Morgunblaðið - 08.06.2011, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. JÚNÍ 2011
Hjörtur J. Guðmundsson
Hödd Vilhjálmsdóttir
„Ég var bara lögmaður sjóðsins og
sinnti verkefnum fyrir sjóðinn,“ segir
Árni Páll Árnason, efnahags- og við-
skiptaráðherra, spurður um greiðslur
til hans frá Íbúðalánasjóði á árunum
2004 til 2008 en þá greiddi stofnunin
39 milljónir króna fyrir ráðgjöf frá
honum sem eru um 56% allrar að-
keyptrar lögfræðiráðgjafar hennar á
tímabilinu.
„Það voru til dæmis öll þau mál
sem lutu að starfsskilyrðum sjóðsins,
ríkisstyrkjamálum, allt sem laut að
kærum bankanna á hendur Íbúða-
lánasjóði og svör um það til Eftirlits-
stofnunar EFTA, málflutningur fyrir
EFTA-dómstólnum og svo fram-
vegis,“ segir Árni aðspurður í hverju
ráðgjafastörf hans hafi falist. Hluti
greiðslnanna barst Árna eftir að
hann settist á þing árið 2007 og segir
hann ekkert óeðlilegt við það.
„Ég vann tiltekin verkefni sem
ég var beðinn um að klára og gerði
það og fékk náttúrlega greitt fyrir
það. Ég vann alltaf á mjög lágum
taxta og fyrir þessu öllu eru ítarlegar
tímaskýrslur.“
Gunnhildur Gunnarsdóttir,
sviðsstjóri lögfræðisviðs Íbúðalána-
sjóðs, segir að greiðslur til Árna Páls
megi rekja til þess að árið 2004 hafi
Samtök fjármálafyrirtækja kært
Íbúðalánasjóð til Eftirlitsstofnunar
EFTA (ESA). Í kjölfarið hafi mikil
vinna farið í rekstur þess máls sem
enn sjái ekki fyrir endann á.
Greiðslur fyrir vinnu
vegna kæru bankanna
Morgunblaðið/Frikki
Greiðslur Árni Páll Árnason segist
hafa verið lögfræðingur ÍLS.
 Fékk 39 millj-
ónir fyrir ráðgjöf
gremjist að sjá þessa menn komna á
fullt í strandveiðum. Það geri sér
grein fyrir að ekki sé um lögbrot að
ræða, en það sé einfaldlega vitlaust
gefið.
Viðkomandi sjómaður á Bakkafirði
vildi ekki tjá sig um málið í gær þegar
eftir því var leitað.
Heimta meiri heimildir
til strandveiðanna
Bergsveinn Þorkelsson rær á trillu
frá Arnarstapa í nokkrar vikur á ári,
en er þess á milli skipverji á togar-
anum Vigra frá Reykjavík, en hann
hefur verið til sjós í 40 ár. Í fyrra tald-
ist honum til að 14 af 18 strand-
veiðisjómönnum á Arnarstapa hefðu
áður selt frá sér heimildir.
„Ég hef verið í kerfinu frá upphafi
og er með heil 20 tonn í kvóta,“ segir
Bergsveinn. „Ég ætlaði fyrir löngu að
vera hættur á togaranum og vera sem
gamlingi á trillunni minni í tvo til þrjá
mánuði á ári, en ég þori ekki að hætta
á Vigra. Þú veist aldrei hvenær þetta
verður tekið af þér og fyrirhugaðar
skerðingar núna samsvara því að eitt
herbergi verði tekið af íbúðinni
minni.“
Bergsveinn segir líf og fjör á
Arnarstapa þessa dagana þegar
strandveiðar eru í hámarki. Hins veg-
ar sé einkennilegt að róa við hliðina á
mönnum sem hafi selt frá sér heim-
ildir og sumir oftar en einu sinni.
„Svo eru þessir menn að tala um
óréttlæti og heimta meiri heimildir til
strandveiða. Þegar þeir seldu frá sér
var það bísness, en ekki óréttlæti,“
segir Bergsveinn. Hann segir að í
mörgum tilvikum hafi verið stofnuð
skúffufyrirtæki á Ólafsvík til að geta
róið frá Snæfellsnesi, en sáralítið
verði eftir í samfélaginu.
Strandveiðar skapa ekki störf
Morgunblaðið/ Kristinn.
Óvissa Landað á Húsavík. Hluti þeirra sem stunda strandveiðar þaðan hefur áður selt sig út úr kerfinu. Fram-
kvæmdastjóri GPG segir að fólki gremjist að sjá þessa menn komna á fullt í strandveiðum og finnist vitlaust gefið.
 Hlutur landverkafólks rýrnar þvert á það sem ætlunin var, segir framkvæmdastjóri GPG á Húsavík
 Óttast að missa aflahlutdeild til strandveiðimanna, sem seldu þeim heimildirnar fyrir nokkrum árum
Spjallað er um það á bryggjunni á Arnarstapa þessa
dagana hvað það kosti að láta smíða bát sem mælist
undir þremur brúttólestum. Á Húsavík hafa slíkar radd-
ir líka heyrst og menn velta fyrir sér kaupum eða smíði
á „sæmilega stórum báti, sem þó mælist undir þremur
tonnum“.
Ástæða þessa er sú að í minna frumvarpi sjávar-
útvegsráðherra er ákvæði til bráðabirgða um að hluti
strandveiðiaflans renni til flokks báta undir þremur
brúttótonnum. Þessum skipum væri þó heimilt að til-
heyra flokki stærri fiskiskipa með strandveiðileyfi væri
þess óskað.
Ástæða þessa ákvæðis í frumvarpinu mun vera sú að
ef ekki hefur viðrað vel til strandveiða hafa minni bátar
gjarnan setið eftir og stærri bátarnir farið langt með
eða klárað kvóta mánaðarins.
Gunnlaugur Hreinsson segist ekki sjá mikla hag-
kvæmni í að hvetja til endurnýjunar í flotanum á þenn-
an hátt. Það sé tæpast hagkvæmt og geti aukið slysa-
tíðni, en menn telji sig geta látið smíða sæmilega
stóran bát þó hann mælist undir þremur tonnum. „Ein-
hverjir sjá kannski tækifæri í þessu því það eru trúlega
færri bátar undir þremur tonnum heldur en í stærri
flokknum,“ segir Gunnlaugur. „Smábátunum hefur ver-
ið að fjölga og þeim á eflaust eftir að fjölga enn þar
sem stöðugt er verið að auka afla til strandveiðanna.“
Bergsveinn Þorkelsson segir sjómenn sem róa frá
Arnarstapa hafa velt þessu fyrir sér og rætt sín á milli
um möguleika á að láta smíða „helst ofurbát undir
þremur tonnum,“ segir Bergsveinn. „Mér líst þó ekki á
að fara að fjölga þessum hornum, sem mega varla við
því að fá á sig sæmilega gusu. Annars hafa menn alltaf
verið duglegir að finna út hvernig kerfið virkar. Fyrir um
20 árum létu menn smíða báta undir ákveðinni tonna-
tölu og fengu hátt í hundrað tonnum úthlutað í kaup-
bæti.“
„Helst ofurbát undir þremur tonnum“
VELTA FYRIR SÉR SMÍÐI Á LITLUM BÁTUM
Verð á trillum hefur hækkað mjög
síðan strandveiðarnar hófust fyrir
rúmum tveimur árum. Bergsveinn
Þorkelsson nefnir sem dæmi að tæp-
lega sex tonna bátur hans, Lea RE
171, var verðlagður á 3-4 milljónir
króna áður en strandveiðar voru
leyfðar. Nú telur hann sig geta
fengið hátt í níu milljónir fyrir bát-
inn.
Gunnlaugur Hreinsson segir
sömu sögu og segir enga nýliðun
verða í strandveiðikerfinu. „Nýlið-
inn eða ungliðinn kemst ekki af stað
því það er svo dýrt. Bátar hafa þre-
faldast í verði því það er komin
strandveiði og nýliðinn þarf að
borga miklu meira en áður og á ekki
möguleika,“ segir Gunnlaugur.
Nýliðinn á
ekki möguleika
BAKSVIÐ
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
„Störf í landi verða ekki til með
strandveiðum því fiskurinn fer að
stórum hluta með flugi til útlanda.
Aukning á slíkum pottum verður að-
eins til að minnka aflaheimildir okkar
sem keyptum þær dýrum dómum til
að verja störf í landi,“ segir Gunn-
laugur K. Hreinsson, framkvæmda-
stjóri GPG fiskverkunar, sem rekur
fiskvinnslu og útgerð á Húsavík og
Raufarhöfn og á fyrirtækið Þórsnes í
Stykkishólmi. Hann segir að með
frumvarpi sjávarútvegsráðherra sé
vegið að störfum í landi á landsbyggð-
inni.
Gunnlaugur segir að engin vinnslu-
skylda sé á strandveiðum og fiskur-
inn fari að miklu leyti óunninn í gáma
og til útlanda. Hann segir að hlutur
landverkafólks rýrni stöðugt þvert á
það sem stefnt hafi verið að með
strandveiðunum sem áttu að auka at-
vinnu á landsbyggðinni. Bátum GPG
sé frekar beint í stærri fisk en þann
sem yfirleitt fæst í strandveiðunum
og auk þess sé erfitt að keppa við verð
á mörkuðum.
„Við hér á norðausturhorninu höf-
um reynt að verja störfin í fisk-
vinnsluhúsunum. Þegar bankarnir
ýttu kvótaverðinu upp eins og svo
mörgu öðru féllu margir fyrir pening-
unum og vildu selja,“ segir Gunnlaug-
ur.
Farnir að veiða
aftur og veiða frítt
„Bátar margra þessara manna
höfðu lagt upp hjá okkur og fiskurinn
var allur unninn hér á horninu. Hér
er fullt af fólki sem á allt sitt undir
þessari atvinnu og þegar hætta var á
að kvótinn færi úr byggðarlaginu var
reynt að kaupa heimildirnar og það
höfum við gert. Nú eru þessir sömu
aðilar farnir að veiða aftur og veiða
frítt. Megnið af strandveiðimönnum
hér eru menn sem seldu frá sér fyrir
fullt af peningum. Nú eiga þeir að fá
aflaheimildir á silfurfati og taka
þennan sama kvóta af okkur án
endurgjalds.
Það er maður á Bakkafirði sem tal-
aði um það í sjónvarpinu nýlega að
það yrði að auka strandveiðikvóta og
byggðakvóta og Bakkafjörður snerist
um þetta. Hann sagði hins vegar ekki
frá því að ég keypti af honum kvóta
fyrir hundruð milljóna árið 2004.
Hann fór með peningana til Akur-
eyrar, en nú er hann kominn aftur til
Bakkafjarðar og er á strandveiðum.
Hann og fleiri vilja fá kvótann aftur
sem ég keypti á sínum tíma.“
Gunnlaugur segir að fólki almennt