Siglfirðingur - 07.09.1935, Blaðsíða 1

VIII. árg.
Siglufirði, laugardaginn 7. sept. 193S
28. tbl.
íslenzkrar
Endurskipulagnin
síldarverzlunar.
Ný lánstofnun fyrir síldarútveginn.
Veiðarfærabyrgðir fyrirliggjandi í
landinu.
Síldarverðskráningar- o£ síldarsölu-
stöð. (Síldar-börs).
i.
Það hefir oft verið bent á það
víðsvegar, bæði hér í þessu blaði og
annarsstaðar, að síldarverzlun vor og
flest það, er að síldarútvegnum lit-
ur, er í megnu ólagi og mætti vafa-
laust fá á mörgu bætt fyrirkomu-
lag, ef útgerðarmenn og aðrir, er
forystu hafa í málum þessum, væru
allir samtak og sammála, verzlun
með síldina væri látin óáreitt af
„skipulags“-glundroða stjórnarvald-
anna, en stjórnin í þess stað styrkti
síldarútveginn og legði honum og
þeim, er við nann fást, lið, sem að
haldi og gagni kæmi.
Pað vita allir hvert tjón og bölv-
un íslenzk síldarverzlun, og síldar-
útvegurinn yfirleitt, hafði af Einka-
sölunni illræmdu, og hver hörm-
unga endir varð á öllu því fargani.
Pað þarf ekki að lýsa því. Pað er
alþjóð vel kunnugt.
En hvað er það þá, er síldar-
verzlunin og sildarútvegurinn þarf
til þess að geta þrifizt og blómg-
ast eins og aðrir atvinnuvegir?
Að þessu sinni skal bent á ým-
islegt, sem síldarútveginn vanhag-
ar hörmulega um og sem mundi
gjörbreyta til batnaðar öllu þv'
gamla fyrirkomulagi, og þá eigi
hvað sízt þeinr í hag, er hingað til
hafa orðið jafnharðast úti í síldar-
viðskiptunum yfirleitt: sjómönnum
og útgerðarmönnum.
II.
Sildarútvegsbanki.
Hér í blaðinu hefir áður stuttlega
verið drepið á nauðsyn þessa máls.
Petta er svo þýðingarmikið atriði
fyrir síldarútveginn, að með því
stendur hann og fellur í raun og
veru.
Af því að undantekningarlítið
hver einasti útgerðarmaður hefir
yfir sama sem engu rekstursfé að
ráða til þess að afla sér nauðsyn-
legasta varnings til hverrar vertíðar,
svo sem tunnanna, saltsins, og alls
annars er hér að iýtur, (krydd, syk-
ur o. fl. o. fl.) hafa þeir orðið að
flýja á náðir erlendra firma, er
einkum og sérílagi hafa hagnað af
verzlun með íslenzka síld, og byggja
afkomu sinna fyrirtækja á þeirri
verzlun. Svo er t. d, um fiestar
stærstu síldarniðursuðuverksmiðjur
Svía, tunnuverksmiðjur Norðmanna
að ekki sé fleira nefnt. En á náðir
þessara firma er vanalega flúið með
kaup á nauðsynjum, og greiðslan
fer oftast nær, eða því nær ein-
göngu fram í síld meðfyrirfram um-
sömdu lágmarksverði. sem því nær
æfinlega reynist vera nákvæmlega
það, sem síldin kostar fob. hér á
staðnum, en það verð er margoft,
og oftastnær langt undir eftirspurn-
arverði eða dagverði síldarinnar.
Væri rekstursfé fyrir hendi, og
útgerðarmaðurinn og saltandinn gæti
fyrir það aflað sér þeirra nauðsynja
er að framan getur, væru umgetnir
„nauðleitarsaroningar" úr sögunni og
hver framleiðandi (og saltandi) frjáls
með sölu á sinni eigin síld.
Peningastofnanir þær, er fyrir eru
í landinu, hafa í mörg horn að líta,
— í rauninni of mörg — þótt síld-
arútvegurinn væri þeim eigi til
„byrði“, enda síldarviðskiptunum
svo varið, að hagkvæmast og sjálf-
sagt væri, að þau hefðu sína eigin
lánsstofnun. í sinni tíð hafa líka
peningastofnanirnar verið næsta ó-
fúsar á lánveitingar til síldarútgerð-
ar og síldarviðskipta, engar ívílnan-
ir af hálfu hins opinbera, tollar orð-
ið að greiðast um leið og afferm-
ing hefir farið fram, eða útskipun.
og síldarframleiðslunni iþyngt með
útsvörum og gjöldum meira en
dæmi eru til um nokkra aðra fram-
leiðslu. Yfirleitt má segja, að síld-
arútvegurinn íslenzki hafi verið bor-
inn uppi af óþreytandi elju og ó-
drepandi dugnaði útgerðarmanna og
sjómanna. þrátt fyrir slcattaofsóknir
ríkis og bæjarfélaga og hafa oft að
iaunum njætt kaldranaskap og fyr-
irlitningu valdhafanna í stað útrétt-
ar handar til hjálpar og léttisíbar-
áttunni, eins og skylt hefði verið
um svo mikilsverðan þátt íslenzks at-
vinnulífs.
Pað mætti vitanlega segja, að slík
*