Siglfirðingur - 01.06.1935, Blaðsíða 7

SIGLFIRÐINGUR
7
Hvatmeyri.
andúð gegn honum horfin og samúð komir, í staðinn.
Hafa líka Siglfirðingar mátt vel við una, því að betri
prest og gagnmenntaðri mann í hvívetna mun tæp-
lega hafa verið hægt að kjosa sér.
Eg minntist áðan á gestrisnina á Hvanneyri, í sam-
bandi við prestinn. En vitaskuld átti húsfreyjan á
Hvanneyri, — frú Sigríður Lárusdóttir Blöndal, frá
Kornsá — sitt lof skilið fyrir gestrisnina, engu síður
en bóndi hennar séra Bjarni. Eg kom að Hvanneyri
á öllum tímum árs — vetur, sumar, vor og haust —
og ætíð var gestrisniu hin sama, ekki aðeins að góð-
gjörðum, heldur og viðmóti og ánægjulegum samræð-
um, um allt á milli himins og jarðar, ef svo mætti
segja. Og aldtei átti frú Sigríður svo annríkt á heim-
ilinu, að hún eigi sæti tímum saman hjá okkur bónda
sínum og tæki þátt í samræðunum, með glaðværð, eða
alvöru, eflir því hvert umræðuefnið var. Ogmáþógeta
nærri, að oft muni hún hafa hafa mikið að starfa, ekki
sízt á meðan öll börn þeirra hjóna voru í ómegð.
A vetrum mun gestagangur hafa verið fremur lítill,
en þó nokkur. Á sumrin var aldrei gesfalaust þar,
og dvöldu ýmsir langdvölum. En það var sama hve
margmennt var á Hvanneyri — húsbændurnir voru
ætíð hinir sömu: glaðir og reifír. Og þrátt fyrir
langvarandi sjúkleika.frú Sigríðar, munu ekki aðrir
gestir enn gagnkunnugir hafa orðið þess varir, að hún
gjörði það oft, meira af vilja en mætti að sitja á tali
við gesti og láta sem ekkert væri, hvað heilsuna
snerti. Eg hygg að eg hafi verið einn þeirra óskyldra,
eða lítt skyldra manna, er var frú Sigriði einna gagn-
knnnugastur, enda var eg búinn að þekkja hana frá
því að hún kom sem prestsfrú til Siglufjarðar 1892,
þótt kunnugleiki minn á heimili hennar byrjaði fyrir
alvöru 1895, þegar eg flutti að Hraunum. Og mun eg
ætíð minnast samfunda okkar Hvanneyrarhjóna, svo
sem með þeim allra beztu stundum æfi minnar. Má
og með sanni segja, að þau hjón gjörðu sér ekki upp
gestrisnina við mig eða aðra gesti sína.
A fyrri árurn þeirra á Siglufirði fylgdi oftast gleð-
skapur mikill gestrisninni. F*á var það títt, að þau hjón
léku bæði á hljóðfæri — samtímis
— fyrir gesti sína, hann á harmóni-
um en hún á guitar og söng undir.
Söng hún svo vel, að vart hefi eg
heyrt kvennmánn betur syngja,
hvorki fyr né síðar. Annars lék frú
Sígríður piýðisvel á harmónium, og
lék á það hljóð'æri við messur í
Siglufirði, í marga tugi ára. Stund-
um var sleg ð í L’hombre og spil-
að með fjöri og ákafa. En aldrei
minnist eg að frúin tælci þátt i þeim
gleðskap. Oít sátum við séra Bjarni
— og oflsinnis kona hans líka —
tímunum saman og spjölluðum uni
allt mögulegt, stjórnmál, trúmál,
þjóðlög, lausavísur, spiritisma, ætt-
fræði o. II. o. (1. Vorum við ekki
ætíð á sama máli, og urðu oft heit-
ar umræðurnar. En ef úr hófi ætl-
aði að keyra, kom frúin ætíð og
stiliti til friðar þannig, að við báðir
gátum vel við unað; og aldrei spilltu
þessar kappræður vináttu okkar
Hvanneyrarhjóna. F*á spillti það eigi ánægju þeirri, er
eg hafði af öllum dvölum mínum á Hvanneyri, að öll
börn þeirra hjóna — 5 talsins — voru á æskuárum
sínum liænd að mér og eg að þeim. Hefir sú vin-
átta haldizt fram á þenna dag, þótt þau hafi orðið
fullorðin en eg gamall.
Um bókmenntastörf séra Bjarna munu aðrir dæma,
mér færari menn, en sú er mín sannfæring að lengur
muni lög hans lifa meðal þjóðarinnar, en mörg laga
hinna yngri tónskálda. Pjóðlagasafnið er löngu við-
urkennt sem stórvirki.
Eg enda svo þessar línur með þökk til séra Bjarna
á Hvanneyri -- með þökk fyrir allt, bæði fyr og
síðar.
Guðni Jónsson, magister.
Ættfræðistörf
séra Bjarna Porsteinssonar.
íslenzk ættfræði .er ævagömul. svo að segja jafn
gömul þjóðinni. í íslenzka lýðveldinu forna hafði ætt-
in stórkostlega þýðingu fyrir einstaklinginn; hún var
skjól hans og skjöldur, verndaði rétt hans og rak rétt-
ar hans. F*á var skyldleikinn talinn allt í sjöunda lið.
Pá urðu menn að vita deili á ætt sinni, enda var það
hagnýt og gagnleg þekking á þeim tímum. En þó að
þessi þjóðfélagslegi grundvöllur ættvísinnar breyttist til
mikilla muna síðar, þá fór því fjarri, að Islendingar
vörpuðu lienni frá sér. Fróðleiks- og frægðarlöngunin
hélt áfram í þjóðinni, þó að lög hennar og ytri hætt-
ir tækju breytingum. Og ný sjónarmið — og raunar
gömul þó — koma til sögunnar. Pað er gaman að
eiga þessi hreinskilnislegu og fróðleiksglöðu orð í einu
af handritum Landnámabókar: „Pat er margra manna
mál, at þat sé óskyldr fróðleikr at rita landnám. En
vér þvkkjumsk heldr svara kunna útlendum mönnum,