Siglfirðingur - 29.01.1955, Blaðsíða 1

2. tölublað.
Laugardagur 29. janúar 1955.
7,Stuðla ber að því, að fólk þurfi ekki að leita
sér atvinnu annarsstaðar eða yfirgefa
heimili sín hér“
Úrdráttur úr ræðu Einars Ingimundarsonar, alþ.m.,
fluttri á sameiginlegum fundi Sjálfstæðisfélaganna
í Siglufirði 18. þ. m.
Sameiginlegur fundur Sjálfstæðisfélaganna í Siglufirði var hald-
inn þriðjudaginn 18. þ.m. að Hótel Hvanneyri. Hvert sæti í fundarsaln-
um var skipað. — Einar Ingimundarson alþingismaður flutti þar einkar
ýtarlegt og greinargott erindi og verður úrdráttur úr því birtur hér
á eftir. Á eftir erindi alþingismannsins urðu fjörgugar umræður. —
Fundurinn í heild var hinn ánægjulegasti.
Erindi alþingismannsins má skipta í fjóra kafla og verður eins
og áður er sagt birtur hér úrdráttur úr því. i
Áframhaldandi og aukin
rekstur þeirra atvinnutœkja,
sem fyrir eru.
Verða þá fyrst í huga togarar
'Bæjarútgerðarinnar.
Eins og ykkur mun kunnugt vera,
voru togararnir í fyrstu reknir af
svonefndri bæjarútgerð. Sú útgerð
bar sig ekki, svo sem kunnugt er.
Skuldir hlóðust á útgerðina. —
Ekkert rekstrarfé fáanlegt, og
endirinn var sá, að haustið 1952
mátti heita algjör stöðvun á
rekstri. Lánardrottnar kröfðust
skuldalúkningar og auglýst var
uppboð á skipunum, sem bundin
voru hér við bryggju. Sendinefnd
fór héðan til Reykjavíkur til við-
tals við ríkisstjórn um þessi vand-
ræði. Lauk viðræðum nefndarinn-
ar og ríkisstjórnarinnar þannig,
að ríkisstjórn ábyrgðist og útveg-
aði 4,5 millj. kr. lán til áfram-
haldandi reksturs á togurunum
gegn því skilyrði, að Síldarverk-
smiðjur ríkisins tækju að sér
rekstur þeirra. Það varð að samn-
ingum og tóku Síldarverksmiðj-
urnar við rekstri þeirra 1. apríl
1953.
Á árinu 1954 var þessum samn-
ingi sagt upp af iSíldarverksmiðj-
unum. Þær hafa þó séð áfram um
rekstur þeirra og óákveðið fram
að þessu, hvort þær hefðu áfram-
haldandi rekstur togaranna með
höndum, nema þá að nú nýlega
hafi verið frá því gengið.
Það eru talsvert skiptar skoð-
anir á því, hvernig ráðstafa skuli
rekstri togaranna. Halda sumir
því fram, að sjálfsagt sé, að bær-
inn sjálfur annist reksturinn; —
togararnir séu hans eign og reknir
á hans ábyrgð hvort sem er. Um
þessa skoðun er í rauninni ekkert
nema gott eitt að segja annað en
það, að áætlunin í sambandi við
hana er ekki framkvæmanleg. —
Það er sem sé óyggjandi vissa,
að án aðgangs að lánastofnunum
við öflun rekstrarfjár til daglegra
þarfa, verður engin stórútgerð
rekin, hvorki Bæjarútgerð Siglu-
fjarðar né nokkur önnur. Það hef-
ur sýnt sig að slíkar leiðir eru
gersamlega lokaðar fyrir bæjar-
stjórnina, og engin von um, að á
næstunni opnist greiðari leiðir í
útvegun lána í þessu efni. Það er
því mín skoðun, og hún er studd
óyggjandi rökum, að fyrir okkur
er ekki önnur leið til þess að
halda togurunum í rekstri hér í
bæ, en að fela Síldarverksmiðjum
ríkisins áframhaldandi rekstur
þeirra. Þær einar hafa lánstraust
og önnur skilyrði til að reka þá,
(Framhald á 4. síðu)
Hörmuleg sjóslys
Togarinn Egill Rauði strandar og með honum
farast fimm menn, en 29 var bjargað.
Togarinn Egill Bauði frá Neskaupstað strandaði undir
Grænuhlíð á Hornströndum miðvikudaginn 26. þ.m. um kl. 18.
Tilkynning barst þegar frá skipinu um hvernig komið var, og
komu þá á strandstaðinn mörg skip, en vegna veðurs og sjó-
gangs komust þau ekki svo nálægt hinu strandaða skipi, að
unt væri að skjóta til þess línu, svo hægt væri að hef ja björg-
un áhafnarinnar. í gærmorgun komu á staðinn vélbátar tveir
frá Bolungavík og Hnífsdal. Fóru þeir eins nálægt hinu
strandaða skipi og mögulegt var, og tókst um síðir að koma
línu yfir í Egil Bauða. Hófst þá björgunarstarfið og var 13
mönnum bjargað þannig, og þeir jafnóðum selfluttir yfir í
stærri skipin, sem biðu fyrir utan.
Um leið og því var komið við, var björgunarsveit frá ísa-
firði send af stað áleiðis til strandstaðar. Fór hún sjóleiðis
og var sett á land nálægt Hesteyri og varð hún síðan að
ganga langa leið unz komið var nálægt strandstaðnum.
Versta veður var, stórhríð og stormur og göngufæri afleitt.
Ekki hefur frétzt hvenær sveit þessi kom á strandstaðinn, en
hún hóf björgun þegar í stað, og tókst að koma línu yfir í hið
strandaða skip, og um kl. 17 hafði hún náð á land 16 mönn-
um. Alls var því bjargað 29 mönnum af 34 manna áhöfn
skipsins. Fimm hafa því farizt, 4 Islendingar og einn Fær-
eyingur. Hinir látnu sjómenn eru þessir:
Stefán Hjálmar Einarsson, kyndari, 44 ára, kvæntur og
átti 5 börn.
Atli Stefánsson, 18 ára. Hann var sonur Stefáns vélstj.
Hjörleifur Þór Helgason, 20 ára, á foreldra á lífi og
var hann einkabarn þeirra.
Allir þessir menn voru frá Neskaupstað og allir vélamenn.
Magnús Guðmundsson, Fáskrúðsfirði, 39 ára, kvæntur
og átti 4 börn.
Sophus Sandey, færeyskur, háseti.
Björgunarmenn og skipbrotsmenn, sem af komust, voru
í fyrrinótt að Sléttu, eyðibýli en allgóð húsakynni. Mun það
vera um tveggja klukkutíma gang frá strandstað. Á móti
þeim átti að koma sveit frá Isafirði með matvæli og fatnað.
Til ísafjarðar mun svo hafa verið komið um kl. 10,30 í gær-
morgun. — Togarinn Egill Bauði var einn af liinum svo-
kölluðu nýsköpunartogurum, 650 brúttólestir að stærð og
eign Bæjarútgerðar Neskaupstaðar.
Þá er talið víst, að tveir brezkir togarar hafi farizt með
allri áhöfn á Halamiðum. Á þessum togurum munu hafa verið
samtals 42 menn.
Samningurinn við Brunabótafélag Islands
Tilboð Samvinnutrygginga. — Umsagnir „Mjölnisu
og „Einherja“.
Stofnun og starf Brunabótfélags
Islands.
„Siglfirðingur" telur rétt að
gera lesendum nokkra grein fyrir
stofnun og starfi Brunabótafélags
íslands. Lög um stofnun félagsins
voru sett á alþingi í árslok 1915,
og var þá ákveðnum manni falið
að vinna að stofnun þess.
Fyrir valinu varð hr. Sveinn
Björnsson, síðar forseti íslands.
Hann var því stofnandi og fyrsti
forstjóri Brunabótafélagsins. En
forstjórastarfi gegndi hann við
félagið frá 1916—1920.
Fram til 1916 voru vátrygging-
ar allar í höndum erlendra trygg-
ingarfélaga, Stofnun B.I, er því
fyrsti vísir þess að flytja vá-
tryggingar úr höndum erlendra
aðila í hendur landsmanna sjálfra.
Mjög erfitt mun í fyrstu hafa
reynzt um endurtryggingar er-
lendis. En með aðstoð norsks fé-
lags — þó gegn samtökum
danskra tryggingarfélaga, sem
fram til þessa höfðu að mestu séð
um vátryggingar hérlendis —
tókst það að lokum.
Samkvæmt lögum félagsins ber
að tryggja hjá því allar húseignir
í kaupstöðum og kauptúnum utan
‘Reykjavíkur — með 300 eða fleiri
íbúa. Síðan var þessum ákvæðum
breytt á þann veg, að tryggingar-
ekyldan náði einnig til allra húsa
utan kaupstaða og kauptúna. Sú
tryggingarskylda, sem hér með
var ákveðin, mun hafa orðið
margri fjölskyldu til bjargar frá
því að verða öreigar af völdum
eldsvoða. Því fram til stofnunar
félagsins, mun mikill hluti af hús-
eignum landsmanna hafa verið
óvátryggður.
Fyrstu árin mun félagið hafa
endurtryggt mestan hluta trygg-
inganna. En með auknum bygg-
ingum og þá um leið auknum
rekstri og vaxandi varasjóðum,
hafa endurtryggingarnar farið
minnkandi, og eru nú að verða
hverfandi litlar. Það sem endur-
tryggt er, er hjá íslenzkri endur-
tryggingu. Félagið hefir þannig
komið tryggingarstarfsemi sinni
algerlega yfir á íslenzkar hendur.
Eftir því, sem B.í. hefir tekizt að
safna varasjóðum — en þessir
(Framhald á 2, síðu)