Siglfirðingur - 11.03.1955, Blaðsíða 3

SIGLFIRÐINGUR
3
o®
OLOF EiNARSDOTTIR
frá Hraunum — Minningarorð
Hún lézt að elliheimilinu Grund
í Rvík fimmtudaginn 17. febr. s.l.
Foreldrar hennar voru merkis-
hjónin Kristín Pálsdóttir og Enar
Baldvin Guðmundsson Dbr.m. og
hreppstjóri að Hraunum í Fljót-
um og síðar forstjóri Gránufélags-
verzlunar í Haganesvík.
Móðir Ólafar Kristín var dóttir
séra Páls Jónssonar prests í Við-
vík, alsystir iSnorra Péturssonar
alþingsmanns og verzlunarstjóra
á Siglufirð og Einars föður Matt-
híasar læknis Einarssonar í Rvík.
iFleiri voru þau systkin, þó ei sé
þeirra getið hér. Einar faðir Ól-
afar var sonur Guðmundar Ein-
arssonar bónda að Hraunum, —
bróður Baldvins Einarssonar, hins
ágæta manns, sem allir Islending-
ar kannast við. Ólöf var því af
góðu bergi brotin í báðar ættir.
Það myndi vekja dálitla athygli
þeirra, sem við ættfræði fást og
mannfræði, hvernig móðurætt
Ólafar og Briems-ættin svonefnda
eiga samleið, og má bregða upp
mynd af því.
Meðál barna séra Jóns Lofts-
sonar að Staðarstað var séra Árni
prestur að Saurbæ og Guðrún,
sem giftist Jakob Eiríkssyni á
Búðum.
Frá séra Árna kemur móðurætt-
Ólafar:
Loftur sonur hans, Guðlaug
dóttir Lofts, Solveig dóttir Guð-
laugar, Páll sonur Solveigar, Krist
ín dóttir Páls, Hraunasystkin, 12
að tölu.
Frá Guðrúnu kemur svo aftur
kona inn í Briems-ættina:
Kristín dóttir Guðrúnar, Val-
gerður dóttir Kristínar, giftist
Gunnlaugi Briem sýslumanni á
Grund, Eggert sonur þeirra sýslu-
maður á Reynistað, Reynistaða-
systkin, svipuð tala og á Hraun-
um.
Þessir tveir ættleggir frá þess-
um börnum séra Jóns hafa orðið
harla kynsælir. Og síðustu hóp-
arnrir sinn hvoru megin var
ákaflega glæsilegt fólk, sem telja
má, að hafi verið, hvert á sínu
sviði, með nýtustu sonum og dætr
um íslenzku þjóðarinnar.
Ólöf tengdist enn nánar Briems-
ættinni, þegar hún giftist Guð-
mundi Davíðssyni frá Hofi í Hörg
árdal, en móðir Guðmundar var
iSigríður dóttir Ólafs Briems
timburmeistara á Grund í Eyja-
firði.
Á uppvaxtarárum Ólafar var
.mikið um að vera á Hraunum.
Einar faðir hennar var umsvifa-
mikill búhöldur, bæði til lands og
sjávar og auk þess hafði hann
mikil afskipti af málum sveitar
sinnar og þjóðar. Kristín kona
hans var með afbrigðum hyggin
búkona.
Á Hraunaheimilinu á þeim tíma
var margt starfsfólk og þess
utan barnahópurinn, en börnin
munu hafa verið 12 talsins.
Var þessi fríði barnahópur í
mklu áliti hjá heimilsfólkinu. —
Var hann sérlega geðþekkur,
skýr og skemmtilegur og af kunn
ugum talinn sérstakt mannval.
Hraunaheimilið var á undan
sinni samtíð og var fyrir öðrum
sveitaheimilum að menningu,
myndarskap og rausn.
Á þessu ágæta heimili ólst Ólöf
upp, dvaldi þar mestan hluta ævi
sinnar og hélt uppi menningu og
rausn þessa yndæla æskuheimilis
meðan hún gegndi þar húsmóður-
störfum.
Ung að árum var hún sett til
mennta í Kvennaskólanum á
Laugalandi. Og þó hún fljótlega
eftir skólavist þar giftist og tæki
að sér húsmóðurstörf, bætti hún
við menntun sína með lestri
góðra bóka. Hún las alla tíð mikið
— jafnt skemmtibækur sem fræði
bækur, og naut þess vel, því hún
var vel greind og athugul. Hún
átti kost góðra bóka á heimilinu,
því maður hennar, sem var
skemmtilega gáfaður og fræði-
maður mikill aflaði sér margra
góðra bóka, bæði íslenzkra og
erlendra og átti orðið all myndar-
legt bókasafn. Á heimili þeirra
hjóna var alla tíð mikill menn-
ingarbragur.
Ólöf var tæplega meðal maður
á vöxt, en snoturlega vaxin, létt
á fæti og skjót í snúningum. Ánd-
litið frítt, augu -dökk, dálítið
hvöss, en yfir var svipurinn heið-
ur og hreinn. Hárið dökkt að lit
og féll fagurlega um herðar. Hún
bauð af sér kvenlegan yndis-
þokka. Hún var fremur örgeðja,
en stillti þó vel sitt skap. Hún
var hreinlynd og sagði sína skoð-
un á hlutunum, hverjum sem í
hlut átti, en þó alltaf góðlátlega.
Hún var kát og glaðvær, skemmti
leg og sérlega söngvin. Hún var
ákaflega trygglynd og mikill vin-
ur vina sinna, en þeir voru marg-
ir. Hún var ein þeirra ágætu
kvenna, sem eiga þjónustulund-
ina í ríkulegum mæh. Hvort sem
það var hjá sveitungum hennar
eða gestir og gangandi komu á
heimilið, var aðstoð og hjálp í té
látin með ljúfu geði.
Hrauh er næsti bær við Siglu-
f jarðarskarð, sem oft reyndist illt
og hættulegt yfirferðar á vetrum.
iVar það siður ferðamanna að
koma við á Hraunum og þiggja
hressingu áður en lagt var á
fjallið. Var því oft gestkvæmt á
þessu heimili og annasamt fyrir
húsmóðurina. En í rauninni var
þess ekki vart, allt virtist leika í
höndum hennar og áður en varir
er sezt að snyrtilegu kaffi- eða
matarborði. Þar er húsfreyjan
ræðin og skemmtileg og þá rætt
um bókmenntir og listir jafnt og
veðrið þessa stundina, því víða
voru húsráðendur heima.
Stundum vildi til, þegar veður
var vont eða ískyggilegt að leggja
upp á fjallveginn, að húsfreyjan
breytti ferðaáætluninni. „Nú farið
þið ekki lengra í dag, góðu dreng-
ir. Það er ekki fært yfir Siglu-
fjarðarskarð“. Hún tók alveg af
skarið. Þó menn væru stundurn
ekki ánægðir með að stöðva ferða-
lagið, viðurkenndu þeir síðar, að
rétt hefði verið ráðið, og margir
eru það, sem hafa minnzt hús-
freyjunnar að Hraunum fyrir
hennar góðu og hollu ráð.
Þau Ólöf og Guðmundur, sem
látinn er fyrir nokkrum árum,
eignuðust tvo syni, Davíð og
Einar. Davíð andaðist í bernsku,
en Einar tók við jörðinni og bjó
þar í nokkur ár. Er nú skrifstofu-
maður í Reykjavík. Nokkur fóstur
börn tóku þau hjón og reyndist
Ólöf þeim bezta móðir.
Með Ólöfu er af sjónarsviðinú
horfin gagnmerk kona og sómi
íslenzku húsfreyjustéttarinnar.
Fjölda margir minnast hennar
með hlýhug og virðingu.
Blessuð sé minning þessarar
látnu sómakonu.
P. E.
LÍTT NOTUÐ VERÐMÆTI
(Framhald af 1. síðu)
fyrirf ramsölu , ,eiginábyrgðar ‘
síldarinnar.
Meðan Norðurlandssíldin hagar
sér eins og hún hefur gjört und-
anfarin 10 ár, virðist hyggilegra
að flokka hana til söltunar. Um
það má sjálfsagt deila, hvernig
þeirri flokkun skyldi hagað, t.d.
hve marga flokka skyldi hafa og
eins hitt, hvaða fitu- og stærðar-
mörk skyldu sett í hverjum
flokki. En t.d. mætti hugsa sér
tvo flokka:
1. flokkur, síld, sem innihéldí
18—20% fitu.
2. flokkur, síld, sem innihéldí
16—18% fitu.
Með þessu móti væri saltend-
um gefnar frjálsari hendur — og
þó innan vissra takmarka. —
Þannig væri einnig stuðlað að því,
að söltunin yrði meiri en ef ein-
göngu væri leyfð söltun 18—20%
feitrar síldar. Og með þessu móti
væru iíkur fyrir því, að Norður-
landssíldin nýttist betur, á meðan
göngurnar haga sér líkt og undan-
farin 10 ár. Auðvitað yrði að tak-
marka söltun þessarar 2. flokks
síldar, samkvæmt því, sem fyrir-
framsöluhorfur bentu til, á hverju
ári. En með þessu fyrirkomulagi
mætti e.t.v. tryggja árlega söltun
á nokkrum tugum þúsunda tunna,
af góðri (16—18% feitri) sfld, —
fram yfir það, sem ella hefði verið
saltað. Og þá væri tilganginum
náð, því þessi viðbótarsöltun gæti
haft mikla þýðingu, bæði fyrir
saltendurna, verkafólkið og þjóð-
arbúskapinn í heild.
SALA SÍLDARINNAR
Fyrirframsala síldar hlýtur
alltaf að vera vandasamt verk og
eigi sízt, meðan Norðurlandssíldin
hagar sér líkt og hún hefur gert
undanfarin ár. Þó ætti hér um-
rædd breyting á matinu, eigi að
gera söluna vandasamari, þvert
á móti. Þar til síldin tekur aftur
upp sínar fyrri göngur, verður
bæði hæpið og áhættusamt að
selja fyrirfram mikið magn af
18—20% feitri síld, því enginn
veit hvort hún veiðist. En eftir
hér umrædda breytingu á matinu,
mætti bjóða vandlátustu kaupend-
unum uppbætur með 16—18%
feitri síld, ef 18—20% síld sú,
sem þeir vildu kaupa — veiddist
eigi. Kaupendurnir ættu vegna
matsins, að geta treyst því að
þeir fengju góða vöru, og flestir
eru þannig gjörðir, að fái þeir eigi
það bezta, þá taka þeir því næst
bezta, — enda hafa síldarkaup-
endurnir oft sýnt það.
EFTIRMÁLI
Það, sem hér hefur verið sagt
um síldarsöltun, ber að skoða sem
leikmannaþankar og tilraun til að
vekja umræður um vandasamt
mál, en mjög þýðingarmikið fsrrir
okkur Siglfirðinga. Og þareð nú
líður óðum að þeim tíma, er
selja skal síld þá, er við Islend-
ingar vonum að geta veitt og selt
á komandi sumri, þá væri ósk-
andi, að þeir, sem sjá og vita bet-
ur, létu til sín heyra sem fyrst, —
ef verða mætti til þess, að betur
nýttist síld sú, sem vonandi kem-
ur á Norðurlandsmiðin í sumár.
GÆTI HÉR VERIÐ UM TUG-
MILUÓNA VERÐMÆTI AÐ
RÆÐA.
H. Kristinsson
Aðalfundur
Barnaverndarfélgs Siglufjarðar
Verður haldinn þriðjudaginn 15.
marz næstk. og hefst kl. 8,30.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundar-
störf.
STJÓRNIN