Siglfirðingur - 13.05.1955, Síða 1

fqffíp
ÍflöfUP
9. tölublað. IM'
Föstudagurinn 13. maí 1955. 28. árg.
1. maí hugleiðingar:
Verkfallið mikla
Svo sem sagt hefur verið frá,
lauk verkfallinu mikla aðfaranótt
29. apríl, og hafði þá staðið i
fullar sex vikur. Er það lengsta
verkfall, sem verið hefur hér á
landi. Forvígismönnum Verka-
mannafélagsins „Dagsbrún“ hefur
fundizt ákaflega þýðingarmikið
og jafnvel lífsnauðsyn að koma á
verkfalli. Og forseta Alþýðusam-
bandsins hefur þótt tilhlýðilegt að
vera með.
Það vakti talsverða undrun
meðal almennings, hve þessir að-
ilar voru ákafir í að koma á verk-
falli. Og enn óx undrunin, þegar
þessir verkfallsaðilar höfnuðu
boði ríkisstjórnarinnar um að út-
nefna mann í nefnd, sem ætlað
var að taka til athugunar verð-
lags- og kaupgjaldsmálin og leita
að einhverjum raunhæfum grund-
velli til að byggja á verðlag og
kaupgjald, sem gæti svo orðið til
þess að skapa heilbrigt sannvirði
og samræmi í þessum málum,
stöðva verðbólguna og sífelldar
kaupkröfur.
Þessari nefndarskipan höfnuðu
forráðamenn verkfallsins. Þessir
„vitru menn“ hafa sjálfsagt þótzt
vita betur og líklega búizt við því
happi af völdum verkfallsins, sem
þeir mættu ómögulega úr hendi
sleppa.
Hvað ávannst í þessu langa
verkfalli?
Það verður sjálfsagt enginn
verkamaður, utan Reykjavíkur,
steinilostinn þó sagt sé klárt og
hreint, að ekkert hafi áunnizt,
heldur hafi verkalýðurinn goldið
mikið afhroð vegna ráðsmennsku
þessara „vitru forráðamanna",
sem auðsjáanlega kunna ekki með
hagsmunamál verkalýðsins að
fara. Þessir „vitru menn“ hrópa
út um landsbyggðina um glæsi-
legan sigur, að brotin hafi verið
á bak aftur illkvittni, skilnings-
leysi og þrælmennska vinnuveit-
enda gagnvart verkalýðnum, og
þeir gersamlega sigraðir. En hvað
vannst svo: 10% kaupgjalds-
hækkun, orlof lengt um 3 daga
og stofnun atvinnutryggingasjóðs.
Þetta eru aðaltaugarnar. Hvað
siglir svo í kjölfar kauphækkun-
arinnar. Líklega er öllum heilvita
mönnum það ljóst, að á eftir sigl-
ir hækkandi verð á innlendum
varningi. Framleiðsluverð hækkar
vegna hækkandi kaupgjalds og
þar af leiðandi hækkar verð varn-
ingsins. Þá má segja, að þessi
10% hækkun étist upp og krón-
an verði verkamanninum ekkert
meira virði en áður. Ef reynt væri
að halda framleiðslukostnaði niðri
með allskonar meðgjöfum úr
ríkissjóði, þá eru þær innheimtar
í allskonar sköttum hjá verka-
manninum. Það ber því að sama
brunni: máttur krónunnar vex
ekkert, og fyrir hana verður ekki
keypt meira en áður.
Hvað hefur svo gerzt?
íteynslan hefur kennt verka-
mönnum, að verkföllum fylgir
tap, vinnutap, sem vinnst ekki
upp nema með löngum tíma, og í
raun og veru, oftar en hitt, aldrei.
Tapið hefur orðið meira og til-
finnanlegra eftir því sem verkfall-
ið hefur staðið lengur. Og í ný-
afstöðnu verkfalli, sem telzt vera
það lengsta hér á landi, hefur
í síðustu viku bar fyrir augu
Siglfirðinga sjaldséðan gest, sem
lítið hefur sinnt málefnum þeirra,
í fyrsta sinn á yfirstandandi ári.
Er hér átt við blaðið Neista, mál-
gagn Alþýðuflokksins.
Tilefni þess, að blað þetta bregð
ur blundi er, að kommúnistar og
kratar hafa mannað sig upp í,
ekki vonum fyrr, að sjóða saman
ályktun í atvinnumálum. Ekki
skal að því fundið, betra er seint
en aldrei, og senn líður á kjör-
tímabilið! En hitt hefði verið
heppilegra að höggva ekki að
þeim, sem á verðinum hafa vakað,
þótt margt hafi að vísu betur
mátt fara.
Til að veita hinum sjaldséða
gesti innsýn í það, sem gerzt
hefur á undanförnum erfiðleika-
árum í atvinnusögu Siglufjarðar,
og fyrir hverra tilverknað það
hefur gerzt, skal í stuttu máli
drepið á örfá atriði.
Á s.l. þremur árum hefur fyrir
tilverknað þingmanns okkar, bæj-
arstjóra og bæjarstjórnarmeiri-
hluta, fengizt af atvinnubótafé
ríkissjóðs, sem hér segir til Siglu-
fjarðar.
vinnutapið orðið gífurlegt. Fátæki
verkamaðurinn, sem hafði gert
áætlun um afkomu heimilis síns,
og tryggt sér vinnu, er sviftur í
einu vetfangi frelsi til sjálfbjarg-
ar, allar ráðstafanir til að bjarga
barnahópnum frá sveltu eru ónýtt
ar og að engu hafðar. Honum er
bannað að vinna, bannað að afla
sér og sínum daglegs brauðs. Til
þess svo að friða sveltandi barna-
hópinn fleygja þessir „vitru
menn“ í hann nokkrum molum,
sem þeir hafa sankað saman
meðal góðgjarns almennings. —
Þetta langa vinnutap vinnst
aldrei upp, að minnsta kosti ekki
hjá einyrkjanum. Niðurstaðan
verður svo sú í öllum tilfellum,
og hvernig sem reiknað er, að
þessi kaupgjaldshækkun er ekki
nægileg til að bæta verkamann-
inum upp tapið, vinnutapið, sem
hann hefur orðið fyrir í þessu
verkfalli.
Tap og ósigur.
Svo hrópa „hinir vitru“: Mikill
sigur unninn! Þegar litið er svo á
þjóðarbúið, blasir við manni eymd
o g tortíming. Framleiðslutækin,
togararnir, eru bundnir við land-
festar með áhöfnum á fullu kaupi,
með dýrmæta gjaldeyrisvöru liggj-
andi í sér, sem liggur undir
skemmdum. Kaupskipaflotinn er
bundinn við bryggju, hlaðinn dýr-
um og nauðsynlegum erlendum
varningi, sem meira og minna
eyðileggst eða skemmist. Afleiðing
in er milljónatap fyrir þjóðarbúið.
Hvar lendir svo þetta tap nema á
þjóðfélagsþegnunum, jafnt verka-
mönnum sem öðrum. Á þessu
(Framhald á 2. síðu)
Árið 1953 kr. 750.000,00
— 1954 — 250.000,00
— 1955 — 1.600.000,00
Samtals kr. 2.600.000,00
Á árinu 1952 var hér fyrir for-
göngu sömu aðila byggt hrað-
frystihús á vegum iS.R., sem
verið hefur atvinnulífinu hér mikil
Iyftistöng. í það mikla atvinnu-
fyrirtæki mun hafa farið ca. 1,5
millj. kr. Þá fékkst togarinn Haf-
liði keyptur fyrir 5% milljón kr„
og í framhaldi af þeim kaupum
4y2 milljón krónur til togara-
rekstursins eða um 10 milljónir
til hans eins. Þá má þess geta,
að milli 3 og 4 milljónir fengust
til uppsetningar nýrra vélasam-
stæðu við Skeiðsfoss, sem fram-
tíðariðnaður hér mun grundvall-
ast á. Þá er ótalið fjármagn, sem
farið hefur í Innri-Höfnina, byrj-
unarframkvæmdir við viðbótar-
vatnsvirkjun, flóðvarnargarðs
o.fl. Mun láta nærri, að á tæp-
um 5 árum hafi fengizt um 20
milljónir í ýmiskonar atvinnu-
framkvæmdir hér sem lán og
styrkir fyrir forgöngu hægri afl-
ajina í þjóðfélaginu.
20 milljónir og sjaldséður gestur
Fermingarböm
við fermingu í Siglufjarðarkirkju
sunnudaginn 22. maí n.k.
STÚLKUR:
Aðalheiður Kristjánsdóttir, Eyrarg. 2G
Anna M. Björnsdóttir, Túngötu 31
Álfhildur Stefánsdóttir, Hv.braul 60
Ásdís B. Ásgeirsdóttir, Suðurgötu 41.
Birna H. Jóhannesdóttir, Hverfisg. 19
Elva R. Guðbrandsdóttir, Túng. 38
Guðbjörng Ólafsdóttir, Laugarv. 44
Guðrún Guðmundsdóttir, Suðurg. 12
Gunnfríður V. Ægisdóttir, Aðalg. 25
Gunnhildur Sigurðardóttir, Suðurg. 51
Hafdís Rögnvaldsdóttir, Suðurg. 51
Helga I. Þorvaldsdóttir, Grundarg. 22
Hildur Guðbrandsdóttir, Hlíðarv. 3c
Hugrún Einarsdóttir, Valiarg. 7
Jólianna G. Viggósdóttir, Lindarg. 22
Jóhanna S. Þorsteinsdóttir, Laug.v. 9
Kristín Þorgeirsdóttir, Eyrarg. 15
Pála H. Jónsdóttir, Eyrarg. 1G
Rut Sigurðardóttir, Eyrarg. 8
Sigríður Stefánsdóttir, Vallarg. 1
Stefanía Jóhannsdóttir, Hverfisg. 4
Þóra S. Gísladóttir, Laugarveg 23.
DRENGIR:
Birgir Guðlaugsson, Hv.br. 29
Björn Ingólfsson, Hólaveg 7
Eiríkur Þóroddsson, Laugaveg 7
Erlingur Ólafsson, Túngötu 9
Eysteinn Aðalsteinsson, Hlíðarv. 39
Friðfinnur Friðfinnsson, Laugav. 12
Frímann Ingimundarson, Túngötu 3G
Guðbrandur Sigþórsson, Hólaveg 19
Guðjón Jónsson, Laugaveg 10
Haukur Óskarsson, Suðurgötu G8
Hákon Ólafsson, Hólaveg 4
Helgi Hafliðason, Lindargötu 1G
Hermann Lúthersson, Snorragötu 5
Hjálmar Jóelsson, Báveg 1
Hreinn Júlíusson, Háveg 11
Jóhann G. Landmark, Hafnarg. 10
Jón S. Sigurjónsson, Suðurgötu 1G
Ivarl Á. Ragnars, Tjarnargötu 7
Kjartan Guðmundsson, Norðurgötu 17
Kristinn J. Þorkelsson, Suðurg. 24
Kristinn Vilbergsson, Háveg 15
Páll Helgason, Lindargötu 2
Sigfús Sveinsson, Hlíðarvegi 8
Símon Æ. Gunnarsson, Hv.br. 5G
Steingrímur Lilliendahl, Aðalg. 14
Svavar Ármannsson, Aðalg. 34
Valur Johansen, Suðurgötu 47
Viðir Þorgrímsson, Túngötu 1
Þorbjörn Á. Friðriksson, Háveg 12B.
Þórhallur Daníelsson, Suðurgötu 55
Enda þótt að ýmsu megi finna,
og margt hefði getað farið á
ákjósanlegri hátt, má þó fullyrða,
að orðavaðall vinstri flokkanna,
sem aldrei verður í reynd að
neinu áþreifanlegu, þolir lítt sam-
anburð við það, sem þó hefur
verið hér gert við hinar erfið-
ustu aðstæður.
Áfram verður að halda og verð-
ur haldið í jákvæðu, uppbyggj-
andi starfi, sem smátt og smátt
eykur velmegun bæjarbúa. Sjálf-
stæðisflokkurinn, þingmaður hans
og bæjarfullrúar munu ekki liggja
þar á liði sínu. Næsta stóra skref-
ið er nýr vegur til Siglufjarðar,
sem innan fárra ára mun fær
verða. Þá er og með aðstoð at-
vinnubótafjár, verið að kaupa
þrjá nýja báta frá útlöndum til
bæjarins, sem sennil. munu bæt-
ast í flotann á þessu ári. Að öðru
leyti mun þessum málum gerð
fyllri skil í næstu blöðum „Sigl-
firðings“, , j.