Ný saga - 01.01.2000, Blaðsíða 14

Sigurður Narfi Rúnarsson
hnefaleikana. Höfundi var fullljóst að menn
mundu ekki hætta að gefa hver öðrum „á
hann“ þótt hnefaleikar yrðu bannaðir. Hann
velti því þess vegna fyrir sér hvað í raun vekti
fyrir flutningsmönnum frumvarpsins:
hvort þeir teldu sig með þessu vera að bjarga
lífi og heilsu fjölda alinna og óborinna
landa sinna, eða hvort þeir væru eins og
sagt [er] að vestfirzkur bóndi hafi gert, að
sparka í dautt bjarndýr, sem annar skaut,
og slá sig á því til riddara. Ef hið fyrra væri
rétt, hlýtur mann að undra, hvers vegna
ráðist er á þessa íþróttagrein einmitt nú,
þegar hún hefur vart verið iðkuð aí'
nokkrum manni hér á landi í a. m. k. 1-2 ár.79
Þá spurði Brynjólfur sig af hverju flutnings-
menn frumvarpsins beittu eins villandi sam-
anburði til að sýna fram á hættuna sem fylgdi
hnefaleikum og raun bar vitni. Benl væri á að
svo og svo margir hefðu látist í keppni í Bret-
landi og Bandaríkjunum, þar sem flest ef ekki
öll slysin hefðu orðið meðal atvinnumanna.
Hins vegar hefðu ekki orðið teljandi slys á
mönnum í hnefaleikakappleikjum á íslandi.
Rilstjórinn gerði sér þó fulla grein fyrir því að
rothögg væru skaðleg, en í stað þess að út-
hrópa íþróttina stakk hann upp á leiðum til
að minnka hættuna eins og mögulegt væri, til
dæmis með því að banna keppni í hnefaleik
án höfuðhlífa, endurskoða aldursákvæði lil
að koma í veg fyrir keppni unglinga og koma
á strangari Iæknisskoðun fyrir og eftir keppni:
Allt þetta myndi draga úr hæltu á meiðsl-
um og dauðsföllum. Hitt, að banna þennan
leik algerlega, hygg ég að myndi missa
marks. ... Mér finnst yfirleitt að um þctta
mál hafi verið ritað og rætt meira af tilfinn-
ingasemi en kaldri skynsemi. Hið háa Al-
þingi hefur án efa mörg brýnni verkefni en
að skipta sér af „heimilisvandamálum“
íþróttahreyfingarinnar, en séu einhverjir
Alþingismenn [sicj, sem telja afskipta Al-
þingis þörf er það lágmarkskrafa íþrótta-
hreyfingarinnar, að rétt og hlutlaust sé þar
greint frá málavöxtum. Er þá líklegt, að
Alþingi sjái, að hinni frjálsu íþróttastarf-
semi er bezt borgið í höndum íþróttahreyf-
ingarinnar sjálfrar.80
fþróttablaðið hafði nú verið endurheimt sem
málsvari íþróttahreyfingarinnar í málinu.
Hins vegar eru skrif ritstjórans til marks um
deildar meiningar um íþróttina innan íþrótta-
hreyfingarinnar sem utan. Formælendur
frumvarpsins létu þó ekki slá sig út af laginu.
Þann 12. nóvember var frumvarpið tekiö
til fyrstu umræðu í neðri deild. Kjartan J.
Jóhannsson hafði öðru sinni framsöguræðu
um málið og á líkum nótum og áður. Þar gat
hann þess að ,,[s]em betur fer, hafa hnefaleik-
ar aldrei náð almennum vinsældum hér á
landi, en alltaf þótt, það sem þeir eru, leiðin-
legt og ógeðslegt at“.81 Að þessu sinni tók
hann afstöðu til þeirrar gagnrýni íþrótta-
hreyfingarinnar að andstæðingar hnefaleika
gerðu ekki greinarmun á atvinnumennsku og
áhugamennsku í íþróttinni: „Þeir tala eins og
börn. Vita þeir ekki, að atvinnumennirnir eru
valdir úr hópi áhugamannanna og að allir
byrja sem áhugamenn?“82 Deiluaðilar höfðu
því í raun ekki grundvöll til rökræðna.
Framkvæmdastjórn Í.S.Í. beitti sér einnig
gegn frumvarpinu á þessu stigi með því aö
ræða við einstaka þingmenn.83 Menntamála-
ráðherra Gylfi Þ. Gíslason tók lil máls og vék
að samtali sínu við forseta I.S.I.:
Forseti Í.S.Í. sagði mér, að ástæðan til mót-
mæla þeirra samtaka væri alls ekki sú, að
íþróttasambandið hefði í sjálfu sér til-
hneigingu til þess að halda verndarhendi
yfir þessari íþrótt, það væri síður en svo.
Sannleikurinn væri sá, að iðkun hennar
færi mjög þverrandi, - „sem betur fer“,
sagði hann, - þannig að nú mætti heita, að
mjög lítið kvæði að því, að menn legðu
stund á hnefaleika. Það taldi hann tvímæla-
laust stefna í rétta átt. ... Ég spurði hann,
hvort samtökin mundu vera reiðubúin til
þess að taka slíka ákvörðun [að banna
íþróttina], og því var hann að sjálfsögðu,
eins og eðlilegt var, ekki reiðubúinn til þess
að svara.84
Menntamálaráðherra benti því nefnd þeirri
sem fengi nú málið lil meðferðar á að leita
formlega el'tir viðbrögðum Í.S.Í. við slíkri
lausn málsins, sem kæmi sér eðlilega betur en
að þurfa að setja löggjöf. Ef ekki næðist
árangur af því væri Alþingi rétt og skylt að
standa fyrir að taka ákvörðun um bann.85 Við
2. umræðu um frumvarpið gerði Kjartan .1.
Jóhannsson grein fyrir því að síðan fyrsta um-
Mynd 16.
Alfreð Gíslason
læknir og alþingis-
maður var skeleggur
andstæðingur hnefa-
leika.
Mynd 17.
Kjartan J. Jóhannsson
læknir. Hann og Helgi
Jónasson læknir
lögðu fram á Alþingi
1956 tillögu um bann
við hnefaleikum.
12