Siglfirðingur - 27.05.1955, Side 1
UF
28. árg.
Oskiljanlegt rugl um út-
hlutun atvinnubótafjár
í. 8. tölubl. öndvegisblaðsins
Mjölnis birtist grein, sem ber
fyrirsögnina „Ríkisstjórnin sýnir
hug sinn til :Siglfirðinga“. — Er
þar rætt um hlut þann, sem Siglu-
fjörður bar úr býtum á þessu ári,
við úthlutun atvinnubótafjár á
svo villandi og ruglingslegan hátt,
að helzt verður lesið út úr þessu
einstæða greinarkorni, að staðnum
hafi ekki verið úthlutað nema 100
þús. krónum af fénu þetta ár, og
er vitanlega ríkisstjórninni og
mér kennt um þetta hneyksli, sem
væri raunverulegt hneyksli, ef
satt væri. Sem betur fer er þó
farið með staðleysur og furðuleg-
ustu blekkingar í grein þessari,
svo sem áður hefir verið sýnt
fram á í Siglfirðingi.
Sannleikurinn í máli þessu er,
að Siglufirði var úthlutað á þessu
ári 1.600.000,00 — einni milljón
og sex hundruð þúsund krónum —
eða tæplega % hluta atvinnubóta-
fjárupphæðarinnar, sem á síðustu
fjárlögum var ætluð öllu landinu.
Af þessum 1.600.000,00 krónum
voru Bæjarútgerðinni upphaflega
ætlaðar 1.500.000 krónur til áfram
haldandi reksturs togaranna, en
þeirri áætlun var síðan breytt,
þannig að útgerðin fékk 1.250.000
krónur, en til annarra þarfa fóru
350 þús. kr. af upphæðinni.
Misskilningur Mjölnisskriffinns-
ins á þessum atriðum — en lík-
lega er þó um villandi misskiln-
ing að ræða — virðist stafa af
því, að hann telur ekki þær
1.500.000 krónur, sem Bæjarút-
gerðin var upphaflega talin þurfa
til þess að geta haldið áfram
rekstri togaranna með í útreikn-
ingi sínum.
Segja mætti mér þó, að af því
fé, sem varið er til að halda tog-
urunum tveimur úti yrðu drýgstar
atvinnubætur á staðnum, þegar
allt kemur til alls, eins og síðasti
vetur mun bezt hafa sannað með
sleitulausu úthaldi skipanna og
vinnslu afla þeirra hér á staðnum.
Nú með vorinu lýsir síðan Mjölnir
yfir því, að því fé, sem varið er
af hálfu þess opinbera til að
halda bæjartogurunum úti — upp-
haflega áætlað ein og hálf milljón
krónur — sé ekki varið í þágu
Siglfirðinga, eða eins og Mjölnir
segir orðrétt: „Þegar bæjarstjóri
kom til Reykjavíkur, var honum
sagt, að til Siglfirðinga yrði í
hæsta lagi úthlutað 100 þúsund
krónum og þá með skilyrðum".
Þessvegna spyr ég: Til hvers var
þá fénu, s'em Bæjarútgerðin fékk
til að halda áfram rekstri togar-
anna varið? Ekki til Siglfirðinga
segir Mjölnir, en til hverra þá,
spyr ég.
1 margnefndu greinarkorni er
vikið að því, að ég hafi skrifað
bæjarstjórn bréf, og skýrt frá því,
að ég myndi beita mér fyrir því,
að í hlut Siglfirðinga félli við út-
hlutun atvinnubótafjár í ár hærri
upphæð en fallið hefði í hlut
nokkurs annars bæjarfélags áður.
Þótt ég hefði vissulega kosið, að
af atvinnubótafé þessa árs yrði
Siglufirði úthlutað hærri upphæð,
vildi ég samt spyrja: Veit Mjölnir
um eitthvert bæjarfélag, sem út-
hlutað hefur verið hærri upphæð
Síldveiðin bregst. — Tekjuniissir.
Síldveiðin var mikill atvinnu-
tekjugjafi. Þegar hún fór að
bregðast hér fyrir Norðurlandi
sumar eftir sumar, hélt atvinnu-
leysið innreið sína í bæinn. Hér
var ekkert, sem gat veitt svipaða
atvinnu og síldveiðin eða var á
skömmum tíma jafn örlátur tekju-
gjafi og hún. Það fyrsta, sem til
bragðs var tekið til að bæta upp
þennan tekjumissi, var að verka-
menn leituðu til annarra staða í
atvinnuleit, svo sem suður á
Keflavíkurflugvöll. Þetta var fyrir
suma mörgum óþægindum og
erfiðleikum bundið, að fara frá
heimilum sínum til atvinnu í lengri
tíma i fjarlæga staði. En í þetta
var ráðist meðan ekkert var hér
heima fyrir, sem skapaði atvinnu,
Var nú farið að ræða og rita
um uppbyggingu raunhæfs og
trausts atvinnulífs hér í bæ. Menn
lögðu höfuð sín í bleyti, þenkjuðu
og ályktuðu, og voru á lofti margs
konar tillögur, sem mönnum í
fljótu bragði virtist vera til úr-
bóta. Sumum fannst ákaflega
auðvelt að leysa þetta vandamál.
Það væri ekki mikið annað en að
snúa lykli og opnuðust þá allir vegir
af atvinnubótafé en 1.600.00 —
og ef svo er, hvaða bæjarfélag er
það?
Þá getur Mjölnir þess einnig í
fyrrnefndri grein, að ég hafi i
bréfi því til bæjarstjórnar, sem
áður er nefnt lýst yfir því, að ég
myndi reyna að koma því til leiðar
við ríkisstjórnina, að framlagið til
Bæjarútgerðarinnar kæmi ekki til
greina við úthlutun atvinnubóta-
fjár. Skal ég hreinskilnislega
viðurkenna, að þetta mistókst
mér og öðrum þeim, sem að því
unnu, þótt nokkrar horfur væru
jafnvel á því um tíma, að það
mætti takast.
Aðeins til að taka enn eitt dæmi
um, hversu lítið höfundur þessar-
ar sérstæðu Mjölnisgreina'r veit
um hvað hann er að tala, skal ég
tilfæra þessa setningu: „Bæjar-
stjóri hafði átt von á, að til Siglu-
fjarðar yrði úthlutað allt að einni
milljón króna, varð alveg dolfall-
inn“ o.s.frv. — Dolfallinn yfir
hver ju ?
Þegar þess er gætt, að bæjar-
stjóra var vel kunnugt um það,
áður en hann fór í síðustu Reykja
víkurferð sína fyrir bæinn, að
Siglufjörður myndi fá meira en
eina milljón af atvinnubótafé
þessa árs, er ekki sennilegt, að
hann hafi orðið furðu lostinn, er
hann komst að raun um, að ætl-
(Framhald á 4. síðu)
til úrlausnar. En því er ver og
miður, að það hefur reynzt erfið-
ara að leysa atvinnuvandamálið.
Tunnuverksmiðjan.
Eina iðjan hér í bæ, sem veitt
hafði nokkrum hóp manna vetrar-
atvinnu var tunnusmíði. Var reynt
að afla verksmiðjunni meiri efni-
viðar í því skyni að lengja vinnu-
tímann. Það reyndist ekki fram-
kvæmanlegt að bæta miklu við
efniviðinn frá því, sem hann áður
hafði verið. Eftir miklar bolla-
leggingar, var horfið að því ráði
að láta vinna í verksmiðjunni á
tveimur vöktum, en við það veitti
hún helmingi fleiri mönnum at-
vinnu. Var það dálítið til bóta, og
má segja virðingarverð tilraun til
að leysa vandamálið, þó í litlum
mæli væri.
Fiskútgerð.
1 öllum þeim miklu umræðum
og skrifum um atvinnumálin voru
menn yfirleitt sammála um það,
að sjávarútgerðin væri einna lík-
legust til að leysa allan vandann,
og nauðsyn bæri því til að auka
sókn í auðævi Ægis konungs. ■—
ATVINNUMAL
SIGLUFHARÐAR
Samþykkt kommúnista og krata
Mundi það verða til að f jörga at-
vinnulífið til sjós og lands.
Kommúnistar fluttu þá tillögu
í bæjarstjórn, að bærinn keypti
10—15 báta að stærð 35—55 tonn,
gæfi einstaklingum kost á að
ganga í kaupin, að öðrum kosti
gerði bærinn þá út sjálfur. Þessi
tillaga þeirra fékk lítinn byr. —
Menn bentu á báta af svipaðri
stærð og umræddir bátar, er
lægju við bryggju mestan hluta
ársins og væri ekki hægt að halda
út, vegna þess, að ekki fengjust
áhafnir á þá. Það var því ekki
glæsilegt fyrir bæinn að leggja í
slíka útgerð.
B.v. Elliði keyptur.
Út af þessum umræðum um út-
gerð, var farið að hugsa hærra,
og stofnað til bæjarútgerðar um
togarann Elliða, en hann var einn
af þessum svonefndu nýsköpunar-
togurum og féll í hlut Siglu-
fjarðarbæjar. Þó mönnum væri
ekki ljúft að stofna til bæjar-
reksturs á togaranum, var það af-
ráðið. Togarinn var í fyrstu með
siglfirzka áhöfn nema yfirmenn,
og atvinna skapaðist um hráefnið,
sem hann færði í land. Hann afl-
aði í ís á erlendan markað og
einnig í salt og setti hér á land.
H.f. Þurrkur
Mönnum fannst skjótt, að
vinnsla þess hráefnis væri fremur
fábreytt. Ekki var hægt að taka
hér fisk í flökun og frystingu
nema lítið eitt, því þá var aðeins
eitt hraðfrystihús starfandi. Ekki
var heldur hægt að þurrka fisk.
Engin áhöld og útbúnaður var til
þess. Nokkrir áhugasamir menn
gengust þá fyrir stofnun hlutafé-
lags, sem tók að sér þurrkun á
saltfiski. Félagið tók á leigu húsin,
sem tilheyrðu síldarverksmiðjunni
Gránu, og setti þar upp fiskþurrk-
un. Þetta fyrirtæki veitti fólki
talsverða vinnu á tímabili, við
fiskþvott og fiskþurrkun.
B.v. Hafliði keyptur.
Segja má, að útgerðin á b.v.
Elliða gengi sæmilega vel. — Sú
reynsla, sem fengizt hafði á
rekstri eins togara, gaf tilefni til
að athugað væri, hvort eigi væri
heppilegt aö ná eignarhaldi á
öðrum togara, þegar líka kom í
ljós, að eitt skip fullnægði ekki
atvinnuþörf fólksins. Var því í
það ráðist, að ná hingað öðrum
togara og var þá b.v. Hafliði
keyptur.
S.B. koma upp nýtízku
hraðfrystihúsi.
Þegar togararnir voru orðnir
tveir, mátti búast við, að þeir
færðu til lands meira fiskmagn,
og var þá reynt að leggja áherzlu
á, að úrvinnsla þess hráefnis, sem
þeir komu með væri fjölbreyttari
en áður og veitti um leið sem
mesta atvinnu í landi, en þá vant-
aði það sem við þurfti til þeirra
(Framhald á 2. síðu)