Morgunblaðið - 06.06.2011, Page 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 6. JÚNÍ 2011
Barátta Efnt var til „samevrópskra mótmæla“ á Austurvelli í gær. Haldnar voru ræður og sungin baráttulög. Markmiðið er að berjast fyrir raunverulegu lýðræði, að sögn mótmælendanna.
Árni Sæberg
Í árdaga baráttu verka-
lýðsins fyrir hærri launum og
bættum kjörum tókst komm-
únistum að ná stjórn á þeirri
baráttu með háværum mál-
flutningi um mannvonsku at-
vinnurekenda. Fyrirmynd að
þessum vinnubrögðum var
sótt til kommúnista í Rúss-
landi, og samkvæmt fyrir-
mælum þaðan var lögð sér-
stök áhersla á, að halda
jafnaðarmönnum frá völdum
í verkalýðsfélögum. Öllum
ráðum var beitt til að gera
jafnaðarmenn áhrifalausa í
þessari baráttu, sem snerist
um völd kommúnista en ekki
um kjör verkamanna. Jafn-
aðarmenn um allan heim
voru ofsóttir af húskörlum
Stalíns og drepnir, hvar sem
til þeirra náðist. Íslenskir
jafnaðarmenn sluppu undan
aftökusveitum Stalíns, að
vísu naumlega stundum. Sem
dæmi má nefna, að Stefán
Pétursson slapp á síðustu
stundu inn í danska sendi-
ráðið í Moskvu, og einlægur
jafnaðarmaður í röðum
kommúnista, Einar Olgeirsson, var hætt
kominn. Vissulega þurftu verkamenn að
fá betri laun og betri lífskjör, en atvinnu-
rekendur voru ekki allir illmenni og
sennilega fæstir þeirra. Þrátt fyrir það,
var kjarabaráttan rekin á þessum for-
sendum að heita má alla 20. öldina. Það
var ekki fyrr en undir lok aldarinnar,
sem tveir áhrifamenn í þessum málum
beittu sér fyrir breyttum vinnubrögðum,
sem byggðust á skynsemi og þeirri hugs-
un, að kjaramál skyldu leyst með sam-
vinnu en ekki með illvígum átökum.
Þetta voru þeir Guðmundur J. Guð-
mundsson og Einar Oddur Kristjánsson.
Þeirra sjónarmið og vinnubrögð hafa
voru höfð að leiðarljósi fram til þessa.
Kommúnistar og jafnaðarmenn hafa
aldrei getað unnið saman af þeim ástæð-
um, sem að nokkru eru raktar hér að of-
an. Undir forystu núver-
andi forsætisráðherra og
með liðsinni nytsamra sak-
leysingja innan Samfylk-
ingar og VG hefur nú tek-
ist að sundra þjóðinni
aftur í andstæðar fylk-
ingar í Icesave-málinu,
kjaramálum, fisk-
veiðistjórnunarmálum og
fleiri málum. Annars veg-
ar eru vondir atvinnurek-
endur (útgerðarmenn og
sjálfstæðismenn) og hins
vegar góðir launþegar.
Til þess að kynda undir
þessari sundrungu stígur
forsætisráðherra nú hvað
eftir annað í ræðustóla á
ýmsum samkundum Sam-
fylkingar og jafnvel á Al-
þingi og æpir á þjóðina og
þingið að hætti Leníns um
mannvonsku þeirra, sem
ekki vilja fara hennar leiðir
og kommúnista við úr-
vinnslu vandamála.
Það er hámark kald-
hæðni, að „jafnaðarkonan“
Jóhanna Sigurðardóttir er
nú gengin til liðs við þau
öfl, sem aldrei hafa viljað
vinna með jafnaðarmönn-
um, þau öfl, sem helst hafa
viljað ganga af jafnaðarmönnum dauðum.
Það er hámark kaldhæðni, að jafn-
aðarmenn skuli nú gengnir til liðs við
gamla sovét-kommúnista, sem enn eru að
berjast við, með litlum árangri, að
hreinsa úr sér aðdáun sína á sovét-
fyrirkomulaginu og hatur sitt á samstarfi
við Bandaríkjamenn.
Hingað til hefur Steingrímur J. Sigfús-
son verið manna duglegastur við að
svíkja öll sín kosningaloforð til að halda í
ráðherrastól í skjóli Jóhönnu Sigurðar-
dóttur. Nú er Jóhanna að hamast við að
þóknast kommúnistum. Er svona mikið
til þess að vinna að troða Íslendingum
inn í Evrópusambandið gegn vilja
þeirra?
Eftir Axel
Kristjánsson
»Undir for-
ystu núver-
andi forsætis-
ráðherra og með
liðsinni nyt-
samra sakleys-
ingja innan
Samfylkingar og
VG hefur nú tek-
ist að sundra
þjóðinni aft-
ur …
Axel
Kristjánsson
Höfundur er lögmaður.
Sundrungarástríða
forsætisráðherra
Nýi bankinn sem ríkið setti á
fót til þess að bjarga því sem
bjargað varð úr Landsbankanum
er nú kominn með nafn gamla
bankans. Með því er eigandinn,
ríkið, sérstaklega að skírskota til
gamla gjaldþrota bankans og 100
ára sögu hans. Í heilsíðuauglýs-
ingu í Fréttablaðinu í síðustu viku
áréttar Landsbankinn þetta og
þar stendur „við skiptum ekki um
nafn heldur hugarfar“.
Einmitt, já, en skipti bankinn
nokkuð um hugarfar? Er þetta
ekki bara gamalt úldið vín á göml-
um belg? Fyrst áherslan er sú að
bankinn hafi haldið nafninu og
hafi þannig séð ekki flúið fortíð-
ina, hvers vegna bætir þá bankinn
ekki viðskiptavinum gamla bank-
ans og ríkissjóði það tjón sem
sviksamlegt hugarfar bankans
olli, nú þegar Landsbankinn seg-
ist vera hvítþveginn af gömlu hug-
arfari og syndum þess og telur sig
þess umkominn að gefa millj-
arðatugi króna?
Rétt er að rifja aðeins upp sögu
peningamarkaðssjóðanna. Þús-
undir landsmanna áttu sparifé sitt
í peningamarkaðssjóðum Landsbankans.
Þegar bankinn féll í október 2008 setti rík-
issjóður 63 milljarða króna inn í þessa sjóði.
Eftir því sem næst verður komist hafa um 40
milljarðar króna af þessu fé verið afskrifaðir
sem tapað fé. Skattgreiðendur fá reikninginn
og verða að borga hann. Ef Landsbankinn
hefur virkilega skipt um hugarfar, væri þá
ekki eðlilegt að endurgreiða skattgreiðendum
40 milljarðana?
Einstaklingarnir sem áttu fé í pen-
ingamarkaðssjóðum Landsbankans töpuðu
liðlega 30% af fé sínu þrátt fyrir framangreind
inngrip ríkissjóðs. Það tap sýnist geta verið
um 60 milljarðar króna. Væri það ekki til
marks um nýtt hugarfar að bæta fólki eftir því
sem unnt er tap sitt?
Það er ótrúlega óskammfeilið af bankanum
að hefja auglýsingaherferð og ætla að bæta
ímynd sína með því að leika Hróa hött svona í
ljósi þess að „þeir sem stolið var frá“ voru ekki
beinlínis fógetinn í Nottingham.
Egill Helgason segir á vef sín-
um 10. september 2010 að pen-
ingamarkaðssjóðirnir hafi verið
ein stærsta svikamilla Íslands-
sögunnar. Í DV 23. apríl 2010 er
viðtal við Helga Kr. Hjálmsson,
formann Landssambands eldri
borgara. Helgi er ómyrkur í máli
og segir að bankarnir hafi hagað
sér eins og skepnur. Hann bendir
á að auk þess fjár sem eldri borg-
ararnir töpuðu í peningamark-
aðssjóðunum hafi þeir tapað um
30 milljörðum króna sem bundnir
voru í hlutafé í bönkunum. Hann
rekur dæmi þess að menn hafi
verið gerðir út frá bönkunum til
þess að hringja í gamla fólkið og
fá það til þess að fá peningana
sína út af öruggum sparireikn-
ingum inn á peningamark-
aðssjóðina. Helgi segir orðrétt í
viðtalinu: „Bankarnir höguðu sér
alveg eins og skepnur. Ef starfs-
menn vissu af einhverjum pen-
ingum inni á bók, þá hringdu þeir
og kynntu sig sem ráðgjafa og
fengu bónusa fyrir. Þetta var al-
gjörlega siðlaust.“
Í október 2008 er viðtal í Morg-
unblaðinu við eldri hjón, Ómar
Sigurðsson og Sigurbjörgu Ei-
ríksdóttur. Fyrirsögnin er: „Segir starfsmenn
hafa sagt ósatt um peningamarkaðsbréf“. Í við-
talinu er svo rakið hvernig bankinn beitti þjón-
ustufulltrúa hjónanna fyrir sig til þess að fá þau
til þess að færa sparifé sitt úr öruggum reikn-
ingi í peningamarkaðsbréfin. Viðtalið er ljót
saga um bankamenn sem leyfðu sér að hnýsast
í reikninga viðskiptavina bankans og hringja í
þá og blekkja og fá prósentur fyrir. Bankinn
greiddi starfsmönnum bónus fyrir óknyttina.
Það væri til merkis um iðrun og yfirbót, sem
er vissulega annað og betra hugarfar, ef bank-
inn endurgreiddi þeim fyrst sem trúðu honum
fyrir sparifé sínu og hann tældi og vélaði áður
en farið er af stað í siðferðilega frekar vafasama
ímyndarherferð á kostnað skattgreiðenda og
gamals fólks. Í hverju liggur hið endurbætta
hugarfar sem bankinn státar sig af? Enn sem
komið er verður því miður ekki séð að Lands-
bankinn kunni að skammast sín.
Eftir Kristin H.
Gunnarsson
» Það er ótrú-
lega
óskammfeilið af
bankanum að
leika Hróa hött í
ljósi þess að
„þeir sem stolið
var frá“ voru
ekki beinlínis
fógetinn í Nott-
ingham.
Kristinn H.
Gunnarsson
Höfundur er fyrrv. alþingismaður.
Landsbankinn kann
ekki að skammast sín