Siglfirðingur - 19.10.1935, Blaðsíða 1

Tryggvi Gnnnarsson.
1835 — 18. okt. - 1935.
í gær voru rétt hundrað ár lið-
in frá fæðingu Tryggva Gunnars-
sonar. Er ekki of mikið í lagt þótt
hann sé talinn með allra merkustu
Islendingum síðustu alda.
Hann var einn af mestu fram-
kvæmdamönnum sem ísland hefir
átt, viljafastur, tröll að þreki og
dugnaði, framsýnn og ráðugur, verk-
vís með afbrigðum, þjóðhagasmið*
ur, bóndi ágætur og frömuður um
búnaðarmál meðan hann bjó búi
sínu. Hann stofnsetti Gránufélagið
og stjórnaði því með mikilli rausn
og fyrirhyggju un/ það varð lang-
stærsta verzlunarfyrirtækið í land-
inu, en því hnignaði skjótt er hann
sleppti af því sinni föðurhendi. í
sambandi við þetta stórbrotna verzl-
unarfyrirtæki — eftir þeirrar tíðar
mælikvarða — kom hann fótum
undir kunnáttu manna um betri
hirðingu sjávarfangs til útflutnings
og. innanlandsneyzlu. Hann beittist
fyrir saltfisksverkun hér norðan-
lands og fyrstu gufubræðslu setti
hann upp hérlendis. Hann kom
hér upp íshúsum, gekkst fyrir
ullarmati og endurbætti þilskipaút-
gerðina hér bæði beint og óbeint.
Hann notaði einna fyrstur manna
vatnsafl til smáiðju, hann beitti sér
fyrir garðyrkju og skógrækt, hann
var fremstur manna um að koma
hér upp strandferðum. Hann stofn-
setti alþýðulestrarfélög, hann var
öflugur talsmaður í kvenréttinda-
málum og eru þá ótalin þau æfi-
störf er lengst munun halda minn-
ingu hans á lofti. Hann var eini
maður hérlendis er svo var verk-
vís, að tekið gæti að sér smíði á
stórbrúm yfir hættumestu vatnsföll.
Hann byggði brú yfir Skjálfanda-
fljót árið 1882. Nokkru fyr hafði
hann gefið Múlsýslungum efni í
brú á Eyvindará og flutti það ó«
keypis, tilhöggvið til Seyðistjarðar,
en af því að sýslan tímdi ekki að
kosta flutninginn var brúarefnið
látið liggja í óhirðu á Seyðisfirði á
þriðja ár. Þá byggði hann brúna
yfir Jökulsá á Brú og loks hina
fyrstu hengibrú hérlendis, brúna
yfir Olvusá, sem enn er eitt með
mestu mannvirkjum sinnar tegund-
ar hér á landi. Annað, er lengi
mun minnzt, er 17 ára stjórn hans
á Landsbankanum. Hið þriðja er
það er hann átti frumkvæði að og
forystu um að keypt var hingað til
lands bóka- og handritasafn Jóns
Sigurðssonar. Fjórða er afskiftibans
af Pjóvinafélaginu, og kannast allir
við það er hann hefir skrifað í
Almanakið og Dýravininn, og hið
fimmta í sambandi við Dýravininn,
starf hans í þágu dýranna og vernd
þeirra. Segir hann svo í „Endur-
minoingum" sínum:
„Af því er eg hefi aðhafst um
dagana, er tvennt sem mér þykir
vænst um; annað eru afskifti mín
af högum Jóns Sigurðssonar. Hitt
er þa3, sem eg hefi skrifað og unn-
ið fyrir dýrin*. Hann keypti Prasta-
skógarland við Sogið og gaf það
Ungmennafélögum íslands til um-
sjár og æfinlegrar eignar. Hann var
um mörg ár alþingismaður, og var
einn af drjúgvirkustu skörungum
þingsins og óbrotgjarnan minnis-
varða setti hann sér þar sem er
garður Alþingishússins, en sá garð-
ur er að öllu hans handaverk.
Pað væri nauðsynjaverk að gefin
yrði út rækileg æfisaga Tryggva
Gunnarssonar, og sjálfsagt, að Menn-
ingarsjóður gæfi hana út, og fengi
til þess hina hæfustu menn að rita
hana. Æfistarf þessa merka manns
manns er svo nátengt sögu þjöðar-
innar sérstaklega sögu verzlunar og
verklegra framkvæmda á síðari hluta
nítjándu aldar og fyrsta áratug tutt-
ugustu aldarinnar, að hún yrði eitt
hið fyllsta heimildarrit um þetta
stórmerka tímabil, og menn þá.er
þátttóku í framfarabaráttunni þá.
Eftirtektarverð
grein.
Guðm. Hannesson, bæjarfógeti,
skrifar ítarlega og rökstudda grein í
síðasta tbl. Einherja um það hve
„ríkisvaldið hefir hnekkt tekjustofn-
um bæjanna og dregið úr gildi
þeirra”. Bendir bæjarfógeti réttilega
á það, að „enginn kaupstaður eða
sveitafélag verður þó jafn illa úti og
Siglufjörður” um þessa ásælni ríkis-
valdsins.
Núverandi stjórn hefir gengið
lengst í þessum yfirgangi, og er því
mikils virði að fá þarna skýlausí á-
lit eins merkasta flokksmanns stjórn-
arinnar um skattaæðið. Á bæjarfó-
geti heiður og þökk skilið fyrir, hve
skorinort og rökfast hann lætur uppi
álit sitt í pessu máli. Hefir eigi fyr
birzl í blöðnm etjórnarinnar ádeila
á hana um þessa háskalegu stefnu
hennar, og verður að telja þetta
fyrirboða þess, að fleiri og fleiri
innan stjórnarflokkanna fari nú að
opna augun fyrir skaðsemisstefnu
þennar í skattamálum. Er í grein
þessari rækilega undírstrikaðar kröf-
ur og ádeilur Sjálfstæðismanna er
þeir látlaust hafa haldið uppi á
hendur núverandi stjórnar, bæði
innan þings og utan þess.
Greinin er því að mörgu leyti
gleðilegt tímans tákn og mun hvar-
vetna vekja nokkra undrun og mikla
eftirtekt. Enda á hún það fullkom-
lega skilið.
Hafi bæjarfógetinn þökk fyrir
greinina og blaðið sömuleiðís fyrir
birtingu hennar.