Siglfirðingur - 19.10.1935, Blaðsíða 2

2
SIGLFIRÐINGUR
Söltunartími
oé síldarverð.
Niðurlag,
Viðvíkjandi því, að eigi hafi ver-
ið unnt að hefja söltun fyrir
miðjan júlí vegna þess, að engar
tunnubirgðir hefðu verið fyrirliggj-
andi frá fyrra ári, er því til að svara
að ástæðulaust virðist fyrir saltend-
ur og útgerðarmenn að liggja árlangt
með stórar birgðir af tunnum. í
því liggur alltof mikið bundið fé.
En hinsvegar mundi auðvelt þeim,
er á annað borð geta fengið tunn'
ur og salt, að fá það í byrjun júlí
eins og síðari hluta júli, og það
mundi vissulega allir hafa gert, og
gera, ef þeir vissu að þeir fengi að
salta þegar síldin kernur og fitnpiagn
leyfir og ef þeireru vissir um marlc-
að þeirrar síldar.
Eitt af hlutverkum nefndarinnar
er að leita nýrra markaða, en að
því hefir nefndin, eftir því sem al-
mennt er kunnugt, lítið unnið enn-
þá.
Pað virðist bráð nauðsyn aðryðja
úr vegi þeirri firru í hinum eldri
markaðslöndum, að síld geti aldrei
orðið söltunarhæf fyr en undir júlí-
lok, jafnframt hinu, að leita nýrra
markaða, er eigi láta slíka „klásúlu"
fylgja kauptilboðum.
Á þessu hvorutveggja verður nefnd-
in að byggja sölu og markaðsleitar-
viðleitni sína framvegis, en hætta
því og útrýma algjörlega, að allur
vor síldarmarkaður „dependeri svo
af þeim sænsku“, eins og hingað
til hefir viðgengizt.
Manni skilzt, að það séu Islend-
ingar sjálfir fyrst og fremst, sem eigi
að ráða yfir sinni síldarframleiðslu,
þó hinsvegar sé sjálfsagt að reyna
að fullnægja kröfum kaupenda, svo
lengi sem þær byggjast á skynsam-
legum takrnörkum og séu eigi til
hömlunar á frekari sölumöguleikum
og markaðstraflala.
Má f þessu sambandi minna á,
að stranglega og samvizkusamlega
framkvæmt síldarmat á hinum
ýmsu markaðs og verkunarflokkum,
mundi verða nefndinni mikill styrk-
ur, og síldar framleiðslunni yfirleitt.
Af því sem hér hefir sagt verið
verður eigi séð að nefndinni sé það
nokkur málsbót, þótt undafarið hafi
það þótt sjálfsagt að hefja eigi sölt-
un fyrr en síðast í júlí. Pað verð-
ur að. álítast kredda sem á að út-
rýma, eða að minnsta kosti ekki
að gera að almennri, undantekn-
ingariausri reglu. Og að fylgja þeirri
tiktúru í blindni bendir tvímæla-
laust til kyrstöðu og afturfarar. En
manni skilzt, að nefndin muni
fyrst og fremst hafa verið sett á
laggirnar til þess að BÆTA ástand*
ið, en ekki til þess, fyrst og fremst,
að halda dauðahaldi í einna var-
hugaverðasta vanann, er skapazt
hefir fyrir ráðríki Svía og annarra
útlendinga.
Pá er komið að allra vandræða-
legustu afsökun nefndarinnar, en
sem hún þó virðist leggja meira
upp úr en hún hefði átt að gera.
Nefndin segir svo:
„Um það atriði, hvort ekki sé
réttara að fara eftir fitumagni síldar
en almanakinu um byrjun söltunar.
má geta þess, að ítarlegar tilraunir
hafa verið gerðar *í þá átt af síldar-
seljendum, en sænskir síldarkaup-
menn að minnsta kosti halda því
fram, að júlísíld sé slæm vara, þótt
feit sé, því sú síld sé „aldeles u-
holdbar", enda kemur þetta heim
við reynslu ýmsra þeirra, er við
síldarsöltun hafa fengizt hér á landi“.
I hinni ítarlega rökstuddu grein
í Siglfirðingi 3. ágúst si. var drepið
á þetta atriði og bent á, að „skoð-
un“ Svíanna um „uholdbarbed"
júlísíldar byggðist einna helzt á því,
að þeim er óhagkvæmt að fá síld
til verksmiðja sinna fyr en í ágúst,
en fyr eru þeir ekki, í venjulegu
árferði, búnir að selja svo mikið af
fyrra árs framleiðslu sinni að þeir
kæri sig um að taka við síld til
vinnslu. Og þeir vita það, að hér-
umbil undantekningarlaust tekst
þeim að fá þá síld er þeir þurfa,
þótt seint sé og það jafnvel þótt
sr.urpusíld bregðist til muna.
Og það ætti síldarútvegsnefnd að
vera ljóst, að Svíarnir eru on ha/a
verið slíkt autoritet hérl. um allt er
að síldarmarkaði og síldarverkun
lýtur, að svo má segja, að þeir séu
hér einvaldir. Peir eru og hafa ver-
ið hér allt í senn: matsmenn,
bryggjuformenn og mestu ráðandi
um veiði og markað neyzlusíldar.
Hvaða firru sem þeim dettur í hug
að halda fram til framdráttar sinna
hagsmuna, hafa löngum orðið hér
sem óskráð lög. Og þessi „uhold"
barheds“-Kenning sýnir bezt, að allt
er gleypt ótuggið og tekið gott og
gilt, er þeir segja, enda þótt það
hafi engan stuðning í vísindalegri
þekkingu og reynslu.
Pað er að vísu ekkert undarlegt,
þótt Svíar, er kryddsíld kaupa til
alveg sérstakrar framleiðslu, fái að
hafa hæfilegt eftirlit með því, að
eftir þeirra sérstöku uppskriftum sé
farið hvað kryddunina og meðferð
kryddsíldarinnar snerlir. En fram
yfir það ber þeim enginn réttur til
jafnvíðtækra afskifta af íslenzkum
síldarútvegi og þeim hefir leyfzt
hingað til alveg óátalið.
Petta hefir gengið svo langt, að
þeir hata t. d. í heimildarleysi is-
lenzkra laga Ieyft sér að breytafuli-
verkaðri saltsíld í Matjessíld, maga-
dregið hana uppúr 25 gráða pækl-
inum og dembt svo á kana daufari
pækli til afvötnunar. Má nærri geta
hvaða áhrif slíkt getur haft á mat-
jessíldarmarkaðinn, og ekki síður
það, hvert virðin£arleysi slíkt skap-
ar fyrir íslenzkri framleiðslulöggjöf.
Og dæmi eru til þess og þau víst
allung, að þegar slíkt athæfi befir
verið kært tirsektar, hafa þeirgeng-
ið beint í ,iMvítahúsið“ við Lækj-
artorg og „dirigerað" þar alveg eins
og hérna á síldarpöllunum, og feng-
ið fram sitt mál.
„Rátfárdighetan segrade", sagði
einn Svíinn fyrir stuttu, er hann
hafði fengið undanþágu stjórnarinn-
ar frá að þurfa að hlíta landslögum
um vöruvöndun.
Og hvaða sílkarseljendur eru það,
sem gert hafa „ítarlegar tilraunir í
þessa átt“?
Og hvernig stendur á því, að
þessar „ítarlegu tilraunir" er svofá-
um kunnar? Að minnsta kosti hefir
KENNI:
Ensku, Pýzku, Dönsku,
tvöfalda Bökfærslu og
reikning.
Kristján Kjartansson.
Norðurgötu 16.