta hátt
kaup fyrir lítið og illa unnið starf.
Ritið er 236 blaðsíður í sama
broti og stjórnarríðindin. Pað er
prentað á þykkan myndprentunar-
pappir og alt skreytt myndum. —
Útgefandinn er Atvinnumálaráðu-
neytið. Ekki veit útgefandinn hvað
útgáfan hefir kostað, en menn með
sjerþekkingu hafa reiknað út að út-
gáfukostnaðurinn með útsendingu
muni vera um krónur 50000,00
Ritið er í 20 aðalköflum. Nokk-
uð af innihaldi þess hefír áður kom-
ið fyrir sjónir almennings. — Pann-
ig er talsvert af textanum úr blaða-
greinum, er áður hafa birtst í Tím-
anum. Og sumar myndirnar, og
það lítið sem í ritinu er af hlut-
lausum skýrslum er tekið úr öðr-
um ritum. En allmikið er þó ný-
græðingur. Er skemst frá að segja
að þetta er eitthvað óvandaðasta
flokksrit, sem gefið hefir verið út
hjer á landi: að öðrum þræði níð
um Sjálfstæðisflokkinn og nafn-
greinda Sjálfstæðismenn, að hinum
þræðinum skrum af verkum Aftur-
haldsins, ekki síst af þeim verkum
sem það hefir aldrei unnið.
Af mörgu fáránlegu í þessari bók,
hlýtur lesandinn að undrast mest
1 blaðsíðuna. Framan á bókinni
stendur þetta sakleysislega nafn,
sem lofar fullu hlutleysi og fullri
ráðvendni: „Skýrslur um nokkrar
framkvœmdir rikisins 1927—1930."
Nú skyldi maður ætla að höf-
undurinn sæti á strák sínum með-
an hann skrifaði 1. blaðsíðu bók-
arinnar, svo hún kæmi ekki beint
í bág við nafnið. En hann er nú
ekki alveg á þeim buxunum höf-
undurinn sá. Strax á þessari 1. síðu
er vaðið út í flokkadeilurnar, frá-
sagnir falsaðar, og þeinar lygar flutt-
ar um þau mál, sem þar er skýrt
frá.
En við athugun skilur maður það,
að sá, sem tekst á hendur það verk
að skrifa róg og vísvitandi ósann-
indi um menn og málefni fyrir
stolið fje, muni ekki vera neinn
hálfvelgjuritbófi, nje því vanur að
hefta eðli sitt.
í þessum 1. kafla, sem er um
vegi, er svo frá skýrt, að þá, þegar
kailinn er ritaður (í árslok 1930 eða
ársbyrjun 1931) sje lagningu bif-
reiðavegar milli Borgarness ogHúsa-
víkur jafnlangt lcomið og Sjálfstæð-
isflokkurinn hafi ætlast til að yrði
árið 1940. Er um þetta vitnað í
ummæli Jóns Porlákssonar á l'undi
á Steinsstöðum árið 1926.
Sannleikurinn í þessu máli er sá,
að á þessum fundi lýsti J. P. því á-
formi, að það yrði að leggja full-
kominn bifreiðaveg frá Borgarnesi
að Bólstaðarhlíð í siðasta lagi í árs-
lok 1932.
Nú er það á daginn komið, að
áætlun Jóns Porl. verður ekki full-
nægt, því enn eru svo langir kaflar
ólagðir á þessari leið, að það verð-
ur alls ekki komið í verk næsta ár,
eins og nú horfir með verklegar
framkvæmdir í landinu. — Um
siðari áfangann er ekki hægt að
segja neitt með vissu, því þar eru
bifreiðavegir enn slitróttir. Var og
engu um þá spáð.
Pað, sem bókarhöf. notar hjertil
blekkingar er það, að hann bland-
ar saman bifreiðavegum, og þeim
vegleysum, sem menn brjótast með
bifreiðar. Menn fara nú með ljetta
bifvagna víða þar sem engir bif-
reiðavegir eru, jafnvel alveg veg-
leysur, og tengja þannig saman hina
eiginlegu bifreiðavegakafla. Er þessi
samgöngubót mest að þakka áræðn-
um bifreiðaeigendum, sem komið
hafa almenningi í skiining um það
að hægt er að komast með bif-
vagna víðar enn um reglulega ak-
vegi. — En hvort tveggja er, að
Afturhaldið á í þessu engan þátt,
og þetta eru ekki neinar fullnaðar-
vegalagningar. —
Sjálfstæðismönnurn hefir lengi
komið illa saman við Afturhaldið í
samgöngumálum. Pað sem fyrst og
helst bar á milli var það, að Sjálf-
stæðismenn vildu að ríkið legði höf-
uð áherslu á samgöngur á landi,
þvi að þær voru orðnar langt á
eftir samgöngum á sjó. Gegn þessu
risu þeir Timamenn, líkt eins og
síðar gegn rafvirkjunarmálinu. A
fyrstu fjárlögum, sem stjórn þessa
flokks lagði fyrir Alþingi (1928) var
nær ekkert ætlað til nýrra vega nje
brúa. Varð af þessu hin harðasta