Siglfirðingur - 01.06.1935, Page 2

2
SIGLFIRÐINGUR
um afburða söngfólk í föðurætt hennar.
EijJnuðust þau hjón 5 börn, sem öll eru á lífi, Lár-
us, stýrimann, Láru, konu Gísla Lárussonar, simritara
á Seyðisfirði, Asgeir, rafmagnsfræðing, Belntein, fiski-
kaupmann í Hafnarfirði og Emilíu konu Steingríms
Björnssonar, skrifstofnmanns í Reykjavík.
Pjóðin öll er í mikilli þakklætisskuld við séra Bjarna.
sérstaklega mun íslenzk alþýða ógleymin á lögin hans;
þau verða sungin um land allt um ókomnar aldir. Is-
lendingar munu lengi minnast menntamannsins og lón-
skáldsins, er einangraður á útkjálka norður við íshaf,
samdi ódauðleg li.itaverk og þáði engin laun fyrir, en
oft aðkast og ósanngjarna dóma.
Heill og þökk sé hirium aldraða menntaþul og snill-
ingi fyrir allt, er hann hefir nnnið landi sínu og þjóð,
og bænum sínum, til gagns og frægðar.
Guðm. T. Hallgrímsson, læknir.
Starísemi séra Bjarna í þá£u
Siglufjarðar.
Pegar eg kom fyrst til Siglufjarðar var séra Bjarni
Porsteinsson innan við fimmtugt, maður á bezta aldri
og léttasla skeiði, íturvaxinn, teinréttur og frár á fæti,
svo að þeim, er áttu að fylgja homim um prestakallið,
sem er mjög fjöllótt, þótti nóg um. Pess má minn-
ast, að séra Bjarni Porsteinsson þjónaði Kvíabekk í
Olafsfirði um þrjú ár. Leiðin rná heita reiðfær á
sumrin og er skemsti vegur að fara „fyrir botna“.
A vetrum er þessi leið algjörlega ófær hestum,
og þá varð prestur að ganga. Pennan örðuga fjallveg
gekk prestur ávallt, annað hvort til þess að halda
guðsþjónustu eða rækja önnur embættisstörf og venju-
legast á 5—6 klukkutímum, og þótti karlmannlega gjört,
ávallt skíðalaus, því að séra Bjarni er Mýramaður og
þar er litið eða ekki iðkuð skíðaíþrót1: á flatneskjunni,
oft snjólausri, innan um fen og kviksyndi.
Mér er ekki vel kunnugf, hver afskifti séra Bjarni
hefir haft af sveifarmálum í þá daga. Býst við að
þau hafi ekki verið sérstaklega mikil. Var þó spari-
sjóðsgjaldkeri í 30 ár (1890 — 1920) og form. í stjórn
Sparisjóðs Sigluf. 1920 að þessn. Sem sóknarprestur var
hannsvo aðkalla sjálfskipaður sáttasemjari, og í hreppsn.
mun hann hafa setið, ená þeim árum ekki sem oddviti.
A þessum árum gaf hann sig að mestu við sönglist
og ennfrekar söngmennt. Hann gerði þó allmikið að
tónsmíðum en mest þó að því. að safna og undirbúa
hina miklu bók sína um íslenzk þjóðlög, sem lokið
var við árið 1909.
Pað er ekki ólíklegt, að séra Bjarni álíti þessa bók
vera sítt aðal lífsstarf. Hefði mátt ætla að hann
mundi hafa gefið sér tóm um stund, að þessu afrek
loknu.
En það varð nú ekki. Slíkt karlmenni og starfs-
maður sem séra Bjarni Porsteinsson, gat ekki setið
auðum höndum.
Arið 1910, eða máske fyr, var hann orðinn odd-
viti Hvanneyrarhrepps. Og nú kemur aftur fram
þurft séra Bjarna til þess að vinna. En nú átti að
að vinna að heill sveitarinnar. Hann rak augun í
það fyrst, að vatnsskortur væri meðal fóiks, Ijót vatns-
ból og vondir brunnar. Hann sá þann kostnað, er
Siglfirðingum var að því, að ná til vatns, hefurlíklega
einnig séð hver sólthætta fólki væri að slíkum vatns-
bólum, þótt eg þó ekki saki séra Bjarna um kunnáttu
í bakteríufræðum. En þetta var gert. Vatnsveitan
komst á og hefir ávallt verið í bezta lagi, að undantekn-
um litium óhöppum í byrjun, sem ekki voru honum,
sem oddvita, að kenna. Heldur því, að til verksins
var ráðinn nýbakaður verkfræðipgur og verkstjóri,
sem ekki kunnu með slík verk að fara. Nú hefur
þessu íyrir löngu verið hrundið í lag, svo að við eig'-
um hér á Siglufirði eitthvert bezta drykkjarvatn á ís-
landi. Pað hefur einnig sézt, að mörgum eldsvoðum
hefir vatnsveitan afstýrt.
Petta eigum við að mestu leyti að þakka séra
Bjarna Porsteinssyni.
Petta var 1911.
1911 eða 1912 fór séra Bjarni Porsteinsson að hugsa
um annað stórmál og var það raflýsing um Siglufjarð-
arkauptún. ‘Par er hann enn stórhuga, en er máske
um skör hraðskrefur. Par ícemur aftur ungur, óreynd-
ur verkfræðingur, sem virðist hafa álitið afl Hvann-
eyrarfossins meira enn það var. Hann þóttist hafa
fengið upplýsingar um vatnsmagn úr fössinum. En
þegar vélarnar voru lagðar og tóku til starfa, þá reynd-
ist fljótt, að vatnsmagn í ánni var ekki svo, að nægi-
legt væri kauptúninu. Petta út af fyrir sig var elcki
sem verst. En hitt, að þeim skjöplaðist yfir um snjó-
komu í safnþróna uppi á fjallinu, það var veria.
A þessu átti séra Bjarni Porsteinsson heldur ekki
sök. Hann var ekki verkfræðingur sjálfur, en trúði
þeim, sem verkið var falið.
Úr þessu hefir nú á seinni árum verið greitt, máske
ekki fullnægilega, en fer þó í áttina.
En því verður ekki neitað, að séra Bjarni Porsteins-
son átti frumkvæði að þessum miklu framförum.
Um líkt leyti þótti orðið þröngt um barnaskólann
hér í Sigiufirði. Fyrsta frumkvæðið að því, að hér yrði
byggður nýr barnaskóli við nútímahæfi, átti séra Bjarni
Porsteinsson.
Til barnaskólans var vandað sem mest mátti vera.
Skólinn fallegur, og hafði Rögnvaldur sál. Olafsson
gert uppdrætti að honum. En er úr framkvæmdum
varð, var skólinn grafinn svo í jörð, að vatn gekk
upp allstaðar úr kjallaragólfinu. Eg get þess, að þetta
var ekki skólanefnd og heldur ekki séra Bjarna Por-
steinssyni að kenna, enda var hann fljótastur til bragðs,
til þess að koma þessu í lag.
Séra Bjarni vár um mörg ár formaður skólanefndar
hér í Sigiufirði og lagði sig ávallt í frammkróka um
að börnin fengi svo mikla fraéðdu, sem unnt væri.
Eins og allir vita, hefir séra Bjarni alia tíð lagt afar
milcla stund á latneska og íslenzka tungu, og verið
ágætlega að sér í öllum þeim tungumálum, sem þar
liggja á milli. Mér er það vitanlegt, að hann hefir
lagt stund á ítölsku og af norðurlandámálum sérstaklega
á sænsku. En það má hafa verið í og með sökum
þess fróðleiks, er hann leitaði sér um söngmennt. Og
meðan hann var formaður í skólanefnd, þá var hon-
um ávallt umhugað um, að elztu börnin fengi fræðslu
í erlendum málum, sérstaklega dönsku,
Seinna var séra Bjarna, er hafði traust og fylgi alis
almennings um skólamál, bolað frá formennsku skóla-