Morgunblaðið - 04.06.2011, Side 30

30
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 4. JÚNÍ 2011
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
ÖgmundurJónassonráðherra
hefur nokkra sér-
stöðu sem slíkur.
Hann gefur fjöl-
miðlum bærileg færi á sér,
sem oftast er merki um að við-
komandi telji sig hafa bæri-
legan málstað. En hann verður
einnig fyrir vikið í betri
tengslum við fólkið í landinu
en sumir aðrir ráðherrar. Og
að auki skrifar hann pistla á
sína síðu og greinar í blöð. Og
sjálfsagt er Ögmundur að
nokkru það sem nú er kallað
„tilfinningavera.“ Hann leyfir
sér sem sagt að láta viðhorf
sín, hugsjónir og jafnvel
stemningu dagsins bregða lit á
skoðanir sínar og jafnvel móta
þær að nokkru og kannski öllu
í stöku tilfelli. Og þetta hefur
heldur ekki skaðað hann. Og
kannski hefur þessi mann-
eskjulegri þáttur gagnast hon-
um betur en þegar hin hliðin
snýr fram, sú praktíska, sem
svo er kölluð.
Svo undarlega sem það kann
að hljóma, að einmitt þá hættir
Ögmundi til að fipast. Þegar
þeir Össur Skarphéðinsson
ræddu hugsanlegt stjórn-
arsamstarf flokka sinna, með
vitund og samþykki formanna
sinna, löngu áður en stjórn
Geirs H. Haarde féll, hefði Ög-
mundur betur látið innsæi sitt,
tilfinningu og hugsjónir ráða
en „praktískt mat“ á því hvað
þyrfti til að koma. Um leið og
slíkt tal hefst af slíkri alvöru,
eins og þarna var, hefur losnað
mjög um þáverandi stjórn-
arsamstarf. Þegar hinn
„svikni“ flokkur fréttir um
ráðabruggið, sem
hann gerir fyrr en
síðar, fer límið úr
því samstarfi.
Samfylkingin
var ráðin í því að
hún þyrfti að komast sem fyrst
úr Þingvallastjórninni til að
geta með hjálp Baugsmiðla og
Ríkisútvarps kennt Sjálfstæð-
isflokknum einum um „hrun-
ið.“ Það voru því forystumenn
VG sem í raun gátu sett kosti.
Samþykki VG á Evrópukröf-
um kom flatt upp á Samfylk-
inguna og hún átti bágt með að
trúa sínum eigin eyrum. Og sú
forgjöf mótaði mat hennar á
samstarfsflokknum. Honum
hefur margoft verið hótað
stjórnarslitum ef hann sam-
þykki ekki kröfur samstarfs-
flokksins og það þótt kröfunni
væri beinlínis stefnt gegn
stefnu og loforðum VG. Og í
hvert eitt sinn hefur VG
guggnað. Nú síðast segir Ög-
mundur Jónasson að hefðu
ráðherrar VG haldið afstöðu
sinni til hernaðaraðgerða
Nató til streitu hefði Samfylk-
ingin slitið ríkisstjórninni.
Þetta verður augljóst af grein
Ögmundar hér í blaðinu þegar
hann finnur að ummælum for-
manns Sjálfstæðisflokksins
um málið.
Hótanir Samfylkingarinnar
um stjórnarslit hafa iðulega
verið settar fram opinberlega.
En ekki í tilviki Líbíustríðsins.
Spurningin er því þessi: Var
hótunin sett fram eða eru for-
ingjar VG svo beygðir í sam-
starfinu að þeim nægi nú orðið
að ímynda sér hótanir um
stjórnarslit til að hlaupa frá
afstöðu sinni?
Eru hótanir um
stjórnarslit orðnar
sjálfvirkar?}
Var enn hótað
stjórnarslitum?
Eftir því semefnahagur
ýmissa evruríkja
versnar vex hug-
myndum um
aukna miðstýringu
ásmegin innan Evrópusam-
bandsins. Jean-Claude
Trichet, bankastjóri Seðla-
banka Evrópu, flutti ræðu í
vikunni þar sem hann lýsti
hugmyndum sínum um framtíð
evrunnar með auknum af-
skiptum miðstjórnarvalds
Evrópusambandsins af ein-
stökum evruríkjum.
Trichet sagði að Evrópu-
samband framtíðarinnar gæti
falið í sér neitunarvald stofn-
ana sambandsins gagnvart
fjárlögum aðildarríkjanna og
jafnvel sameiginlegt fjár-
málaráðuneyti til
að móta efnahags-
stefnu Evrópusam-
bandsins.
Þessar hug-
myndir Trichet eru
ekki veruleikinn í dag, en þær
gætu hæglega orðið veruleiki
morgundagsins, enda er Tric-
het hvorki áhrifalaus né sá eini
sem lætur sig dreyma slíka
drauma. Og þá geta menn velt
því fyrir sér hvaða ríki mundu
stýra þeim stofnunum sem
hafa mundu vald yfir fjárlögum
aðildarríkjanna eða móta efna-
hagsstefnu sambandsins. Trúir
því einhver að hinn franski
Trichet hafi í huga að slíkar
reglur yrðu til þess að Ísland
gæti stýrt fjárlagagerð í
Frakklandi og Þýskalandi?
Fjárráð evruríkjanna
verði færð til
stofnana ESB }
Framtíðarsýn Jean-Claude Trichet
Þ
að eru alls engar ýkjur að ég varð
óskaplega feginn þegar heims-
endaspá predikarans Harolds
Camping frestaðist fram á haust.
Sá gamli getur gluggað í hina
helgu bók enn um sinn og hver veit nema
hann verði ekki miður sín 21. október, eins og
hann var eftir að hann klikkaði um daginn.
Eins og allir muna átti heimurinn að enda
laugardaginn 21. maí. Um sexleytið síðdegis
að íslenskum tíma, ef ég man rétt. Það sem
mér fannst einna ósanngjarnast við það var að
úrslitaleikur Meistaradeildarinnar í fótbolta
átti að fara fram aðeins viku síðar – leikur
sem ég var viss um að yrði klassík í beinni eða
jafnvel kennslumyndband. Eins og raunin
varð.
Þess vegna bað ég þess heitt að endalokin
frestuðust þó ekki væri nema um rúma viku svo heims-
byggðin fengi að upplifa þá dásemd sem leikurinn á
Wembley yrði, áður en yfir lyki.
Leikurinn hófst sem sagt og það á réttum tíma; evr-
ópsk knattspyrnuyfirvöld hafa líklega beðið með öndina í
hálsinum eftir því að klukkan slægi sex á Íslandi viku
fyrir leik og andað léttar þegar þeir urðu þess áskynja
að Camping gamli var farinn í felur. Fjölmiðlar heimsins
náðu að minnsta kosti ekki í hann, en nokkrum dögum
síðar kom í ljós að hann var allan tímann heima hjá sér
með dregið fyrir gluggana. Miður sín yfir því að spádóm-
urinn rættist ekki.
Þá var líka ljóst að hann hafði ekki farið vikuvillt.
Snillingarnir í Barcelona, sem bjuggu ein-
mitt til slíkt fræðsluefni í beinni fyrr í vetur
þegar þeir unnu erkifjendurna í Real Madrid
5:0, endurtóku leikinn á Wembley. Sýndu
þvílík tilþrif að annað eins hefur ekki sést í
úrslitaleik í áratugi, ef nokkru sinni. Hið
firnasterka lið Manchester United var sund-
urspilað. Niðurlægt. En þó ekki það eitt held-
ur öll önnur lið álfunnar um leið. Slíkir voru
yfirburðir besta liðsins gegn því næstbesta.
Brandari gekk á vefnum í liðinni viku. Alex
Ferguson, þjálfari United, átti að hafa komið
til dómarans í leikhléi og spurt hvort ekki
væri hægt að leika með tvo bolta í seinni hálf-
leiknum.
Hvers vegna? spurði dómarinn.
Vegna þess að Barcelona er með hinn, átti
þá Ferguson að hafa svarað.
Sir Alex er ekki þekktur fyrir að tjá sig á mildan hátt
þegar hann tapar, frekar en margir aðrir. Iðulega má
tína til einhver mistök dómarans, að hans menn hafi far-
ið illa að ráði sínu upp við mark andstæðinganna eða
mótherjarnir verið of grófir.
Slíku var ekki að heilsa núna, enda brutu Barcelona-
menn nánast aldrei af sér, United-strákarnir fengu eng-
in færi til þess að klúðra og dómarinn þurfti sjaldan að
flauta. Og það má Ferguson eiga að hann tók tapinu vel.
Viðurkenndi einfaldlega að spænska liðið væri langbest.
Ég vona að Barcelona eigi ekki að vera í beinni föstu-
daginn 21. október og Akureyri ekki í Útsvari. Þá færi
ég fram á aðra frestun. skapti@mbl.is
Skapti
Hallgrímsson
Pistill
Er leikur 21. október?
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
FRÉTTASKÝRING
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Aðeins um jól og á fyrstasunnudegi í júní, sjó-mannadeginum, geta sjó-menn gengið að því vísu að
skipin séu bundin við bryggju. Um
leið og hátíðisdeginum er fagnað um
allt land segja sjómenn blikur á lofti
og benda á að dagurinn sé ekki bara
kappróður og koddaslagur heldur
líka vettvangur til að koma baráttu-
málunum á framfæri í ræðu og riti.
Frumvörpin um breytingar á
fiskveiðistjórnarkerfinu eru efst á
baugi í þeim efnum og sjómenn hafa
margt við kvótafrumvörp sjávarút-
vegsráðherra að athuga. Á margan
hátt eigi þeir samleið með útgerðinni,
en samtímis reyna þeir að ná til baka
frá vinnuveitendum skerðingu stjórn-
valda á sjómannaafslættinum.
Konráð Alfreðsson, formaður
Sjómannafélags Eyjafjarðar, segir að
hátt verð á afurðum hafi híft upp laun
sjómanna síðustu ár. Þau hafi vegið
upp erfið ár sterkrar krónu upp úr
aldamótum þegar margir hafi farið til
starfa í landi þar sem launin hafi verið
betri, hætturnar minni og menn ekki
langtímum saman fjarri fjölskyld-
unni.
„Svo er það blessaður kvótinn og
þar eru ískyggilegar blikur á lofti eins
og allir sjá sem fylgjast með og vilja
sjá,“ segir Konráð. „Verði frum-
vörpin að lögum kemur til uppsagna
hjá sjómönnum, sem hafa gert sjó-
mennsku að ævistarfi. Skipum og sjó-
mönnum hefur þegar fækkað á síð-
ustu árum og flotinn dugar til að
sækja þær heimildir sem eru til
skipta. Frumvörpin eru eitthvað það
ósanngjarnasta sem sett hefur verið
fram og í raun þarf ekki miklar breyt-
ingar til að kerfið virki vel. Sjómenn
vilja sjá breytingar á kerfinu, til
dæmis þannig að verð á fiski verði
myndað á fiskmarkaði og tekjur sjó-
manna rýrni ekki með leiguframsali
og sölu á heimildum,“ segir Konráð.
Hann óttast að hygla eigi þeim, sem
hafa þegar selt frá sér heimildir, jafn-
vel nokkrum sinnum.
Líst ekkert á stöðuna
Valmundur Valmundarson, for-
maður Sjómannafélagsins Jötuns í
Vestmannaeyjum, hefur sömuleiðis
áhyggjur af áformum stjórnvalda í
fiskveiðistjórnun. „Okkur líst ekkert
á stöðuna og hækkað veiðigjald þýðir
að sjómenn bera minna úr býtum,“
segir Valmundur. „Sjómenn hafa
staðið blóðugir upp að öxlum og tekið
þátt í niðurskurði á aflaheimildum.
Núna virðist loksins eiga að auka
heimildir og þá eiga einhverjir aðrir
að fá að njóta þess. Hér í Eyjum er
engin trygging fyrir því að nokkuð af
þeim heimildum sem ráðherrann á að
fá að úthluta komi til okkar. Við skul-
um gera okkur grein fyrir því að út-
gerðarmenn í Eyjum gera út af al-
vöru og standa sig.“
Samningar sjómanna og útgerð-
arinnar hafa verið lausir frá áramót-
um. Ein helsta krafa sjómanna er að
fá bætur vegna skerðingar á sjó-
mannaafslætti, en hann verður af-
numinn á fjórum árum og var skertur
um fjórðung um síðustu áramót. Val-
mundur óttast að samningar verði
ekki ræddir af alvöru fyrr en lyktir
kvótamála verði ljósar. Konráð segir
skattpíningu stjórnvalda sér-
kennilega með auknum álögum á öll-
um sviðum. Sjómenn, sem vinni við
erfiðar og hættulegar aðstæður,
greiði nú þegar háa skatta. Á
sama tíma og Norðmenn
séu til dæmis að auka
skattaafslátt til þeirra
sem stunda sjó-
mennsku í Norð-
ur-Atlantshafi sé
gripið til skerð-
inga hér á landi.
Kappróður, kjaramál
og „blessaður kvótinn“
Morgunblaðið/ÞÖK
Í Eyjum Sjómannadegi er fagnað um allt land um helgina og víða er mikið
lagt í hátíðahöldin. Baráttumálin eru mörg, en líka ástæða til að gleðjast.
Báðir fagna þeir Valmundur og
Konráð árangri í öryggismálum
sjómanna. Konráð bendir á að
árið 2009 hafi ekkert banaslys
orðið á sjó og sé það eina árið
sem slíkur árangur hafði náðst.
„Það er fyrst og fremst góð-
um slysavörnum og slysavarn-
arskóla sjómanna að þakka, en
útgerðirnar standa myndarlega
á bak við skólann og greiða
mönnum laun meðan þeir eru í
skólanum. Okkar verkefni er að
fjölga þessum slysalausu árum,
því slysin kosta þjóðarbúið
mikið,“ segir Konráð Al-
freðsson.
Valmundur bendir á að niður-
skurður hjá Landhelgis-
gæslunni sé áhyggju-
efni. „Ef slys eða óhöpp
verða úti á sjó þolir að-
stoð enga bið. Það
gengur ekki að
segja: „Við kom-
um í næstu
viku, þyrlan
er biluð.““
Árangur í ör-
yggismálum
ÁHYGGJUR AF GÆSLUNNI