Siglfirðingur - 21.11.1931, Blaðsíða 2
2
SIGLFIRÐINGUR
Imiilegt fiakhlœti vottum viö öllum
vær og fjær sem veittu okkur aöstoö
og sýndu hluttekningu viö andlát og
jarðarför litla drengsins. okka>- Guð-
mundar.
Eugenia Guðmundsdóttir,
Gunnar Bildal.
vextir af því fje. Pá hefir bærinn
lagt því til 2 jarðir, sem búið ekki
heldur greiðir neitt gjald'eftir. Að
vísu má ekki gleyma því, að nokkr-
um hluta ofangreindra peningafram-
laga, hefir verið varið til jarðabóta,
og þótt deila megi og deilt sje um
það, að hve miklu leyti þetta fje
muni síðar koma aftur í afrakstri
jarðanna, þá er þó ekki rjett að
færa það alt til skuldar núverandi
mjólkurframleiðslu.
En það er líka öllum ljóst, að
það vantar mikið á, að jarðabæt-
urnar sjeu komnar á það stig, að
nokkurs verulegs arðs af þeim sje
enn að vænta. Pað er alveg víst,
að enn um mörg ár þarf bærinu að
leggja fram stórar fjárhæðir til rækt-
unarinnar, ef vænta á nokkurs veru-
legs árangurs af því, sem þegar er
gert. Og þau framlög verða ekki
tekin annarstaðar, en af útsvörum
bæjarbúa, eins og gert hefir verið
að þessu.
Hjer má geta þess, að talsvert
verulegur hluu bæjarbúa er þeirrar
sannfæringar, að ræktunarskýaborg-
ir mjólkurbúsnefndarinnar muni
aldrei rætast, og að fje því, sem i
þetta hefir farið og fer, sje að mestu
kastað á glæ. Frá sjónarmiði þess-
ara manna væri það eitt því nægi-
Iegt, til þess að þeir vildu leigja
búið, að með því yrði tekið fyrir
fjárframlög af bæjarins hálfu, til, að
þeirra dómi, óarðvænna jarðabóta.
Frá sjónarmiði hinna, sem hafa
tröllatrú á miklum hagnaði jarða-
bótanna, er leiga að vísu ekki eins
æskileg —- fljótt á litið. — En við
nánari athugun virðist þó svo, að
eins og nú stendur á, sje leiga bús-
ins æskileg, einnig frá þeirra sjón-
armiði.
Nú er alment viðurkent, að
erfiðleikar miklir standi yfir og gjald-
geta manna sje lítil, ekki síður í
þessum bæ en annarsstaðar. Hins-
vegar er það víst, að mikið fje þarf
til þess næstu ár, að halda áfram
þeim jarðarbótum, sem þegar eru
byrjaðar. Og alt er þetta og verður
tekið af útsvörum bæjarbúa, sem
mörgum virðast þó langt of há nú
orðið.
Með því að leigja búið, losnar
bærinn við hið árlega framlag lil
ræktunar, en leigendur halda rækt-
uninni áfram með ákveðinni dags-
verkatölu á ári. Kúabúið eykst úr
20 kúm uppí 60 og mjólkurfram-
leiðslan í sama hlutfalli. Bærinn fær
árlega um eða yfir 3000 kr. í bein-
ar tekjur eftir jarðirnar, sem engan
beinan arð hafa gefið að undanförnu.
Og með þvi að verð mjólkurinnar
er fært niður í 45 aura, lækkar mjólk-
in úr þessum 60 kúm um 7500
krónur á ári, en það er samaogað
fá 16,667 litra af mjólk gefins árl.
Með leigu búsins, á svipuðum
grundvelli og hjer hefir verið rætt
um, vinnst þetta:
a. Stórri fjárhæð á ári hverju til
ræktunar á Hóli er Ijett af gja'd-
endum bæjarins.
b. Tekjur bæjarsjóðs aukast um
ca. 3000 kr. árlega umfram það
sem annars mundi verða.
c. Ræktun jarðanna heldur áfram
eins eða svipað eins og verið hefði,
en án framlags úr bæjarsjóði.
d. Kúabúið eykst fyrirhafnarlaust
um tvo þriðju hluta, og mjólkur-
framleiðslan að minnsta kosti í sama
hlutfalli.
e. Margar þúsundir króná spar-
ast árlega af fje bæjarbúa í lækkuðu
mjólkurverði, eða mjólkurnotkun
eykst, til ómetanlegs hagræðis og
heilsubótar hinni uppvaxandi kyn-
slóð.
f. Mjólkin og mjólkurmeðferð öll
batnar og rekstur búsins færist á
margan hátt í nýtýsku horf, til fyr-
irmyndar fyrir bæjarstjórn síðar meir.
g. Eftir 10 ár hefir búið að minnsta
kosti tekið jafnmiklum framförum,
eins og í höndum bæjarins, en án
tilkostaðar frá bænum og með
ýmiskonar friðindum.
Petta allt telur blaðið að sjeu svo
veigamikil atriði, að bæjarstjórnin
geti ekki forsvarað að hafna leigu-
tilboðinu með öllu. En að sjálfsögðu
ber henni ekki að taka því tilboði,
sem þessir menn hafa sent og um-
er rælt hjer að framan, ef tök eru
á að fá annað hagstæðara. En að
hafna lei£u búsins alveg, mun á-
reiðanlega verða talið eitt með ó-
viturlegri og öhagfræðislegri ráðstöf-
jnum bæjarstjórnar.
I næsta blaði verður svo nánar
skýrt frá úrslitum málsins.
Spænska þingið hcfir gert Alfonso fyrv.
konung útlœgan úr landinu, og komi hann
nokkurn tím« til tandsins, verður hann settur
í lífstíðarfangelsi.
Kolasölunefndin
og tapið á „Alden“ og „Hler“.
Að undanförnu hefi jeg stöku
sinnum heyrt menn henda því á
rnilli sín, að Kolasala bæjarins hafi,
árið 1929, tapað yfir fimm þúsund
krónum á tveímur skipum, og að
kolasölunefndin kendi mjer um þetta
tap. Jeg hefi látið þessa slúðursögu
að mestu afskiftalausa, og talið víst
að hjer væri freklega blandað mál-
um, og nefndin aldrei sagt þetta.
En í síðasta tölubl. Siglfirðings
er sagt frá þvi, að kolasölunefndin
hafi á fundi bæjarstjórnar 4. þ. m.
og á öðrum fundi í sumar, fullyrt
það við bæjarstjórn fyrir hálffullu
húsi áheyrenda, að Kolasalan hafi
tapað yfir 5000 kr. á skipunum
„Alden“ og „Hljer“ 1929, vegna
þess að jeg hefði svikið munnlegt
loforð um ábyrgð Kveldúlfs fyrir
upphæðinni.
Þetta lýsi jeg tilhæfulaus ósann-
indi.
En það er meira. Pað er ákaf-
lega ótrúleg ósannindi. — Pað er
n. 1. gefinn hlutur, að þeir menn,
sem svo eru settir, að þurfa að verjá
gjörðir sínar með ósannindum, þeir
grípa að jafnaði til trúlegustu ósann-
indanna, sem völ er á. En mjer
finnst það ákaflega ótrúlegt, svona
almennt sjeð, að fjárhagsnefnd bæj-
arins (en það eru sömu menn og í
kolasölunefndinni) sje ekki skipuð
meiri fjármálamönnum eða gætnari
verslunarmönnum en svo, að þeir
afhendi í þúsundatali þá fjármuni,
sem þeim er trúað fyrir, aðeins gegn
óvottföstu munnlegu greiðsluloforði
Pjeturs eða Páls. En útyfir tekur
þó að fara að skrökva slíku uppá
sjálfa sig, eins og nefndin hefirgert
í þessu máli, að því er mig snertir.
Afskifti mín af þessu máli eru
þau er hjer segir:
Haustið 1929 tók jeg á mótifiski
fyrir h.f. Kveldúlf í Reykjavík af
gufuskipunum „Alden“ og „Hljer“.
Fiskur þessi var keyptur í Rvík og
átti hann að greiðast þar. Áður en
skipin fóru heim, þurftu þau að fá
10 tonn af kolum hvert til heim-
ferðannnar. Jeg hringdi þá suður til
Kveldúlfs og skýrði frá þessu, og,
var jeg þá beðinn að kaupa þessi
kol. Fór jeg þá tíl Vilhj. Hjartar-
sonar, sem þá hafði á hendi sölu á
kolum fyrir Siglufjarðarkaupstað, og
bað hann að selja mjer 10 tonn
handa hvoru áðurnefndra skipa.
Hann sagði þá að þessi skip skuld-